Geografisch thema

Donklaan (Uitbergen)

ID
14899
URI
https://id.erfgoed.net/themas/14899

Beschrijving

Onderdeel van de vroegere "straete genaemt den groenen dyck" die vanouds aanvangt bij Sluis op Berlaars grondgebied en noordwaarts leidt naar het gehucht Donk (zie onder meer kaart van 1725 van de parochie Berlare). Verder lopend op Overmere om te eindigen bij de Dendermondsesteenweg. Het afgelegen oude gehucht Donk, het vroegere Bareldonk ligt deels op Uitbergen en strekt zich vooral uit op Berlare.

Ten opzichte van de dorpskern van Uitbergen is de wijk Donk ten noordoosten gelegen en er van geïsoleerd door het huidige Donkmeer ook gekend als het meer van Overmere-Donk dat grotendeels op Uitbergen ligt. Ter hoogte van de oude Bareldonkkapel toegewijd aan Onze-Lieve-Vrouw van Zeven Weeën, en het bijhorende bedevaartoord (Kapelleplein, Berlare), vormt de Donklaan de grensstraat met Berlare. In 1887 werd Bareldonk erkend als proosdij, deels op Berlare en Uitbergen gelegen en met de Bareldonkkapel als bidplaats, tot op heden afhangend van de parochiekerk Sint-Martinus te Berlare. De proost van de Donkkapel verkreeg huisvesting in een woning gelegen tegenover de kapel (nummer 121). Naast de proosdij verrees een katholiek wijkschooltje met kloosterhuis. Aan de andere zijde bevindt zich "Huize Bareldonk" (nummer 123), het parochiehuis met Mariaal museum, een collectie religieuze kunstvoorwerpen bijeengebracht door F. Penne, vroegere proost van Bareldonk (1966-1978).

Aan de vlakbij gelegen oever van het Donkmeer werden, gepaard met het ontstaan van toerisme aan het meer, al omstreeks 1900 en paar bijzondere exemplaren van villabouw opgericht (zie oude prentkaarten). Een aantal daarvan getuigden van de eerste infrastructuur voor het opkomende toerisme aan het Donkmeer. De oorspronkelijke "Châlet Prince Albert" aanvankelijk een hotel met restaurant, van 1904 tot 1906 tijdelijke woning van Franz Courtens, schilder van de Dendermondse School. Veranderde nadien in een "station biologique" voor de studie van de fauna en flora in het gebied van het Donkmeer. In 1926 gewijzigd in "Hotel Restaurant Lido", nadien nog omgevormd tot villa "La Sapinière" waarvan enkel de voortuinafsluiting rest met de villanaam in het ijzeren hekwerk. Ook de houten chalet "Villa des Surprises", later "Villa Pretoria", opgericht als buitenverblijf en tijdens het interbellum vervangen voor een villa "Hotel Welcome", zijn verdwenen.

Op het domein van het Donkmeer werd het "Museum Donkmeer- klim naar democratie" op 8 juli 2006 geopend in een modern nieuw gebouw van beton, glas en staal. De bouw werd enige jaren voordien al, met het oog op een nieuw en ruimer opgevat Boerenkrijgmuseum, gerealiseerd naar ontwerp van architect Hera Van Sande (Berlare). Transparante constructie met gezochte integratie in het landschap, bereikbaar onder meer vanaf de Donklaan via het A. Nelenpad. De glazen voorwand van het compacte gebouw weerspiegelt de oever van het Donkmeer. Het dak vormt een hellend vlak dat lijkt op te klimmen uit de grond en is bedekt door een gazon.

  • Rijksarchief Beveren, Oud gemeentelijk Archief Berlare, nr. 331-333, 29ste wijk.
  • Rijksarchief Gent, Kaarten en plans, nr. 483.
  • VAN STEEN G., Kapelaans van Bareldonk, Heem- en Oudheidkundige Kring Berlare, XXVI, 1, 2008, p. 25.
  • VAN WAELVELDE W., Donkmeer in prentkaarten 1900-1940, Heemkundige Kring Overmere, XIII, 1, 1995.

Bron: BOGAERT C., DUCHÊNE H., LANCLUS K. & VERBEECK M. 2006: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie Oost-Vlaanderen, Gemeenten: Berlare, Buggenhout, Lebbeke, Waasmunster, Hamme en Zele, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 20n, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Bogaert, Chris; Lanclus, Kathleen; Verbeeck, Mieke; Duchêne, Helena
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Dorpswoning

  • Omvat
    Hoeve met losse bestanddelen

  • Omvat
    Proosdij van Bareldonk

  • Omvat
    Vrije basis- en kleuterschool

  • Is deel van
    Uitbergen

  • Is gerelateerd aan
    Donklaan (Berlare)

  • Is gerelateerd aan
    Donklaan (Overmere)


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Donklaan (Uitbergen) [online], https://id.erfgoed.net/themas/14899 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.