Vormt sinds 1 januari 1977 samen met Helkijn de gemeente Spiere-Helkijn. Gelegen in het zuidwesten van West-Vlaanderen op ongeveer 15 kilometer afstand van Kortrijk en 12 kilometer van Moeskroen. De entiteit Spiere heeft een oppervlakte van circa 598 hectare en heeft 1123 inwoners. Spiere ligt op de taalgrens en geeft faciliteiten aan de Franstalige minderheid.

Vrij vlak landschap met zandlemige bodem. Landbouw- en woondorp gelegen op de linkerhelling van de Scheldevallei. Spiere ligt in een waterrijk gebied met de Schelde, die de oostelijke grens vormt, als belangrijkste waterloop. De Schelde heeft steeds een belangrijke rol gespeeld in de geschiedenis van Vlaanderen, zowel op politiek, economische als cultureel vlak. Vandaag is de rivier één van de drukst bevaarde waterwegen van België. De Boven-Schelde (deel tussen de Franse grens en Gent-Brugge), die sterk meanderend was, werd in het begin van de 20ste eeuw toegankelijk gemaakt voor grote schepen, waarbij de meeste meanders doorgetrokken werden en de vaart rechtgetrokken werd. Bij deze kanalisatiewerken werden tal van sluizen ingeschakeld. Tussen 1920 en 1922 wordt te Spiere een sluis gebouwd. Ze overbrugt op kunstmatige wijze een hoogteverschil van twee meter. Per dag worden er circa 80 schepen versluist.

Voorts zijn de Grote Spiere en de Zwarte Spiere belangrijke landschapselementen, alsook het in 1839 aangelegde Spierekanaal.

Gerechtelijk en bestuurlijk behoort Spiere tot het arrondissement Kortrijk. Kerkelijk behoort het tot het bisdom Brugge.

Tijdens opgravingen in de jaren 1970 en 1980 worden in het zuidwesten van de gemeente, in de valleien van de Grote Spiere, de Oude Spiere en de Schelde grote hoeveelheden archeologisch materiaal gevonden uit de Michelsbergcultuur, de vroege La Tèneperiode, de Romeinse periode en de Middeleeuwen.

In 1977 wordt een nederzetting uit de Michelsbergcultuur ontdekt (4200 tot 2500 voor Christus), één van de oudste landbouwculturen uit onze streek. De nederzetting zou circa 5 hectare groot geweest zijn.

Bij opgravingen in 1993 worden kuilen en grachten en een deel van de palissade die het dorp beschermde, ontdekt. De palissade vertoont onderbrekingen, waarvan één met zekerheid de ingangspoort is.

Tussen de weg Oudenaarde-Doornik en de Schelde, op ongeveer 600 m ten noordoosten van de Sint-Amanduskerk worden tijdens archeologische opgravingen eind jaren 1970, begin jaren 1980 grote hoeveelheden Romeins puin aangetroffen. In 1985 worden twee ovens gevonden, gedateerd in de tweede eeuw na Christus. De eerste oven is cirkelvormig en gevuld met tegula en imbricefragmenten. De tweede oven had een rechthoekige vorm en bevatte onder meer nog enkele dakpanfragmenten en een half gesmolten loden sierschijf. Daarnaast worden eveneens restanten van Romeins aarden vaatwerk, glazen vaatwerk en nagels gevonden. Wellicht gaat het om een nederzetting van een landelijk bedrijf met activiteiten van diverse aard. De ovens werden wellicht gebruikt als pottenbakkersovens of als werkplaats voor een smid.

Spiere wordt in de geschreven bronnen voor het eerst genoemd in 1105. Achtereenvolgens komt het in de archieven voor als Spiere, Espiera, Spiera, Lespire, Lespiere en Spira. De naam zou verband houden met de rivier de Spiere die uitmondt in de Schelde. Spiere zou voortkomen van "spei" wat spuwen betekent. "Ara" is een vaak voorkomende uitgang voor rivieren.

Tijdens het ancien régime behoort de parochie Spiere deels tot het Doornikse Graafschap (het Nederhof) en deels tot het graafschap Vlaanderen (het Opperhof). Het huidige grondgebied Spiere bestond uit verschillende heerlijkheden. De twee belangrijkste droegen de naam van de parochie: namelijk het Opperhof van Spiere (La Haute Court d’Espierres) en het Nederhof van Spiere (La Basse Court d’Espierres). Beide hoven bezitten de hoge justitie, een baljuw en een bank van zeven schepenen. Tot in de 16de eeuw zijn beide heerlijkheden eigendom van één heer. Het Nederhof van Spiere dat de titel van baronie draagt, is één van de vier hoge gerechtshoven van het Doornikse en heeft daardoor recht op een zetel in de Staten van het Doornikse. De heerlijkheid wordt in leen gehouden van het leenhof van Maire bij Doornik. Het had op zijn beurt negentien achterlenen. De kern van de heerlijkheid is gelegen aan de huidige Jacquetbosstraat (zie Ferrariskaart, 1770-1778).

Het Opperhof (Spiere-Vlaanderen), de eigenlijke dorpsheerlijkheid, is omtrent 23 hectare groot en telt dertien achterlenen. Het bezit ook het tolrecht op de baan van Doornik naar Oudenaarde. Het is een leen van Nevele-Ronsevaal. Dat laatste was op zijn beurt afhankelijk van het grafelijk leenhof de Oude Burg van Gent. De heerlijkheid was eeuwenlang in handen van de familie van Mortange. Voor van Mortange was ze eigendom van Wante del Espire, de oudst bekende heer. In 1438 erfde Jan Van Gruuthuuse de erfenis van zijn moeder, Agnes van Mortange. Deze familie van Gruuthuuse bleef eigenaar van de heerlijkheid tot het einde van de zestiende eeuw.

In 1576 zijn beide heerlijkheden in eigendom van de familie de Gruuthuuse. In 1593 verkoopt de Grote Raad van Mechelen echter verscheidene heerlijkheden wegens een te hoge schuldenlast van Katharina van Brugge, vrouwe van Gruuthuuse. Zowel het Opperhof als het Nederhof van Spiere worden verkocht. Het Nederhof wordt verkocht aan ridder Maximiliaan van Ognies, heer van Beaurepaire. Waarschijnlijk koopt hij ook het Opperhof, want hij wordt een tijd als heer van Spiere-Vlaanderen genoemd. In het begin van de 17de eeuw is het Opperhof in het bezit van Nikolaas du Chastel, heer van Howardie.

Pas in de 18de eeuw zijn beide heerlijkheden weer in handen van één familie: de familie Delfosse. Nicolas Delfosse heer van la Locquerie, uit Doornik, kocht de heerlijkheid van het Nederhof in 1717. In 1720 verleende keizer Karerl VI, Nicolas Delfosse en zijn afstammelingen de toelating om de titel van baron del Fosse et d'Espierres te voeren.

Tussen de heren van Spiere-Doornik (het Nederhof) en Spiere-Vlaanderen (het Opperhof) liep sinds 1732 een proces voor de Raad van Vlaanderen wie zich nu heer van Spiere mocht noemen. In 1768, verwierf zijn zoon Bruno Delfosse ook het Opperhof van Spiere waardoor beide heerlijkheden worden verenigd onder één heer van Spiere en waardoor ook een einde komt aan het geschil.

Andere heerlijkheden op het grondgebied Spiere waren Ter Kieze en Ingelgem.

De kerk van Spiere is gewijd aan de heilige Amandus. De oorsprong van de bidplaats zou teruggaan tot 840, maar daarvan is geen enkel bewijs teruggevonden. Het patronaat van de parochiekerk behoort toe aan het Onze-Lieve-Vrouwekapittel van Doornik. Oorspronkelijk behoort de parochie Spiere kerkelijk bij het bisdom Doornik-Noyon (vanaf 1146 Doornik). Vanaf 1801 wordt het bij het pas opgerichte bisdom Gent gevoegd en in 1834 tenslotte wordt de parochie ondergebracht bij het bisdom Brugge.

Wanneer de hertog van Bourgondië, Filips de Goede (1396-1467) een zoutbelasting wil heffen, breekt in Vlaanderen een hevige opstand uit. In 1452 neemt een opstandige groep Gentenaren bezit van het kasteel van Helkijn. De graaf van Estempuis stuurt troepen om het kasteel opnieuw te veroveren. Tijdens de gevechten kunnen 200 opstandelingen ontsnappen en verschuilen zich in de dorpskerk van Spiere. De graaf geeft het bevel om de kerk in brand te steken, waarna alle opstandelingen worden vermoord. In 1524, gedateerd via een datumsteen in de toren, wordt in elk geval een nieuwe kerk gebouwd op een vermoedelijk kunstmatig opgeworpen heuvel.

Tijdens de 16de eeuw wordt de streek getroffen door een verzwakte economische toestand en godsdiensttroebelen. Op 9 augustus 1566 breekt in Krombeke de beeldenstorm uit. Tijdens deze godsdiensttroebelen wordt ook de kerk van Spiere zwaar beschadigd. Het kerkinterieur wordt volledig vernield en vervangen. In 1619 worden de nieuwe altaren ingewijd.

In 1635 verklaart Frankrijk de oorlog aan Spanje (1635-1677). De oorlog wordt eerst uitgevochten in Picardië en Artesië, maar vanaf 1644 in Vlaanderen. Tijdens deze oorlog wordt de kerk opnieuw herhaaldelijk geplunderd door Franse troepen. Ook het neerhof van het kasteel wordt in brand gestoken.

Na het verdrag van Nijmegen (1678) wordt een verdedingslinie aangelegd ter beveiliging van de kasselrij van Rijsel. Er komen onder meer 30 schansen tot stand tussen Menen en Spiere. Deze linie, de "Spiere-linie", is voorzien van een gracht en een aarden wal.

Tijdens de negenjarige oorlog (1688-1697) wordt in de buurt van Avelgem gevochten. De hertog van Marlborough had zijn kamp opgetrokken in het nabijgelegen Helkijn, terwijl Spiere net in de Franse verdedigingslijn lag, de zogenaamde Franse Spiere-linie. Omwille van haar strategische ligging, aan de voet van de vlakte van Spiere, was Spiere vaak de inzet van felle gevechten. Door de oorlog daalde de bevolking drastisch en verschillende huizen werden vernield. Slechts 16% van het grondgebied van Spiere-Vlaanderen was bezaaid. In 1689 doorbreken Spaanse troepen de linie bij verrassing. De linie wordt door de Fransen opgeheven en in 1695 vervangen door een kortere, tussen Kortrijk en Helkijn. Het bisschoppelijk paleis (Helkijn) wordt het hoofdkwartier van een legerkorps onder leiding van d’Artagnan.
In juli 1693 wordt zware schade toegebracht aan het dorp door het leger van de hertog van Wurtemberg. In 1696 worden nog eens een 40-tal woningen platgebrand, waaronder het huis van de heer van Spiere. In 1697 komt een voorlopig einde aan de oorlog door de vrede van Rijswijk.

Tijdens de Spaanse Successieoorlog worden nieuwe plannen van de Fransen, om de verdedigingslinie tussen Kortrijk en Helkijn te versterken, verijdeld door de komst van de hertog van Marlborough die zijn intrek nam in het kasteel van Helkijn. Van daaruit veroverde hij Menen en Rijsel. Hierop moesten de Franse legers zich terugtrekken uit de kasselrijen van Kortrijk en Oudenaarde en het Doornikse. Deze veldtocht eindigt in 1713 met de Vrede van Utrecht.

Circa 1750 wordt het kasteel van Spiere aan de Jacquetbosstraat gebouwd, in opdracht van Bruno Delfosse. Ten noordwesten van het kasteelpark bevindt zich de 18de-eeuwse kasteelhoeve. Achter deze kasteelhoeve bevinden zich de resten van een feodale mote met als bijnaam ‘La Cave aux Diables’. De mote zou teruggaan tot de 12de eeuw. Later zou de vesting zijn uitgebouwd tot een versterkte burcht van de heren van Spiere. De burcht werd echter vernield in 1477 door de Fransen tijdens de oorlog met Maria van Bourgondië. Onder de mote is wel nog een kelder in Doornikse kalksteen bewaard.

In de 18de eeuw verkeert de kerk in een erg vervallen toestand. In 1754 wordt de kerk, met uitzondering van de toren afgebroken en volledig herbouwd. Ook het meubilair wordt volledig vervangen. In het tiende jaar van de republiek bevindt de kerk zich echter alweer in een vervallen toestand. In 1890 wordt de kerk opnieuw afgebroken. De toren, die dateert uit 1524, wordt behouden. Een jaar later wordt de kerk, onder leiding van de Kortrijkse achitect J. Carette, heropgebouwd. Het ontwerp zou van J.B. Bethune zijn. De parochie wordt ook voorzien van een nieuwe neogotische pastorie en parochiezaaltje. Een groot deel van de kosten wordt gedragen door baron del Fosse d’Espierres.

Op 23-25 maart 1793 beslist men in Frankrijk bij decreet van de Nationale Conventie in Parijs dat Spiere, Helkijn, Sint-Denijs, Moen en Bossuit samen met nog 60 andere gemeentes worden ingelijfd bij Frankrijk.

In 1839 wordt het Spierekanaal gegraven, in de vallei van de sterk meanderende Zwarte Spierebeeke. Het kanaal is 8,4 kilometer lang en verbindt de Schelde met de Deule en is bedoeld om steenkool van Mons naar het noorden van Frankrijk te transporteren. Op 10 december 1843 wordt het kanaal opengesteld. In die periode wordt echter ook in Noord-Frankrijk steenkool ontdekt waardoor het kanaal algauw een deel van zijn economische functie verliest. In 1949 wordt het kanaal overgenomen door de Belgische Staat. Wanneer enkele fabrieken in de tweede helft van de 20ste eeuw hun deuren sluiten, vermindert de scheepvaart op het kanaal. Op 5 juli 1985 vaart de laatste boot op het kanaal. Daarna worden enkele sluizen vastgebetonneerd waardoor er geen scheepvaart meer mogelijk is. Nu wordt het kanaal bezocht door toeristen en wandelaars.

In 1877 wordt door het bestuur van de Belgische Spoorwegen beslist om een spoorlijn tussen Avelgem-Herseaux aan te leggen. Drie jaar later wordt de 15,3 km lange spoorlijn nr. 85 geopend. Ze wordt voornamelijk gebruikt door grensarbeiders die in Noord-Frankrijk werken. Het station van Spiere wordt gebouwd in 1881. In 1959 werd de lijn afgeschaft en sluit het station.

Op 4 november 1918 brandt de kerk van Spiere volledig uit. Enkel de buitenmuren bleven behouden. De kerk wordt volledig gerestaureerd tussen 1920 en 1925 volgens de plannen van Carette van 1891.

In 1935 wordt door de Belgische Staat aan de Spierebeek, tussen de Schelde en de Spierebeek, een fabriek gebouwd die moet instaan voor de zuivering van het water van de Spierebeek. Het project mislukt echter en de gebouwen worden opgekocht door een privé-eigenaar die het uitbouwd tot een openluchtzwembad, dat erg populair is tijdens de oorlogsjaren. Het is het eerste openluchtzwembad in België.

Kerndorp gevormd door het Robecijnplein en een deel van de uitvalswegen Jacquetbosstraat en de Oudenaardseweg. De parochiekerk Sint-Amandus, gelegen op een kunstmatige helling, domineert het dorpscentrum. Het dorp behield grotendeels het historische stratenpatroon, zie Ferrariskaart (1770-1778). De Atlas der Buurtwegen (1843) toont geconcentreerde bebouwing aan de Dries, Moeras, Jacquetbosstraat en de Hellehoekstraat.

Ten noordwesten van de dorpskern aan het belangrijke knooppunt van Kortrijk-Doornik en Oudenaarde-Moeskroen ontwikkelt zich in de 19de eeuw een industriegebied cf. de aanwezigheid van het station en "La barière de fer". In 1991 worden de nabijgelegen gronden aan de IJzeren Bareel ingericht als industrieterrein. Tevens in de 19de eeuw, toenemende bebouwing aan de Jacquetbosstraat.

Recente woonuitbreidingen ten noorden en ten noordwesten respectievelijk de Sint-Amandswijk en de Vromanwijk, beide sociale woonwijken. En aan de Oudenaardseweg recente villabouw. Spiere heeft haar sterk landelijk en open karakter behouden.

Buiten de dorpskom verspreide hoevebouw en boerenarbeidershuisjes. De meeste hoeves sluiten aan bij het gesloten type met vierkant opstelling. De meeste boerderijen zijn uit bedrijf en werden verbouwd tot landelijke villa's of zijn nog in bedrijf maar werden sterk verbouw. De historisch belangrijke kasteelhoeve werd grotendeels afgebroken.