Geografisch thema

Luipaardstraat

ID
14818
URI
https://id.erfgoed.net/themas/14818

Beschrijving

Straat in het zuiden van Harelbeke, in het gehucht Stasegem, gelegen op en de grens vormend met Kortrijk (enkel de oneven nummers behoren tot het grondgebied Harelbeke). De straat loopt van de Kanaalstraat, die vertrekt van aan het kanaal Bossuit-Kortrijk, naar de de grens met Zwevegem, waar de straat verder loopt met dezelfde naam. Over de betekenis of de herkomst van de straatnaam, die voor het eerst voorkomt op de kaart uit het landboek van Harelbeke-buiten, opgemaakt in 1768 door landmeter Frans De Bal, werd niets gevonden. De straat wordt op de kaart van 1768 volledig onbebouwd weergegeven.

Op de Atlas der Buurtwegen (1845) wordt de straat weergegeven als "Chemin n° 16" met als beschrijving "Chemin du Audenaerdschen heirweg par l'endroit Steentje vers Sweveghem". Door de aanleg van het kanaal Bossuit-Gent tussen 1857 en 1860 wordt het oorspronkelijke tracé van de Luipaardstraat onderbroken. Over het kanaal wordt een ophaalbrug, zogenaamd de Luipaardbrug, gelegd cf. aanduiding op de kaart van het Militair Cartografisch Instituut (circa 1885). In 1869 wordt een spoorlijn tussen Kortrijk en Amougies (en later Ronse) geopend door de private spoorwegmaatschappij "Braine-le-Comte à Courtrai". De spoorweg, die de Luipaardstraat doorkruist, moest mijnwerkers vervoeren uit onze streek naar de Waalse steenkoolbekkens en seizoenarbeiders naar Frankrijk. De lijn werd genationaliseerd in 1872 en in 1882 doorgetrokken naar Braine-le-Comte.

Vermoedelijk bij het rechttrekken van het kanaal in het begin van de jaren 1970 is de brug verwijderd en sinds 2003-2004 herbouwd voor fietsers en voetgangers als verbinding tussen beide kanten van het kanaal. Op 20 maart 1960 wordt op de spoorlijn het reizigersverkeer opgeheven; het goederenverkeer blijft tot 1991 tussen Kortrijk en de Bekaertfabriek in Zwevegem. Op de spoorberm van Zwevegem naar Kortrijk blijven de sporen liggen tot september 2003, daarna uitgebroken en het traject aangelegd als fietspad. Het eerste deel van de huidige Luipaardstraat, vanaf het kanaal, vertoont aan de oostzijde van de straat een vrij geconcentreerde bebouwing van kleine, aaneengesloten huizen, voornamelijk van circa 1928 zoals nummer 73, met parement met neo-Lodewijk XVI-decoratie. Daarna enkele gekoppelde woningen van circa 1928 in traditionele baksteen, met voortuin (nummers 99-101); nummers 103-105 met beperkte cottage-inslag qua overkragende bedaking, inspringend portaal en onregelmatig grondplan; nummer 107-109 / hoek Keizersstraat, vrijstaande lage woning onder gemansardeerde bedaking, gebouwd in bruine baksteen gecombineerd met gele geglazuurde baksteen. Op de hoek met Kapel ter Bede op grondgebied Kortrijk, dominerende aanwezigheid van het Amerikaanse computerbedrijf Scientific Atlanta, net gelegen op grondgebied Kortrijk. Tweede straatdeel thans nog landelijk, echter in afwachting van de aanleg van bedrijventerrein Evolis (deels op grondgebied Kortrijk). Om de Luipaardstraat als middenas van het bedrijventerrein Evolis te kunnen gebruiken, plant men de gedeeltelijke verlegging van de straat.

  • Kadasterarchief West-Vlaanderen te Brugge, 207: Mutatieschetsen, Harelbeke, 1928/85.
  • Rijksarchief Kortrijk, Aanwinsten VI, nr. 1933: Veertiende carte figurative vanden veerthienden ende lesten canton van Harelbeke buyten genaemt de Katte palende oost, ten noorden Den voorgaenden canton, in Landboek van Harelbeke-buyten, J. De Lannoy naar plan van F. De Bal, 1768.
  • DE FLOU K., Woordenboek der toponymie van westelijk Vlaanderen, Vlaamsch Artesië, het land van den Hoek, de graafschappen Guines en Boulogne, en een gedeelte van het graafschap Ponthieu, Brugge, 1929, Deel IX, kolom 1008.
  • LAMPAERT F., De Harelbeekse straatnamen in 1845, in Tijdingen van de Roede van Harelbeke, jg. 2, nr. 3, 1999, p. 4.
  • Straatnamen Harelbeke van a tot z, Harelbeke, 2002, p. 41-42.
  • Harelbeke in de kijker, geraadpleegd op 28/07/2009.

Bron: VANWALLEGHEM A. & CREYF S. 2009: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Harelbeke, Deel I: Stad Harelbeke, Deel II: Deelgemeenten Bavikhove en Hulste, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL42, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Vanwalleghem, Aagje; Creyf, Silvie
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Knotlinde met boomkapelletje

  • Omvat
    Villa

  • Is deel van
    Harelbeke


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Luipaardstraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/14818 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.