Geografisch thema

Belhuttebaan

ID
15489
URI
https://id.erfgoed.net/themas/15489

Beschrijving

Brede doorgangsweg vanaf het kruispunt Provinciebaan/ Kortemarkstraat tot aan het kruispunt Ichtegemstraat/ Ringlaan.

Het oorspronkelijke tracé loopt vanaf de verdwenen "Zuidhofkapel" (nu appartementsgebouw bij het verkeersplein met fontein, kruispunt Ichtegemstraat/ Belhuttebaan) tot aan de zijstraat Cattaertstraat. De verlenging tot aan de Provinciebaan dateert van 1772.

De Oostenrijkse wegen Wijnendale-Beerst (huidige Provinciebaan) en de Belhuttebaan worden in 1769-1771 aangelegd. De huidige Belhuttebaan is een rechte aftakking van de Provinciebaan naar "De Platse". Het noordelijke deel van deze weg (van de Cattaertstraat tot de Ichtegemstraat in het dorp) is eigenlijk een aanpassing van de kasteeldreef van het "Zuidhof". De benaming "Belhutte" is afgeleid van de herberg "Belhutte", benaming die voor het eerst voorkomt in een advertentie van 1821, voordien herberg "Den Hert". De Fransen noemden deze herberg "Belhutte" of 'mooie hut'.

De Atlas der Buurtwegen (circa 1846) vermeldt "chemin nr. 5" als de "Couckelaersche Kalsyde" of "Erm van Couckelaere" (erm of arm betekent hier verbindings- of toegangsweg). De gemeentelijke overheid moest hier verhinderen dat arme mensen een huisje in 'plak en stak' optrekken op het ruiterdeel.

Klassiek bestaat een nieuw aangelegde, pijlrechte Oostenrijkse weg uit een centraal gedeelte van 4,5 à 5,5 meter breed, dat met straatstenen (kasseistenen uit steengroeven in Henegouwen, Brabant of Noord-Frankrijk, en boorstenen in Doornikse steen) verhard was en een tonrond profiel had. Dit middengedeelte diende voor karren en koetsen. Aan beide zijden van de weg liggen aarden stroken van 3,5 à 4,5 meter breed die door ruiters en voetgangers konden worden gebruikt. Daar deze zijstukken in de zomer goed bereidbaar waren, worden ze ook wel eens "zomerwegen" genoemd. Hiernaast waren nog eens sloten, wat de totale breedte op circa 20 meter bracht.

Op de figuratieve kaart van 1799 (terreinopmeting van het gebied ten noorden van de dorpskern, tussen de Moerestraat en de Moerewegel, door landmeters Pieter Mergaert uit Koekelare en Charles Serruys uit Torhout) zijn de brede Oostenrijkse wegen (onder meer de Belhuttebaan) aangeplant met bomen.

De herberg "Belhutte", één van de vele herbergen toendertijd, was gesitueerd ter hoogte van het tolbareel aan het zuideinde van de weg (het gehucht "Belhutte" situeert zich op het kruispunt van de Provinciebaan, de Belhuttebaan en de Kortemarkstraat). Deze herbergen, sommige gecombineerd met een smidse, vingen het koetsverkeer op. Reizigers op doorreis konden er iets verbruiken en uitrusten. Maar er moest ook 'bareelgeld' betaald worden op de Oostenrijkse wegen. In 1866 worden de tolrechten om bepaalde wegen te gebruiken definitief afgeschaft. De zuidoostzijde van de Belhuttebaan biedt een zicht op het landelijk gebied met de steilrand van het Plateau van Wijnendale en de uitlopers van het plateau. Het noordelijke deel van de Belhuttebaan is anno 2008 verstedelijkt: aaneensluiting van villabouw. De eerste nieuwbouw zou hier dateren van circa 1950. Circa 1980 wordt de sociale verkaveling Belhutte gerealiseerd. Nog circa 1980 aanleg van de verkaveling Nieuwenhove ten noordwesten van de Belhuttebaan.

Een aantal (kleine) hoeves en boerenarbeidershuizen getuigen nog van het voorheen landelijke karakter van de Belhuttebaan. Nummer 107: kleine hoeve op hoek met zijwegel haaks op de Belhuttebaan. De hoeve is als dusdanig nog niet aangeduid op de Atlas der Buurtwegen (circa 1846) en dateert vermoedelijk uit het einde van de 19de eeuw of het begin van de 20ste eeuw. Ten westen van het erf, witgeschilderd boerenhuis onder pannen zadelak, voorgevel naar de Provinciebaan gericht, rechts geïncorporeerde stalling, verbouwde muuropeningen van het huis, oculus in de linker zijgevel, rechter zijgevel met bewaarde staldeuren. Rondom het erf, losse nutsgebouwen met U-vormige opstelling, baksteenbouw onder zadeldaken (rode Vlaamse pannen), schuurtje met beplanking (mogelijk recent).

  • Informatie verkregen van Jozef Heus.
  • HEUS J., Eeuwelingen beschermen, in Spaenhiers. Jaarboek, jg. 7, 1999, p. 79.
  • GELLYNCK P., Een gemeentelijke verkaveling te Koekelare. Van concept tot realisatie, een continu proces, in Kwaliteit van de ruimtelijke omgeving (Fundamenten, 2), 1988, p. 111-128.
  • De Kooklarenoeneroute, Gemeentebestuur Koekelare, 1990, p. 25, 27.
  • Straatnamen – aflevering 6, in De Roepsteen, informatieblad voor Groot Koekelare, september 2002, p. 3.
  • VANNIEUWENHUYSE J., In goede banen ? De Provincie West-Vlaanderen en het beheer van de buurtwegen, 1800-heden, Provincie West-Vlaanderen Archiefdienst, Brugge-De Panne, 2005, p. 66-71.

Bron: VANNESTE P. & BAERT S. met medewerking van BOONE B., CREYF S. & VRANCKX M. 2010: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Koekelare, Deelgemeenten Bovekerke en Zande, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL46, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Vanneste, Pol
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Boerenarbeidershuis

  • Omvat
    Boerenarbeiderswoning

  • Omvat
    Hoeve Hof de Fontein

  • Omvat
    Kapel Onze-Lieve-Vrouw

  • Is deel van
    Koekelare


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Belhuttebaan [online], https://id.erfgoed.net/themas/15489 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.