Geografisch thema

Hoogstraat

ID
14869
URI
https://id.erfgoed.net/themas/14869

Beschrijving

Straat ten noorden van de dorpskern van Bavikhove. De straat vertrekt aan de Vlietestraat en loopt in noordoostelijke richting naar de grens met Ooigem (Wielsbeke). Mogelijk verwijst de straatnaam, die volgens De Flou voor het eerst is vermeld in 1846, naar de "Hooghen ackere", een stuk land te Bavikhove dat reeds vermeld wordt in 1618.

Eerste vermelding van de locatie door de aanwezigheid van de historische hoeve "Te Capelle" (nummer 106) die zou opklimmen tot de 14de eeuw. De Hoogstraat zelf staat voor het eerst afgebeeld op een kaart uit het landboek van Bavikhove, opgemaakt in 1639 door Loys de Bersacque; de straat wordt er zonder bebouwing weergegeven tot aan de huidige Eerste Aardstraat en is aangeduid als "strate van oyghem nar cortryck". Op de kaart van 1750, opgemaakt door Frans De Bal, wordt de straat omschreven als "straete van Bavinchove naer oijghem" en op de kaart uit het register van de eigendommen van het Onze-Lieve-Vrouwhospitaal (1752) als "Straete leedende van Bavichove naer Oeyghem". Op de Kabinetskaart van de Oostenrijkse Nederlanden, opgenomen op initiatief van Graaf de Ferraris (1770-1778), wordt behalve de hoeve "Te Capelle" nog steeds geen bebouwing weergegeven langs de weg. In 1840 vermeld als een weg naar Ooigem (Wielsbeke). Op de Atlas der Buurtwegen (1845) weergegeven als de "Hoogestraet" gecatalogeerd als "Chemin n° 11" en omschreven als "Chemin de Bavichove à Oyghem"; weergave van één volume tussen de huidige Wandeling- en Treurnietstraat. Weergave van een tweede volume tussen de huidige Wandeling- en Treurnietstraat op het gereduceerd kadasterplan (1853).

Volgens het stadsarchief van Harelbeke wordt de Steenweg naar Ooigem aangelegd in de periode 1891-1898 en geregistreerd in het kadaster in 1897. Als gevolg is op het einde van de 19de eeuw een duidelijke toename van de bebouwing merkbaar onder meer langs het begin van de straat (tot de Treurnietstraat) zie eerste weergave op de kaart van het Militair Cartografisch Instituut van circa 1910.

Circa 1916 rijdt de tram door de straat als eerste aansluiting van Bavikhove op het openbaar vervoer. Een prentkaart van 1916 geeft populieren weer aan het begin van de straat. Vermoedelijk verdwijnen deze populieren tijdens de Tweede Wereldoorlog cf. op een prentkaart van vóór 1954 zijn de populieren reeds verdwenen. De Hoogstraat wordt verder aangelegd in 1937.

Thans verbindingsweg tussen Bavikhove en Wielsbeke; geasfalteerde straat gekenmerkt door zowel gesloten als vrijstaande bebouwing, in hoofdzaak daterend uit het einde de 19de en uit de 20ste eeuw. Op het einde van de straat ligt de 18de-eeuwse hoeve "Te Capelle", waarvan de site opklimt tot de 14de eeuw. Verscheidene kleinschalige, lage woningen uit het laatste kwart van de 19de eeuw. Nummers 35-37, éénlaagse woonhuizen volgens het kadaster gebouwd in 1870 (ingebruikname in 1879) door landbouwer Karel Vanhove uit Bavikhove; bewaarde volumes doch aangepaste openingen en bedaking. Nummer 50 (zie afbeelding), lage woning van het dubbelhuistype van circa 1900; verankerde baksteenbouw onder vernieuwd, pannen zadeldak, vensteropeningen onder wit bepleisterde en beschilderde lateien.

In de jaren 1910-1930, bouw van verschillende vlasserswoningen al dan niet met bijhorende schuur (zie nummer 42, nummer 83, nummer 87). Nummer 81, voormalige vlasschuur van 1926, die kort daarna wordt uitgebreid met een motorzwingelarij en een woonhuis in 1929. Thans is de vlasschuur in gebruik als klein sportcentrum. Roodbakstenen woning met gecementeerde plint en een pannen zadeldak; rechthoekige openingen onder betonnen lateien met vernieuwd houtwerk. Gerenoveerd roodbakstenen schuurvolume met bakstenen tandlijst en (lege) beeldnis met kruisje, afgedekt door een zadeldak met mechanische pannen. De voormalige schuuropeningen zijn in functie van de herbestemming voorzien van glazen puien met deur.

Vanaf de tweede helft van de 20ste eeuw wordt de straat verder bebouwd. Nummer 69/ Treurnietstraat, alleenstaande villa volgens het kadaster gebouwd in 1952 voor G. Degezelle op de hoek met de Treurnietstraat; typerende steile bedaking doorbroken door puntgevel en hoge schouw, veelzijdige uitbouw aan de kant van de Hoogstraat. Voorts eind 20ste-eeuwse villabebouwing, aansluitend bij enkele verkavelde zijstraten.

  • Kadasterarchief West-Vlaanderen te Brugge, 207: Mutatieschetsen, Bavikhove, 1871/2, 1897/2, 1926/8, 1929/3.
  • OCMW-archief Kortrijk: Caerte figurative van het goedt t'Hospitael gelegen binnen de prochien van Bavichove ende Hulste tusschen beyde de Plaetsen, in Register van alle leenen, heerlycheden, hofsteden, landen, bosschen ende meerschen competerende aen het hospitael van Onse Lieve Vrouwe in Overleye..., F. de Bal, 1752.
  • Rijksarchief Kortrijk, Fonds Plotho, nr. 403: Thiende inde prochie van Bavichove op de noortoostzijde van de prochie, In Lantbouck vanden lande ende baronnie van Ingelmunstre, Vijve Sint-Eloy appendentie ende dependentien..., Loys de Bersacque, 1639.
  • Rijksarchief Kortrijk, Kaarten en Plannen, nr. 495: Caerte figurative van twee geprojecteerde steenwegen leedende van de stadt Cortryck naer de gonne van Thielt, F. De Bal, 1750.
  • Stadsarchief Harelbeke, Aanleg van wegen, nr. 575.2: Steenweg naar Ooigem.
  • Beelden uit het verleden, Harelbeke-Bavikhove-Hulste-Stasegem, Harelbeke, 1978, p. 99.
  • DE FLOU K., Woordenboek der toponymie van westelijk Vlaanderen, Vlaamsch Artesië, het land van den Hoek, de graafschappen Guines en Boulogne, en een gedeelte van het graafschap Ponthieu, Brugge, 1926, Deel VI, kolom 360, 435.
  • MAERTENS-VERKINDEREN M., Uit het verleden van Bavikhove, Handzame, 1974, p. 53.
  • Onze vlasvezelbereidingsnijverheid. Jaarboek 1941. Textielcentrale, Kortrijk, 1941, p. 27.
  • Straatnamen Harelbeke van a tot z, Harelbeke, 2002, p. 26.
  • Zo was Bavikhove, Handzame, 1976, nr. 21, 25.

Bron: VANWALLEGHEM A. & CREYF S. 2009: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Harelbeke, Deel I: Stad Harelbeke, Deel II: Deelgemeenten Bavikhove en Hulste, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL42, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Vanwalleghem, Aagje; Creyf, Silvie
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Arbeiderswoning met vlasschuur

  • Omvat
    Arbeiderswoningen en opslagplaats

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Hoeve Te Capelle

  • Omvat
    Vlasschuur en woning

  • Omvat
    Vlasserswoning met schuur

  • Is deel van
    Bavikhove


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Hoogstraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/14869 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.