Langgerekte centrumstraat van het dorpscentrum (Sint-Maartensplein, Concertplein/ Meunyckenplein met de kerk, aansluiting op de Ichtegemstraat), tot aan de Sterrestraat (aansluiting op de Brugse Heirweg). Door de Dorpsstraat kan men Koekelare typeren als een lengtedorp. Aan het begin van de straat zicht op de neogotische Sint-Martinuskerk met dito toren (zie Meunyckenplein).

De Dorpsstraat zou zich ontwikkeld hebben samen met de ontginning van het dorp. De oudste vermelding als 'Dorpsstraat' dateert van 1602. De Dorpsstraat kreeg ook wel de naam "Kerkstraat", "Dorp" of "Platse". Tot in de 19de eeuw werd ze ook de "Brugschen" of "Dixmudschen Heerweg" genoemd als voortzetting van de huidige Brugse Heirweg waarin de Dorpsstraat via de Sterrestraat overloopt. Prentbriefkaart circa 1900: "Dorpstraat". Op de kadasterkaart van 1950 is de straat nog aangeduid als "Diksmuidse Aardeweg".

In 1637 wordt de Dorpsstraat voor het eerst "gekalsyd". Op de ommeloperkaart van 1705-1711 wordt de huidige Dorpsstraat "de calsye" genoemd. Er was eeb bareel voor de tolheffing.

Op de figuratieve kaart van 1799 (terreinopmeting van het gebied ten noorden van de dorpskern, tussen de Moerestraat en de Moerewegel, door landmeters Pieter Mergaert uit Koekelare en Charles Serruys uit Torhout) kent de lange rechte Dorpsstraat een quasi volledige aaneengesloten bebouwing met meestal breedhuizen. Op het einde van de Dorpsstraat, bij de overgang naar de Sterrestraat (op de hoek met de Zuidstraat) is een houten staakmolen getekend, de zogenaamde "Platse-" of "Dorpsmolen", met bijgaande rosmolen.

In 1859 wordt in de Dorpsstraat een lantaarn op kolom geplaatst.

De herberg Sint-Joris van de schuttersgilde Sint-Joris bevond zich op de hoek van de Dorpsstraat met het Sint-Jorisstraatje waar in 2002 het sociaal woonproject "Langst de Platse" gebouwd is door de Bouwmaatschappij De Mandel. Achter de herberg was een boomgaard gelegen waarin de doelen stonden, deze strekte zich uit tot aan de Noordomstraat.

De straat is in 1988 heraangelegd en opnieuw gekasseid (kleine schuingelegde kasseitjes). Aan het begin van de straat is in 1996 een kunstwerk geplaatst ter gelegenheid van de 20ste editie van Rock Torhout (ter hoogte van nummer 12).

Een prentbriefkaart uit het begin van de 20ste eeuw toont een aaneengesloten bebouwing van breedhuizen van twee bouwlagen onder zadeldaken, waaronder enkele herbergen. Het begin van de straat wordt gemarkeerd door de nog bewaarde herberg "De Kroon" (zie Sint-Maartensplein nummer 2). De noordzijde van de Dorpsstraat is tot 2007 gekenmerkt door twee, dicht bijeen gelegen imposante herbergvolumes van twee bouwlagen, met name de herberg "Het Rozenhof", afgebroken in 2007, en de bewaarde herberg "De Zwaan" (nr. 14).

"Het Rozenhof" ging terug op de herbergbrouwerij "'t Blauwhuys", die zeker al circa 1700 bestond. De familie Delaeter, dis- en kerkmeesters, bouwde in de tweede helft van de 18de eeuw een imposant, hoger volume. De gebroeders Jean-Baptist en Louis Delaeter (einde 18de eeuw, eerste helft 19de eeuw) betrekken achtereenvolgens de woning als dokter, zij waren ook politiek actief. In 1871 komt dokter en literator Karel de Gheldere (Torhout, 1839-Koekelare, 1913, voor zijn levensverhaal, zie gedenkteken, Karel de Ghelderelaan) er wonen. Er was een rozentuin achter het huis waar de rozenkenner rust en ontspanning vond, en mogelijk ook inspiratie voor een aantal gedichten aan rozen gewijd. In 1920 wordt het huis verkocht en omgevormd tot herberg "Het hof van Commerce", vanaf de jaren 1960 (?) gekend als herberg "Het Rozenhof". Tijdens de Tweede Wereldoorlog is de Duitse "Kommandantur" in de herberg gevestigd. In 1958 wordt een gedenkplaat voor de vroegere bewoner van "Het Rozenhof" onthuld. Het bas-reliëf met afbeelding van De Gheldere zou in de toekomstige Residentie "Het Rozenhof" ingemetseld worden (in 2009 is de residentie nog niet gerealiseerd). Deze witgeschilderde herberg bestond uit de opkamer van een vroeger volume, en een imposant volume van twee en een halve bouwlaag onder zadeldak. Bij de afbraak in 2007 wordt de kapconstructie gedemonteerd en hergebruikt in een gastenverblijf in Polen.

De herberg "De Zwaan" (nummer 14) - minimaal teruggaand tot 1835 - is een imposant dubbelhuisvolume van twee bouwlagen onder zadeldak, witgeschilderde baksteenbouw. Als enige bewaarde oude herberg speelt dit volume een erg belangrijke rol in het straatbeeld.

Een ander indrukwekkend herberg- en hoevevolume "Café De Hoorn", met imposant opkamervolume van vijf traveeën, is circa 2001 afgebroken en vervangen door "Residentie De Hoorn" op nummer 57 (Fotoarchief Ruimte en Ergoed, Onroerend Erfgoed, foto's juni 1979).

In de Dorpsstraat bevond zich ook het parochiaal centrum "Ons Huis" van 1931. Dit art-decogetinte gebouw met café, bioscoop- en toneelzaal is op zijn beurt een verbouwing van de "Volksbond" van 1922. De parochie verkoopt dit trefcentrum voor het christelijke verenigingsleven in 1971 aan het ACW. Het ACW bouwt in 1977 een nieuw complex en behoudt een druk gebruikte feestzaal (nummer 8).

Voorts wordt het straatbeeld anno 2008 gemarkeerd door een aantal bewaarde historische gebouwen, voorts een aantal 19de-eeuwse of vroeg 20ste-eeuwse volumes, breedhuizen van meestal twee bouwlagen onder pannen zadeldaken, met nieuwe parementen uit de tweede helft van de 20ste eeuw. Het huis Baekelandt (nummer 39) daarentegen gaat minimaal terug tot circa 1835, het volume van anderhalve bouwlaag onder zadeldak springt achteruit tegenover de rooilijn, typerende halfronde venstertjes.

Nummer 10: huis uit het eerste kwart van de 20ste eeuw, twee bouwlagen onder pannen zadeldak, parement van rode sierbaksteen, getoogde muuropeningen onder strekken van gele baksteen, dito banden, deels bewaard houtwerk. Nummer 12 gelijkaardig volume, verbouwde begane grond en beschilderd parement, rechthoekige bovenvensters onder I-profiel met rozetten en ontlastingsboog, bewaard houtwerk. Nummers 26 en 28 zijn beide panden met verbouwde begane gronden, daterend uit het einde van de 19de eeuw of het eerste kwart van de 20ste eeuw, telkens twee bouwlagen onder zadeldaken (blauwe mechanische pannen) met aflijnende gootlijsten op klossen. Nummer 26 heeft een roodbakstenen parement opengewerkt door getoogde bovenvensters onder strek met natuurstenen(?) aanzet- en sluitstenen, bewaard houtwerk met T-indeling. Nummer 28 heeft een witgeschilderd parement met getoogde bovenvensters in een geriemde omlijsting (vernieuwd parement). Nummer 41: pand uit het einde van de 19de eeuw of het eerste kwart van de 20ste eeuw, twee bouwlagen onder zadeldak, witgeschilderd gecementeerd parement met schijnvoegen, bewaarde getoogde bovenvensters in een geriemde omlijsting (vernieuwd houtwerk). Nummers 53-55: samenstel in spiegelbeeldschema van woningen uit het eerste kwart van de 20ste eeuw, twee bouwlagen onder pannen zadeldak, roodbakstenen parement, getoogde muuropeningen onder strek, grote rechthoekige winkel(?)vensters onder I-profiel met rozetten (vernieuwd houtwerk). Nummer 61/ Zuidstraat: hoekpand uit de tweede helft van de 19de eeuw of het begin van de 20ste eeuw, mogelijk voormalige herberg, zie afgeschuinde travee met deur, twee bouwlagen onder pannen schilddak, witgeschilderd gecementeerd parement, rechthoekige muuropeningen met imitatiesluitsteen, op de begane grond deels gewijzigd, op de bovenverdieping markerende blindnissen.

Tevens panden uit het midden van de 20ste eeuw. Nummer 42: burgerhuis uit de jaren 1940, twee bouwlagen onder pannen zadeldak, parement van rode sierbaksteen boven plint van blauwe hardsteen, rechthoekige muuropeningen in een witgeschilderde geriemde omlijsting, deur in een omlijsting van blauwe hardsteen, halfrond bovenlicht met glas in lood, centraal halfronde erker.

Tevens recente appartementsbouw: "Residentie De Hoorn" (nummer 57) en het sociaal wooncomplex (nummer 22, tegenover de Zuidlaan). Dit wooncomplex van 1995 naar ontwerp van architecten B. Govaert en Eric Van Biervliet uit Brugge (zie inhuldigingsplaat) werd gerealiseerd in het kader van de dorpskernherwaardering. Het complex rust deels op zuilen waardoor een grote openheid van de begane grond en een doorgang naar de parking en naar de Noordomstraat gerealiseerd wordt. De openheid van de begane grond wordt gecontrasteerd door de meer gesloten muurgedeelten met een crepi-bezetting, opengewerkt met rechthoekige raampartijen. De OCMW-residentie "Kutsershof" (Noordomstraat nummer 29) van 1997 door architectenbureau Eric Van Biervliet (Brugge) en het bureau Govaert-Vanhoutte (Brugge) vormt de pendant van dit complex.