Geografisch thema

Peerstalstraat

ID
15003
URI
https://id.erfgoed.net/themas/15003

Beschrijving

Lange kronkelende weg beginnend bij de Vorsevijverstraat en eindigend bij de Beernemsteenweg. Voorzien van asfalt, vóór 1938 voorzien van kasseien. In 1970 wordt de buurtweg Wingene-Hertsberge verbreed en rechtgetrokken ter hoogte van de hoeve Schoutewalle. Ten westen van de Peerstalstraat loopt de Ringbeek richting Oostkamp. Oorspronkelijk een sterk kronkelende beek, aangeduid op de kaart van het Sint-Amandsche Wingene van 1639. In 1965 wordt in het kader van de ruilverkaveling de kronkelende Ringbeek rechtgetrokken. In het eerste straatgedeelte nog restanten van bossen, "Kraaiveldbos", beheerd door Bos en Groen.

De huidige naam verwijst naar een oude herberg gelegen op het kruispunt met de Peerstalstraat, Gravestraat en de Noordakkerstraat. Al in de 16de eeuw werd de naam gebruikt, weliswaar met verschillende varianten met name 't Per(t)stal, Peerstal(le), Paardsta(a)l, Peirdstal(le), ... telkens een dialect van paardenstal. Op de kaart van het Sint-Amandsche Wingene van 1639 wordt de herberg op de hoek van de Peerstalstraat aangeduid met de naam "Perstale". De bebouwing bestaat uit twee lage woningen. De herberg was vermoedelijk een afspanning. In 1779 krijgt de herberg de vermelding "van immeroriale tijden". Op de hoek met de Peerstalstraat van circa 1750 tot circa 1800 aanwezigheid van de herberg "'t hennecot". Op de hoek met de Gravestraat van circa 1750 tot circa 1800 aanwezigheid van de herberg "De Creckelmuyte" en van 1577 tot 1800 aanwezigheid van de herberg "'t Peerstalle". Begin 20ste eeuw aanwezigheid van de herberg "De Oude Bakkerij" en de herberg "In Vierwege".

In de Atlas der Buurtwegen (circa 1843) aangeduid met de naam "Peerstalstraat" en omschreven als "chemin de Wynghene à Oostcamp".

De verspreide bebouwing is fasegewijs tot stand gekomen. De oudste bebouwing staat weergegeven op de kaart van het Sint-Amandsche van Wingene van 1639. De hoeve "Schautewalle" (nummer 1) wordt weergegeven als een site met opper- en neerhofsituatie. Ter hoogte van het kruispunt Peerstalstraat concentratie van bebouwing met onder meer weergave van de afspanning "te Peertstalle". Aan de oostzijde van de straat verspreide hoevebouw bestaande uit achterin gelegen hoeves toegankelijk via een lange oprijlaan afgezoomd met bomen (nummer 46 en nummer 48).

In het landboek van 1756 wordt een gelijkaardige situatie weergegeven. In het begin van de straat nog steeds de dominante aanwezigheid van de hoeve "Schautewalle". Ten oosten van de hoeve "Schautewalle", een dreef toegang gevend tot een achterin gelegen hoeve bestaande uit twee losse bestanddelen. De dreef loopt verder door naar een aantal percelen bos, in het landboek omschreven als "bosch" en aangeduid met de naam "magerbilcken". Langsheen de straat verspreide hoevebouw, met in tegenstelling tot de kaarten van het Sint-Amandsche, aan de straat ingeplante hoeves of boerenarbeiderswoningen. Op de kaart van Ferraris (1770-1778) wordt dezelfde situatie weergegeven. De 18de-eeuwse bebouwing concentreert zich vooral aan de straat.

In het begin van de 19de eeuw worden een aantal eenvoudige boerenarbeiderswoningen gebouwd. In de Atlas der Buurtwegen (circa 1843) weergave van woningen, vooral ingeplant op percelen die aan de straat gelegen zijn.

In de jaren 1930 worden nieuwe hoeves gebouwd. Nummer 56, een hoeve bestaande uit losse bestanddelen wordt volgens het kadaster gebouwd in 1938. Typische vormgeving en materiaalgebruik. Tot op vandaag bouwactiviteiten. In het begin van de straat een nieuwbouwverkaveling met de straten Ter Vloet en Schouttewalle.

De huidige bebouwing bestaat uit enerzijds verspreide hoevebouw met grote schaalverschillen. Weinig overgebleven van de oorspronkelijke bebouwing. De oudste bebouwing en sites, zijn weergegeven op de kaart van het Sint-Amandsche "Schoutewalle" (nummer 1), nummers 46-48. Anderzijds eenvoudige boerenarbeiderswoningen van drie à zes traveeën, al dan niet na samenvoeging. Loodrecht of schuin op de straat ingeplant. Vrij homogeen materiaalgebruik bestaande uit al dan niet beschilderde rode of oranje baksteen.

  • Bisschoppelijk Archief Brugge, Renteboek St.-Amandsche-Wingene, nr. C 119.
  • Rijksarchief Brugge, Gemeentearchief Wingene, nr. 71.
  • LAMS L., Wingene, in HOLLEVOET F., Als straten gaan ... praten, Tielt, 2005, p. 290.

Bron: GILTÉ S. & BAERT S. 2009: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Wingene, Deelgemeente Zwevezele, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL43, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Gilté, Stefanie; Baert, Sofie
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Arbeiderswoning

  • Omvat
    Arbeiderswoning met nutsgebouwen

  • Omvat
    Boerenarbeiderswoning

  • Omvat
    Dorpswoning met werkplaats

  • Omvat
    Hoeve

  • Omvat
    Hoeve

  • Omvat
    Hoeve

  • Omvat
    Hoeve met losse bestanddelen

  • Omvat
    Hoeve Schauttewalle of Meulendam en erfbeplanting

  • Omvat
    Hoeve van 1936

  • Omvat
    Pijlerkapel Onze-Lieve-Vrouw met kapelhof

  • Omvat
    Sint-Jozefskapel met opgaande lindes

  • Is deel van
    Wingene


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Peerstalstraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/15003 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.