Kleine landelijke gemeente van 218 ha en 629 inwoners (30.01.2001) middenin de fusiegemeente Zwalm, grenzend ten noorden met de Munkbosbeek aan Meilegem, ten oosten aan Paulatem, ten zuiden aan Sint-Denijs-Boekel, en ten westen aan Nederzwalm-Hermelgem. Gelegen in de Zwalmvallei met sterk golvend reliëf. In het noorden, de steil oplopende, van 20 tot 50 meter, noordhelling van de Zwalmvallei; centraal de vlakke, natte alluviale vallei; de zuidhelling loopt op tot 20 meter. Vruchtbare en goed gedraineerde zandleem- en leembodems, behalve de alluviale klei in de vallei. De Zwalm doorkruist de gemeente van oost naar west. Reeds vermeld in 820 als Laethem. Op bestuurlijk vlak in het Ancien Régime deeluitmakend van het Land van Aalst en de baanderij Gavere. Het patronaat van de Onze-Lieve-Vrouwekerk werd in 1175-1176 door de bisschop van Kamerijk geschonken aan de Gentse Sint-Baafsabdij, later het Sint-Baafskapittel.

Landelijk dorp met kleine dorpskern met radiaal stratenpatroon rond de architecturaal interessante parochiekerk; doorsneden door de schaars bebouwde steenweg Aalst-Oudenaarde, gedeeltelijk vernieuwd lijnrecht tracé vanaf de kerk van 1836. De vroeger in de streek zeer bekende ommegang van Onze-Lieve-Vrouw van VII Weeën zou opklimmen tot de 17de eeuw, de huidige ommegang met zes statiekapelletjes en de kerk als zevende statie, dateert voornamelijk uit de tweede helft van de 19de eeuw. De zogenaamde "IJzerkotmolen" op de Zwalmbeek is opnieuw maalvaardig; de omgeving ook bekend als zogenaamd "Klein Zwitserland", vormt een aantrekkingspunt voor dagjesmensen.