Geografisch thema

Ruifeleinde

ID
15600
URI
https://id.erfgoed.net/themas/15600

Beschrijving

Straat in het zuiden van Beveren-Leie. De straat vertrekt vanaf de spoorweg van Kortrijk naar Gent en loopt in zuidoostelijke richting naar de Wagenaarstraat. De straat is genoemd naar het Ruifeleinde, de tegenhanger van het Zaveleinde in het noorden van het dorp (omgeving Tomberg en Oude Plaats). Het drassige Ruifeleinde werd in de 11de of 12de eeuw gewonnen uit de Methelabossen. Vermoedelijk betekent 'ruifel' 'een schop om het slijk uit de grachten en poelen op te scheppen en uit te werpen'.

De eerste vermelding van Ruifeleinde dateert van 1164 wanneer Wouter, een ridder uit Harelbeke en waarschijnlijk meier van de Sint-Pietersheerlijkheid, aan de Sint-Pietersabdij een stuk grond van 12 bunder teruggeeft dat gerooid is uit de Methelabossen en gelegen is ter hoogte van het huidige Ruifeleinde. De latere hoeve "De Elst", een niet omwalde cijnshofstede onder de Sint-Pietersheerlijkheid, is met zekerheid aanwezig circa 1440-1450 (nummer 54). De hoeve wordt in 1571 omschreven als "…hofstede met huus schuere ende ovenbuer…" en wordt door de woelige tijden op het einde van de 16de eeuw een pachtgoed. De oorsprong van de hoeve aan het begin van de straat (huidig nummer 11) ligt vermoedelijk in de 17de eeuw bij de familie de Jans (toen zogenaamd "Denevekens Hoveke").

Op de figuratieve kaart van de parochies Desselgem en Beveren, opgemaakt in 1675 door Gudwalus van der Mariën, wordt de straat aangeduid als "de water straete"; weergave van de latere hoeve "De Elst" aan de westzijde van de straat. Op de figuratieve kaart van de Sint-Pietersheerlijkheid, opgemaakt door Joseph de Coster in 1764, aangeduid als "het groene waeter straetjen"; weergave van een vijftal verspreid gelegen hoeves. De spoorweg van Kortrijk naar Gent wordt aangelegd in 1838-1839 (registratie in het kadaster in 1839). Op de Atlas der Buurtwegen (1844) wordt de straat weergegeven als "Panderstraet" met als aanduiding "Chemin n° 8" en omschrijving "Chemin de Beveren à Deerlyck". De bebouwing langs de straat zal pas verder toenemen vanaf het tweede kwart van de 20ste eeuw, zie kaart van het Nationaal Geografisch Instituut (1959-1961). Bij de algemene herschikking van straatnamen in 1990 wordt de Paanderstraat herdoopt in de Paanderstraat, Gravenland en Ruifeleinde.

Landelijke straat met geknikt verloop en wegdek van betonplaten Verspreid gelegen hoeves, waarvan de bebouwing opklimt tot de 18de eeuw (nummer 54). Voorts bewaard vlaserfgoed daterend van rond het midden van de 20ste eeuw, onder meer een voormalige vlasfabriek (nummer 31). Nummer 35, voormalige en dieper gelegen vlasschuur, volgens het kadaster deels (voorste volume) gebouwd in 1945 en in 1949 uitgebreid in opdracht van vlashandelaar Jules Vandendriessche (achterste volume). Tweebeukige baksteenbouw onder golfplaten zadeldaken (nok evenwijdig met de straat); straatgevel met centrale schuifpoort op hangrail en bovenliggende, bakstenen heiligennis.

  • Kadasterarchief West-Vlaanderen te Brugge, 207: Mutatieschetsen, Beveren-Leie, 1839/1, 1945/15, 1949/40.
  • Rijksarchief Gent, Kaarten en Plannen, nummer 559: Figuratieve kaart van de rentegronden onder Sint-Pieters heerlijkheid van de hand van pastoor Gudwalus van der Mariën, 1675.
  • Rijksarchief Gent, Kaarten en Plannen, nummer 561: Kaerte figurative van de gelegendheyd der vry-eygen kerke heerlykhede van Ste-Pieters Desselghem, competerende de exemple abdye van Ste-Pieters nevens Gent, bestrekkende binnen de prochien van Desselgem, Beveren, Deerlyk en Waereghem, gemaeckt ten jaere 1764 door Joseph de Coster.
  • DEBROUWERE M., DUCATTEEUW E., Bevers schetsboek 2, Beveren-Leie, 2006, p. 159-161.
  • DEBROUWERE M., DUCATTEEUW E., Toponymische wandelingen door Beveren-Leie (4), in De Gaverstreke, jg. 14, 1986, p. 112-113.
  • Gemeente Waregem, Overeenstemmingslijst, Straatnaamwijziging en nieuwe huisnummering, oktober 1990.

Bron: VANWALLEGHEM A. & CREYF S. 2010: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Waregem, Deel I: Stad Waregem, Deelgemeente Sint-Eloois-Vijve, Deel II: Deelgemeenten Desselgem en Beveren-Leie, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL45, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Vanwalleghem, Aagje; Creyf, Silvie
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Hoeve De Elst

  • Omvat
    Vlasfabriek

  • Is deel van
    Beveren-Leie


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Ruifeleinde [online], https://id.erfgoed.net/themas/15600 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.