Aan het dorpsplein van Massemen komt een overwegend los en onregelmatig bebouwingspatroon voor. De open oostzijde van dit rechthoekige plein sluit aan op de noord-zuid verlopende oude wegverbinding Wetteren - Westrem (Massemsesteenweg en Wetterensteenweg geheten), die tevens leidt tot de steenweg Gent-Aalst. Het beeld van het open plein wordt enerzijds gedomineerd door de centraal op de westelijke helft ingeplante en als monument beschermde oude dorpskerk. Afgezien van de dorpskerk liggen aan het dorpsplein nog beschermd als monument: de gebouwen van de hoeve Prinsenhof (nummer 3) gelegen ten zuidwesten tegenover de dorpskerk, de voormalige pastorie (nummer 6) ten noorden van de kerk; de eeuwenoude linde markeert als solitaire dorpsboom de oostelijke pleinhelft.

De ovale vroegere kerkhofsite rondom de Sint-Martinuskerk, verkreeg een bescherming als landschap vooraleer recent in een ruimere bescherming als dorpsgezicht te worden opgenomen. Bij de recente heraanleg van het dorpsplein (2004) is de vroegere afbakening van het vroegere kerkhof gesuggereerd.

De afzonderlijk staande voormalige gemeenteschool en het hoekpand nummer 1-12 vormen als typisch dorpsschooltje en dorpscafé beeldbepalende elementen van het dorpsgezicht. Ten zuidwesten van de Sint-Martinuskerk achter het dorpsplein omschrijft het dorpsgezicht de site van het voormalig omgrachte verblijf of kasteel van de lokale heren, waarvan de geschiedenis opklimt tot de 12de eeuw, later erf van de hoeve Prinsenhof. In hetzelfde dorpsgezicht is tevens de deels ommuurde begraafplaats tegenover de kerk opgenomen, in 1949 aangelegd tot uitbreiding van het vroegere kerkhof rond de kerk.