Geografisch thema

Holstraat

ID
15282
URI
https://id.erfgoed.net/themas/15282

Beschrijving

Straat in het centrum van Waregem, lopend van de Markt in zuidoostelijke richting over de ring/Zuiderlaan naar het kruispunt van de Franklin Rooseveltlaan, Leeuwkestraat en de Felix Verhaeghestraat. De straatnaam, die onder meer volgens De Flou al voorkomt in 1758, verwijst naar het feit dat de straat, die loopt tot aan de Gaverbeek, in een holle bedding lag.

Eerste weergave van de straat op een kaart uit het landboek van Waregem, opgetekend door Anthone Van Outrive in 1753-1757. De straat is binnen de kern voornamelijk bebouwd aan de oostzijde en wordt aan de westzijde verderop gedomineerd door de omwalde hofstede, foncier van de heerlijkheid Potegem, later zogenaamd kasteel "Potegem". Een opvallende dreef vanuit de Keukeldam vormt een rechtstreekse en rechte verbinding met het foncier. Net ten noorden van het belangrijke foncier is een omwalde hofstede weergegeven die in de jaren 1870 zal worden vervangen door een herenhuis (nummer 46). Zelfde weergave op de Kabinetskaart van de Oostenrijkse Nederlanden, opgenomen op initiatief van Graaf de Ferraris (1770-1778); het vermelde foncier wordt in de Atlas omschreven als "Chateau de Waereghem". Op de Ferrariskaart is bovendien duidelijk te zien hoe de Gaverbeek de grens vormt tussen de kasselrij Kortrijk (ten noorden) en de kasselrij Oudenaarde (ten zuiden). Op Atlas der Buurtwegen (1844) wordt de straat aanzien als de hoofdweg "Route de Thielt à Kerckhove", een belangrijke uitvalsweg vanuit het centrum. Op een mutatieschets van 1845 wordt de straat ook aanzien als onderdeel van de in het verlengde lopende Galgeweg (zie Felix Verhaeghestraat en Galgestraat). De bebouwing beperkt zich op dat ogenblik nog steeds tot de reeds vermelde woningen. Vanaf de tweede helft van de 19de eeuw en in het begin van de 20ste eeuw raakt de straat stilaan volledig bebouwd, vaak met verzorgde en vrij grote burger- en herenwoningen. Mogelijk is de aanleiding daarvan de ligging verderop van de circa 1850 hier ontstane renbaan (zie nummer 99). De renbaan werkt de bouw van verschillende herbergen (vaak met benaming die refereert naar de hippodroom) in de hand, zie nummer 67 en nummer 107. In 1874 wordt hier door de Commissie voor Openbare Onderstand een ouderlingentehuis, later uitgebreid met de eerste materniteit van Waregem, gebouwd (nummer 50). Van oudsher stroomt hier de Gaverbeek en tot het begin van de jaren 1970 wordt de straat onderbroken door een brug over de Gaverbeek, enkele meters vóór het huidige nummer 67. In de loop van de jaren 1980 wordt de straat definitief onderbroken door de aanleg van de ringlaan/Zuiderlaan.

Heden straat met quasi recht tracé en aan weerszijden tot aan de ringlaan/Zuiderlaan aaneengeschakelde bebouwing; wegdek in de stadskern recent heraangelegd met rode en zwarte klinkers. Eerste deel met afwisselend woonfunctie, horeca-, zorg- en dienstenactiviteiten. Het tweede straatdeel, met geasfalteerd wegdek, is niet homogeen onder meer door de dominante aanwezigheid van het omwalde kasteel "Potegem" en de "Gaverbeekhippodroom". De oudste bebouwing - met uitzondering van kasteel "Potegem" - klimt op tot de 19de eeuw (nummers 21-23, nummer 28, nummer 46), in sommige gevallen in het eerste kwart van de 20ste eeuw voorzien van een nieuwe, eigentijdse gevel (nummer 34). Uit de 20ste eeuw zijn er in eerste instantie begin 20ste-eeuwse woningen, eerder gelegen in de stadskern en die oudere woningen vervangen (of verbouwingen zijn van oudere woningen?) doch waarvan de begane grond later werd aangepast als winkelruimte zoals nummer 14, gebouwd in 1910 (registratie pas in 1911) voor jockey Alfried Kerkhove uit Casteau, vermoedelijk oorspronkelijk met centraal dakvenster als verderzetting van een centraal risaliet met ingang; bovenverdieping met origineel schrijnwerk. Nummer 15, gebouwd in 1909 volgens het kadaster met achteraan een smis. Verzorgde geel bakstenen voorgevel gecombineerd met lichtblauwe bakstenen ter decoratie van een uitkragende rondbogenfries; bovenverdieping bewaart het oorspronkelijke schrijnwerk en een houten kroonlijst op klossen. Nummer 35, voormalig breedhuis gebouwd door Marie Vindevogel, met thans beschilderde bakstenen voorgevel, oorspronkelijk zichtbaar gecombineerd met arduin voor enkele accenten zoals aanzet- en sluitstenen van de geblokte ontlastingsbogen. Daarnaast verschillende woningen uit het einde van de jaren 1920 en de jaren 1930 die vandaag een deel van hun originaliteit hebben verloren door het vervangen schrijnwerk. Nummer 95, bruine baksteenbouw voorzien van oranje bakstenen voorgevel, gebouwd in 1929 voor adjudant van de gendarmerie Oscar Sanders; typisch voorkomen van een erker op versneden, wit beschilderde console. Nummer 97, huidig café "Den Uitvlucht", oorspronkelijk daterend van 1931 doch met later verbouwde begane grond en vernieuwde vensters op de verdieping. Nr. 99 opgetrokken in 1932 voor herbergier Remi Vandermeiren en getypeerd door baksteenmotieven en -metselwerk; vernieuwd schrijnwerk. Nummer 103, woonhuis van 1933 gebouwd voor smidknecht Remi Desmet met lichte art decotoets doch met recent zwaar verstoorde onderbouw. In 1950, bouw van nummer 50, breedhuis met geïntegreerde autobergplaats; gele bakstenen voorgevel getypeerd door gevarieerde baksteenverbanden. Later deels verbouwd zie rechtertravee. Nummer 51, vervangende nieuwbouw van 2003 ontworpen door de Waregemse architect Annemie Demeulemeester.

  • Kadasterarchief West-Vlaanderen te Brugge, 207: Mutatieschetsen, Waregem, 1911/38, 1929/22, 1931/11, 1932/26, 1933/21.
  • Rijksarchief Kortrijk, Aanwinsten VI, nr. 1938: Derden Canton, Begint op d'hofstede Pieter Furnier ende Elias Wemel Kleen Cazeele, houdende den zuytcant van de straete voorby de hofsteden van Joseph Daeveloose, Caerel Putman, Martinus de Meulemeester, Joannes de Coninck ende soo voorts... begint den grooten en kleenen Geer den zuytcant van de plaetse tot d'Holstarete ende Eyndende aen de langebrugghe by de biest zynde d'huyskoutters hier inne oock begrepen, in Landboeck der prochie van Waereghem, Anthone Van Outrive, 1753.
  • Rijksarchief Kortrijk, Aanwinsten VI, nr. 1938: Vijfden Canton, Begint op de Plaetse met de erfve van Sint Hubrecht tot Casteelbrugge ende beke noortcant van de plaetse, houdende de dreve of straete naer Vijfve St.Eloy, Begrypende d'hofstede van Caboyter ende landen daer aen liggende, Eyndende... op t' lant ende een hoeckxken meersch aen de Gaverbeek ten suytcante van het straetken, in Landboeck der prochie van Waereghem, Anthone Van Outrive, 1753.
  • COOREVITS S., NOYEZ E., Bouwbeeld 30-50. Invloeden van Art Deco en Modernisme in Waregem,  De Gaverstreke, jg. 36, 2008, p. 403.
  • GHISTELINCK R. (red.), Waregems Milleniumboek. Van dorp tot stad, NCMV, Waregem, 2000, p. 46.
  • MEURIS P., Straatnamen in Waregem, een bespreking van de Waregemse straatnamen anno 1992, Waregem, 1992, p. 17.

Bron: VANWALLEGHEM A. & CREYF S. 2010: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Waregem, Deel I: Stad Waregem, Deelgemeente Sint-Eloois-Vijve, Deel II: Deelgemeenten Desselgem en Beveren-Leie, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL45, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Vanwalleghem, Aagje; Creyf, Silvie
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Bejaardentehuis Het Ware Heem

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Burgerhuis van 1923

  • Omvat
    Café 't Straatje

  • Omvat
    Café The Steeple

  • Omvat
    Dorpswoning en herberg 't Leeuwke

  • Omvat
    Huizen in historiserende stijl

  • Omvat
    Neoclassicistisch herenhuis

  • Omvat
    Neoclassicistisch hoekhuis

  • Omvat
    Renbaan Gaverbeekhippodroom

  • Omvat
    Stadswoning

  • Omvat
    Stadswoning in art-decostijl

  • Is deel van
    Waregem


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Holstraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/15282 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.