Geografisch thema

Markt

ID
14988
URI
https://id.erfgoed.net/themas/14988

Beschrijving

Straatgedeelte, in het centrum van Wingene, tussen Kerkplein en Tieltstraat. De straatnaam verwijst naar het wekelijkse marktgebeuren dat hier plaats vindt. Vroeger gekend onder de naam "de Plaetse".

Vanouds een belangrijk plein ten zuiden van de kerk. Weergegeven op verschillende oude kaarten. Oudste gekende weergave in het "Renteboek van de heerlijkheid Oyghem" van 1640. Hier zien we een weergave van de Markt eindigend bij het hekken van het kerkhof. In de onmiddellijke omgeving van dit hekken bevond zich de "Kerkstichel". Dit is een kleine verhevenheid van waarop de baljuw, de onderbaljuw of één van de officieren de verordeningen van de dorpsheer kwam afkondigen.

Een gelijkaardige weergave is terug te vinden in "het renteboeck van de heerlijheid van den Hauweelschen" van 1645. Weergave op de westzijde van de markt, met de huurwoning van de pastoor en de herberg "De Trompe". Aan de oostzijde de herberg "Sint-Joris", het schepenhuis van de heren van Wingene. Aan de zuidzijde van de markt bevond zich een herberg "Den Hert". Een gelijkaardige situatie is terug te vinden op een kaart in het renteboek van de heerlijkheden toebehorende aan de heer van Wingene met onder meer de weergave van Sint-Amandsche Wingene (1646). De "Platse" wordt als volgt omschreven: "soo oock de platse van Wyngene es de heerlichede van Ste Amantsche met de huysen ende erfven op beede zyden ende scheet ten zuyden iegens de heerlicheyt vanden Hauweelschen". Hier waren ook de belangrijkste bestuursfuncties gevestigd. Aanwezigheid van "de vierschaere vande heerlichede van St. Amandsche", de "hofstede ofte herberghe genaempt St.-Jooris" later in gebruik als gemeentehuis. Lang dezelfde situatie gebleven zie landboek van 1756 en Atlas der Buurtwegen (circa 1843).

Volgens een postkaart van 1920 werd de Markt afgesloten met zes arduinen afscheidingspaaltjes die van 1806 dateren. Oorspronkelijk paalde de Markt aan het kerkhof gelegen rondom de Sint-Amanduskerk. Beide pleinwanden zijn ingenomen door aaneengesloten bebouwing. Op de hoek met het huidige Guido Gezelleplein de vroegere herberg "Sint-Joris" en schepenhuis van Wingene, in gebruik als gemeentehuis tot 1942. Gebouwd als een lijstgevel met beraping en opgesmukt met bepleisterde en wit geschilderde gevelelementen zie postkaart. In de jaren 1950 vervangen door de huidige gevel. De westzijde van de Markt werd oorspronkelijk getypeerd door een vrij homogeen karakter bepaald door lijstgevels. Op de hoek met de Tieltstraat een meer uitgewerkte lijstgevel met beraping en bepleisterde gevelelementen. De zuidzijde, deel uitmakend van de Oude Bruggestraat, wordt ingenomen door een imposante lijstgevel met inrijpoort van de herberg "Den Hert".

Door bouwen en verbouwen vanaf de jaren 1950 is het huidige straatbeeld tot stand gekomen. Op het vroegere Marktplein loopt nu centraal een straat tussen de Oude Bruggestraat en het Guido Gezelleplein. Aan weerszijden parkeerplaatsen. Weinig overgebleven van de oorspronkelijke bebouwing.

  • Bisschoppelijk archief Brugge, Renteboek St.-Amandsche-Wingene, nr. C 119.
  • Rijksarchief Brugge, Fonds aanwinsten, nr. 2.718.
  • Rijksarchief Brugge, Gemeentearchief Wingene, nr. 71.
  • LAMS L., Wingene, in HOLLEVOET F., Als straten gaan ... praten, Tielt, 2005, p. 288.
  • PATTEEUW J., Wingene in oude kaarten van 1600 tot 1800, in Ons Wingene, jaarboek 5, 2002, p. 12-30.
  • VANLAERE O., Wingene in oude prentkaarten, 1972.

Bron: GILTÉ S. & BAERT S. 2009: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Wingene, Deelgemeente Zwevezele, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL43, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Gilté, Stefanie; Baert, Sofie
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Burgerhuis met trapgevel

  • Omvat
    Herberg

  • Omvat
    Hoekpand

  • Is deel van
    Wingene


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Markt [online], https://id.erfgoed.net/themas/14988 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.