Geografisch thema

Lichterveldestraat

ID
15056
URI
https://id.erfgoed.net/themas/15056

Beschrijving

Straat met licht gebogen tracé beginnend in de dorpskern richting Lichtervelde en verder overgaand in de Zeswegestraat en de Sprietstraat. De zuidzijde van de straat is tot in de 20ste eeuw onbebouwd gebleven. Dit gebied ging van oudsher over op de in Zwevezele residerende broers en zussen van de feodale erfgenaam. Dit systeem werd van in de 14de eeuw toegepast en bleef behouden tot in de 20ste eeuw. Op het primitief plan (circa 1834) zijn de meeste percelen in dit gebied inderdaad onbebouwd en eigendom van de familie de Thibault de Boesinghe. Ter hoogte van nummers 60-62 bevindt zich zeker vanaf de 15de eeuw het "Goed ten Ryne" eigendom van Steven vanden Rijne (neef van Beatrijs vanden Rijne, erfvrouw van Zwevezele) en bewoond door baljuw Joos vanden Rijne. In 1572 wordt de site omschreven als "pachtgoedt behuust met een weunhuus, schuere ende stallen daerup staende". Eind 15de eeuw verdwijnt dit goed, mogelijk wordt het samen met het kasteel verwoest in 1582. De 18de-eeuwse tweewoonst nummers 60-62 is hier mogelijk een restant van. Vanaf 1482 zijn in deze straat de school en kosterij ondergebracht. Dit zou zo blijven voor de rest van het ancien regime. In het landboek van 1692 is de straat afgebeeld als een landelijke weg zonder bebouwing met uitzondering van de nummers 60-62 waar twee gebouwen zijn opgetekend.

Op de Ferrariskaart (1770-1778) is de zuidzijde van de straat nog steeds onbebouwd, terwijl aan de overzijde kleine, vrijstaande parallelle panden met achterliggende tuintjes zijn opgetrokken. In de Atlas der Buurtwegen (circa 1843) is de zuidzijde nog steeds onbebouwd. De bebouwing aan de overzijde is toegenomen: een rij van tien kleine arbeiderswoningen, een breder vrijstaand pand en een drietal aaneengesloten huizen ter hoogte van het Marktplein. Op de Poppkaart (circa 1850) wordt de straat samen met de huidige Schoolstraat "chemin de Sweveseele al Eeghem" genoemd. Vroegere benaming is "straete vande kercke naerden Duunt". Rechttrekking van de kromming van de Lichterveldestraat in 1860 ter hoogte van de nummers 60-62. In de 19de eeuw was hier de gemeenteschool gesitueerd in het eerste gedeelte tussen Marktplein en Ricksteenweg aan de noordzijde. Een nieuw gebouwde onderwijzerswoning en schoollokaal gebouwd in 1828-1834 met dan een weefschool gebouwd in 1864 (later brandweerarsenaal en eerste graad van de jongensschool). In het eerste kwart van de 20ste eeuw wordt begonnen met de verkaveling en bebouwing van de zuidzijde van de straat. De oorspronkelijke Lichterveldestraat was veel smaller. Op een foto uit het begin van de 20ste eeuw is de straat te zien met hoofdzakelijk lage aaneengesloten arbeiderswoningen aan de noordzijde. Een latere foto vermoedelijk uit de jaren 1930 toont langs de zuidzijde aaneengesloten nieuwe woningen met voortuin, het oude gekasseide tracé is nog te zien samen met een brede strook aarde.

Vandaag hoofdzakelijk woonfunctie. Het straatbeeld wordt op vandaag getypeerd door aaneengesloten bebouwing met een duidelijk verschillende typologie tussen de noord- en de zuidzijde. De bebouwing langs de zuidkant is te dateren in de jaren 1920-1930 en bestaat uit enkelhuizen van twee bouwlagen onder zadeldaken met heterogene interbellumvormgeving. De bebouwing langs de noordzijde gaat maximaal terug tot de vroege 19de eeuw en wordt gevormd door aaneengesloten lage arbeiderswoningen en recente appartementen van meerdere bouwlagen. Aan het kruispunt met de Ricksteenweg en de Zeswegestraat wordt de bebouwing diverser. Op de noordoosthoek bevindt zich een vrijstaand samenstel van twee lage woningen nummers 41 en 43 met bijhorende landgebouwen, waarvan nummer 41 nu met nieuw parement. Het perceel op de westelijke hoek wordt volledig ingenomen door de voormalige brouwerijsite "Callewaert" uit de 19de eeuw (nummer 45). De overgang met de Zeswegestraat wordt bepaald door de schuin ingeplante 18de-eeuwse tweewoonst (nummers 60-62).

  • Heemkundige Kring Ons Wingene, Fototheek.
  • Rijksarchief Kortrijk, Aanwinsten VI, nr. 2571.
  • LAMS L. in samenwerking met VANDEWIELE A., Zwevezele, in HOLLEVOET F., Als straten gaan... praten, Tielt, 2005, p. 306.
  • VANDEWIELE A., Zwevezele. Deel 1. De Parochie Zwevezele tot 1795, Zwevezele, 1981, p. 141.
  • VANDEWIELE A., De gemeente Zwevezele deel II. De gemeente Zwevezele tot 1940, Zwevezele, 1984, p. 146-149.

Bron: GILTÉ S. & BAERT S. 2009: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Wingene, Deelgemeente Zwevezele, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL43, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Gilté, Stefanie; Baert, Sofie
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Arbeiderswoningen

  • Omvat
    Boerenwoning met schuur

  • Omvat
    Brouwerij Callewaert

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Burgerhuis uit het interbellum

  • Omvat
    Dorpswoning

  • Omvat
    Dorpswoning

  • Omvat
    Herberg Het Neerhof

  • Is deel van
    Zwevezele


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Lichterveldestraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/15056 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.