Geografisch thema

Vital Decosterstraat

ID
15120
URI
https://id.erfgoed.net/themas/15120

Beschrijving

Lange, van het Monseigneur Ladeuzeplein tot de Vaartstraat afhellende straat, die de Bondgenotenlaan, de Diestse- en de Rijschoolstraat kruist. Het opvallend rond het stadscentrum gekromde tracé volgt de inplanting van de gracht buiten de oudste stadsmuur (1156-1161). Tot de straat in het begin van de 20ste eeuw naar de Leuvense burgemeester Vital Decoster werd genoemd, bestond ze uit twee afzonderlijke straatgedeelten. Van de Volksplaats (heden Monseigneur Ladeuzeplein) tot de Diestsestraat werd in 1801 de Marengostraat aangelegd op gronden van het voormalige schuttershof van de Grote Gilde van de Kruisboog, en vernoemd naar de Italiaanse stad waar Napoleon in 1800 een belangrijke overwinning behaalde. Het tweede straatgedeelte, van de Diestsestraat tot aan de voormalige Hout- en later Aardappelmarkt in de Vaartstraat is reeds in de 14de eeuw bekend als Bakeleynstrate, naar de naam van de vroegere walgracht alhier. Deze gracht werd afgedamd in 1785, en gedempt in 1838, waarop de straat werd verbreed en herdoopt tot Weezenstraat. Op de westelijke hoek met de Diestsestraat lag hier het voormalige huis Vivès, alias Refugie van Floreffe, alias Godshuis van Gempe (nr. 29), op de oostelijke hoek het eerste klooster van de jezuïeten (1560-1595), waar in 1636 het eerste weeshuis werd gesticht, en het klooster van de ongeschoeide karmelietessen (Karmel, 1607-1623), daarop Iers Pastoraal College (1623-1797).

Van de 19de-eeuwse basisbebouwing bepalen nog representatieve gehelen met voornamelijk ontpleisterde neoclassicistische lijstgevels de gevelwand van de tweede straathelft (nrs. 68-88). Enkele geïsoleerde restanten sluiten hierbij aan, onder meer nr. 45, met heden ontpleisterde enkelhuisopstand, het nog gaaf bewaarde, met stucdecor versierde nr. 69 van 1876, de met schijnvoegen gecementeerde nrs. 90-94 (1871, architect Goyens) en nr. 100, een restant van oorspronkelijk drie identieke huizen van 1878.

Historiserende wederopbouwarchitectuur kenmerkt de tijdens de Eerste Wereldoorlog getroffen eerste straathelft, in een afgezwakte vorm vertegenwoordigd door de nrs. 1 en 5, oorspronkelijk twee identieke rijwoningen naar een ontwerp van architect Fr. Vandeput uit 1920, later deels aangepast; verder het nog gaaf bewaarde nr. 9 (1920, architect M. Stevens), en hogerop, nr. 56. Voorts panden uit het interbellum, bijvoorbeeld de sober modernistische woningen nrs. 75-79 uit 1937, gekenmerkt door gebruik van beton en platte gele baksteen en een verheven bovenbouw.

In de tweede helft van de 20ste eeuw bleef de straat niet gespaard van schaalvergroting door inplanting van kantoor-, winkel-, en appartementsgebouwen: de bankkantoren ING (Bondgenotenlaan nr. 31, 1976, architect G.E. Vranckx) en FORTIS (nrs. 42-44, architect M. Jaspers), beiden dominerend in het straatbeeld door hun volumetrie en materiaalgebruik; verder de achterzijde van het warenhuis Innovation (nrs. 33-37, 1961), de Residentie Alhambra (nrs. 50-54, 1975, architecten V. Broos, J. Maloens), de appartementsblokken nrs. 46 (1967), 48 (1959) en 66 (1965), en voor het straateinde beeldbepalende nrs. 83-89 (1974, Groep Delta).

Tussen het Monseigneur Ladeuzeplein en de Bondgenotenlaan werd de straat recent als winkel-wandelgebied heraangelegd.

  • Stadsarchief Leuven, Modern Archief, doss. 21267 (bouwverg. 10.02.1871), doss. 25178 (bouwverg. 29.09.1873), doss. 29082 (bouwverg. 28.02.1876), doss. 32170 (bouwverg. 21.02.1878), doss. 79693 (bouwverg. 28.06.1920), doss. 78004 (bouwverg. 02.07.1920), doss. 98495 (bouwverg. 18.12.1937), doss. 113447/3298 (bouwverg. 23.07.1959), doss. 117596/5611 (bouwverg. 09.09.1965), doss. 120196/6443 (bouwverg. 23.01.1967), doss. 123796/7639 (bouwverg. 12.07.1974).
  • Stadsarchief Leuven, Kaarten en Plannen 9: Cadastre Ville de Louvain, 1850, première division, section F, plan n° 26.
  • CRAAN W.B., HERLA M., Atlas Cadastral Parcellaire du territoire de la Ville de Louvain (opgemeten 1813-1819, uitgetekend 1825).
  • CELIS J., UYTTENHOVE P., De wederopbouw van Leuven, Leuven, 1991.
  • MEULEMANS A., Huizen en straten van het oude Leuven, 2 vol., Jaarboek Leuvens Historisch Genootschap, XLII, Leuven, 2004, deel I, p. 52-53, 94-95, deel II, p. 167, 352, 459-460.
  • PEETERS M., Gids voor oud Leuven, Antwerpen, 1983, p. 45-46, 78-79, 135.
  • SPRENGERS E., Ons Leuven, Leuven, 1995, p. 48, 58, 81, 109.
  • UYTTERHOEVEN R., Leuven Weleer 1. Langs bekende handelsstraten naar Sinte-Geertrui en Tempelhof, Leuven, 1985, fig. 36a-b-c, 37b, 40c, 41a-b.
  • UYTTERHOEVEN R., Leuven Weleer 2. De nieuwe bovenstad: tussen Statiestraat en Tiensestraat, Leuven, 1986, fig. 16a-b, 17a, 19a.
  • VANDERBEEKEN G., De gracht voor de eerste Leuvense stadsmuur langsheen de Vital Decosterstraat, in Jaarboek van de Geschied- en Oudheidkundige Kring voor Leuven en Omgeving, XVII, Leuven, 1977, p. 93-103.
  • VAN EVEN E., Louvain dans le passé et dans le présent, Leuven, 1895, p. 199, 201.

Bron: MONDELAERS L. & VERLOOVE C. met medewerking van VAN ROY D., VAN DAMME M. en MEULEMANS K. 2009: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie Vlaams-Brabant, Leuven binnenstad, Herinventarisatie, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen VLB2, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Verloove, Claartje; Mondelaers, Lydie
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Burgerhuizen in wederopbouwarchitectuur

  • Omvat
    Eenvoudige stadswoningen

  • Omvat
    Ensemble van burgerhuizen

  • Omvat
    Ensemble van stadswoningen

  • Omvat
    Ensemble van stadswoningen

  • Omvat
    Gemeenteschool

  • Omvat
    Godshuis van Gempe

  • Omvat
    Herenhuis, 1916 gedateerd

  • Omvat
    Hôtel Métropole et de Suède

  • Omvat
    Instituut voor Bacteriologie

  • Omvat
    Kolveniershof met steeg

  • Omvat
    Monument Vital Decoster

  • Omvat
    Neoclassicistische stadswoningen

  • Omvat
    Reeks neoclassicistische burger- en herenhuizen

  • Omvat
    Schouwburg Theater de Bériot

  • Omvat
    Stadswoningen en schoolgebouw

  • Is deel van
    Leuven


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Vital Decosterstraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/15120 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.