Geografisch thema

Kapucijnenvoer

ID
15131
URI
https://id.erfgoed.net/themas/15131

Beschrijving

De lange Kapucijnenvoer heeft een kronkelig verloop tussen de Brusselsestraat en de Tervuursevest en wordt gekruist door de Biezenstraat, de Minderbroedersstraat, het Grasmushof, de Janseniusstraat, de Bankstraat en de Prosper Poulletlaan. De straat dankt deels haar naam aan de Voer, die ontspringt bij Tervuren, via de Cleyne Spuye de stad binnenstroomt en uitmondt in de Dijle aan de voet van de Keizersberg. In de tweede helft van de 19de eeuw werd de Voer binnen de vesten overwelfd: tussen Mechelse- en Brusselsestraat in 1863 (heden Fonteinstraat), tussen Brusselsestraat en Kruidtuin in 1869 en verder tot aan de vest in 1890. Het eerste deel van de straatnaam verwijst naar het voormalige Kapucijnenklooster dat in 1618 op de plaats van de huidige Kruidtuin gebouwd en in 1802 afgebroken werd. De randbebouwing was voor de 19de eeuw al een combinatie van kleinschalige werkmanshuizen, grootschalige gebouwen zoals de heden verdwenen kloosters van de Engelse nonnen en de kapucijnen, en open ruimten, zoals de Kruidtuin en de ommuurde tuin van het huis Ange De Bruyn (Biezentraat nr. 3).

Reeds in 1252 was de hoek van de Kapucijnenvoer en de Brusselsestraat gekend onder de naam "Coithuc", naar het derderangs bier dat door de vele brouwerijen in deze buurt werd gebrouwen. Hier bevond zich omstreeks het midden van de 15de eeuw de woonplaats van de stadsbouwmeester Mathieu De Layens. Het huidige driehoekige pleintje "De Cuythoek", met het gelijknamige restaurant (Kapucijnenvoer nr. 5) wordt gekenmerkt door een recente nieuwbouw (nrs. 2-4) naar ontwerp van P. Van Aerschot en restanten van de rijhuisbebouwing met sobere neoclassicistische lijstgevels (nrs. 6-8). In het straatgedeelte tot de Biezenstraat werd de huizenrij vanaf de jaren 1920 vervangen door grootschalige panden: aan pare straatzijde stichtten de zusters van Liefde een bejaardentehuis en werden appartementsgebouwen opgetrokken (nrs. 12, 14 en 16, Fr. Van den Heuvel, 1993); aan onpare zijde bouwde de Universiteit vanaf 1927 de Sint Rafaëlziekenhuizen uit. De zogenaamde verpleegsterschool (Kapucijnenvoer nr. 37), een merkwaardig en beeldbepalend modernistisch gebouw naar ontwerp van L. De Braekeleir uit 1932, en de vijf tot zeven bouwlagen hoge ziekenhuisgebouwen, opgetrokken tussen 1948 en 1959 in internationale, functionalistische stijl, hebben het oorspronkelijk uitzicht van de Kapucijnenvoer ingrijpend veranderd. Links van de Stadsschool nr. 3 (Kapucijnenvoer nr. 47) staan nog drie rijwoningen die herinneren aan de 19de-eeuwse configuratie, met bakstenen lijstgevels van twee traveeën en drie bouwlagen onder zadeldaken, gekenmerkt door getoogde vensteropeningen en een houten kroonlijst met tandfries (nrs. 41-43), of gecementeerd en voorzien van doorlopende lekdrempels (nr. 45).

In het straatgedeelte van de Minderbroederstraat tot de vesten, bleven meerdere bebouwingslinten bewaard van de 19de-eeuwse, op privé initiatief tot stand gekomen werkmanswijken. Met uitzondering van de storende hoogbouw nrs. 49, 51, 67, zijn de rijwoningen nrs. 65, 73, 75-77 (1891), 81 (P. Langerock, 1891), 103-117, 119-129, 135-141 (O. Devos, 1913), 151 (L. Landeloos, 1912), 185-191 aan onpare zijde, en 58, 60, 76-82 aan pare zijde, typerende arbeidershuizen van rond de eeuwwisseling: twee tot drie bouwlagen hoog onder zadeldaken, vaak opgetrokken in rood baksteenmetselwerk, sober versierd met witte of gesinterde bakstenen muurbanden en ontlastingsbogen, ofwel volledig gecementeerd met decoratieve omlijstingen en kordons.

Het einde van de Kapucijnenvoer en de aansluiting met de vesten wordt gekenmerkt door een brede middenberm met plantsoen, fontein en beukenbomen, door een verkeersrotonde met het standbeeld van Sylvain Van de Weyer en door de heterogene bebouwing, aan onpare zijde met enkelhuizen uit het laatste kwart van de 19de en het eerste kwart van de 20ste eeuw, en aan pare zijde voornamelijk met grote bouweenheden zoals het voormalige slachthuis (Kapucijnenvoer nrs. 112-114), het sociale appartementsgebouw nrs. 116-118 (Aolphe Bastinstraat nrs. 1-2), en de elf bouwlagen hoge woontoren "Soetewey" nrs. 122-124, dat in 1976 de plaats innam van het voormalige openluchtzwembad (E. Frische, 1911).

  • Stadsarchief Leuven, Modern Archief, doss. 20314 (bouwverg. 18.04.1871), doss. 51101 (bouwverg. 04.08.1890), doss. 51727 (bouwverg. 26.02.1891), doss. 51780 (bouwverg. 09.03.1891), doss. 67726 (bouwverg. 01.02.1906), doss. 69943 (bouwverg. 01.06.1908), doss. 70295 (bouwverg. 27.08.1908), doss. 74039 (bouwverg. 08.08.1912), doss. 75176 (bouwverg. 20.10.1913), doss. 116627/5286 (bouwverg. 08.02.1962), doss. 118844/5956 (bouwverg. 26.11.1964), doss. 124277/7793 (bouwverg. 09.01.1976).
  • LAHAYE P.J., Alles gaat voorbij...maar de kerk blijft staan. Een boek over de opkomst, groei, bloei, ondergang en wederopstanding van verenigingen, scholen, kloosters, bekende figuren...in de Sint Jacobswijk te Leuven, Leuven, 2002, p. 17-18.
  • PEETERS M., Gids voor oud Leuven, Antwerpen, 1983, p. 37-38, 118-121, 188-189, 242.
  • UYTTERHOEVEN R., Leuven Weleer. Naar de Biest en tot aan de Westhelling, deel 5, Leuven, 1989, p. 70-75, 92-95, 100-102.
  • UYTTERHOEVEN R., Leuven Weleer. Op de Westhelling en langs de Vesten, deel 6, Leuven, 1990, p. 118-126.
  • VAN EVEN E., Louvain dans le passé et dans le présent, Leuven, 1895, p. 218-219, 495-496.

Bron: MONDELAERS L. & VERLOOVE C. met medewerking van VAN ROY D., VAN DAMME M. en MEULEMANS K. 2009: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie Vlaams-Brabant, Leuven binnenstad, Herinventarisatie, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen VLB2, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Verloove, Claartje; Mondelaers, Lydie
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Arbeiderswoningen

  • Omvat
    Bel-etagewoning in neo-Vlaamserenaissance-stijl

  • Omvat
    Brouwerij

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Eclectische bel-etagewoningen

  • Omvat
    Eclectische stadswoning

  • Omvat
    Eclectische stadswoning van 1912

  • Omvat
    Hoekwoningen

  • Omvat
    Kankerinstituut

  • Omvat
    Klooster van de maricolen

  • Omvat
    Modernistisch woonhuis van professor Van der Mueren

  • Omvat
    Modernistische rijwoning

  • Omvat
    Modernistische stadswoning

  • Omvat
    Neoclassicistisch burgerhuis van 1908

  • Omvat
    Neoclassicistische arbeiderswoningen

  • Omvat
    Neogotische stadswoning met puntgevel

  • Omvat
    School Grasmushof en portierswoning

  • Omvat
    Stadswoning naar ontwerp van F. Vandendael

  • Omvat
    Stadswoningen

  • Omvat
    Stadswoningen

  • Omvat
    Stadswoningen

  • Omvat
    Stadswoningen naar ontwerp van J. Gustenhoven

  • Omvat
    Stadswoningen ontworpen door O. Devos

  • Omvat
    Stadswoningen van 1935

  • Omvat
    Standbeeld van Sylvain Van de Weyer

  • Omvat
    Stedelijk Slachthuis

  • Omvat
    Stedelijke kruidtuin

  • Omvat
    Twee stadswoningen van 1938

  • Omvat
    Woning Goffaerts

  • Is deel van
    Leuven


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Kapucijnenvoer [online], https://id.erfgoed.net/themas/15131 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.