Geografisch thema

Ichtegemstraat

ID
15615
URI
https://id.erfgoed.net/themas/15615

Beschrijving

Centrumstraat met een quasi recht tracé vanuit het dorp (Brouwerijstraat/ Sint-Maartensplein) tot op grondgebied Ichtegem. Zicht op de kerktoren van de Sint-Martinuskerk van Koekelare.

Deze weg van Koekelare naar Ichtegem was oorspronkelijk de voortzetting van de Brugse Heirweg (de verbinding Brugge-Diksmuide) en krijgt in de loop van de geschiedenis diverse benamingen: "Brugsche Heirweg" op de Atlas der Buurtwegen van circa 1846, "Dixmudschen Aerdeweg" op de P.C. Poppkaart van circa 1856. Op een plattegrond van de kerkomgeving in 1857 door pastoor Ampe is het begin van de Ichtegemstraat aangeduid als "Ichtegemkalsijde". De weg wordt verhard in 1856. Bij de inwijding hiervan zijn de gemeenteraden van Koekelare en Ichtegem aanwezig. Vervolgens worden bomen langs de weg aangeplant door de hertog van Arenberg.

De weg loopt op de Atlas der Buurtwegen (circa 1846) nog volledig door landelijk gebied, met slechts een beperkte verspreide hoevebouw, met onder meer de "Ferme Princesse" (verwijzing naar Maria-Theresia de Crévant d’Humières, prinses van Izegem en heer van Koekelare, tweede helft 17de eeuw). Deze onbebouwde situatie is ook nog bewaard op de kaart van het Militair Cartografisch Instituut (herziening van het terrein in 1911). Sinds 1909-1911 loopt de tramlijn Brugge-Koekelare-Leke aan de zuidzijde van de weg vanuit Ichtegem Koekelare binnen, om vervolgens - ten oosten van de kerk en het kerkhof - naar het noorden af te slaan via de huidige Ringlaan. Bebouwing aan het begin van de straat was toen ook quasi onmogelijk: ten zuiden van de straat situeert zich de hoeve "Zuudhove" met omwallingen, ten noorden van de straat (ten oosten van de tramlijn/ huidige Ringlaan en de Sint-Maartensbeek) situeren zich het kasteel van Piers de Raveschoot (gebouwd in 1883-1885) nabij de site van het "Oosthof" (zie 't Oosthof) en de "Warandebossen".

Vanaf 1922 droomt het gemeentebestuur van een oostelijke uitbreiding van de dorpskern op de na de Eerste Wereldoorlog aangeslagen Arenberggronden. Zo wil men de Ichtegemstraat verbreden tot een weg voor groot verkeer met een breedte tot 14 meter, parallel aan de tramlijn.

Er worden ook bouwloten uit het Arenbergdomein aangeboden aan particulieren. In 1937 koopt dierenarts Gerard Dezutter de aan de straat gelegen hoevegebouwen van de "Zuidhofhoeve", hij breekt de schuur en de paardenstallen af en bouwt er zijn huis (een aantal moefen afkomstig van de hoeve worden aan het Groot Seminarie van Brugge verkocht). De achterin gelegen restanten van omwallingen van het voormalige kasteel bleven echter bewaard. Ook andere bouwlustigen kopen een perceel uit de Arenberggoederen in de Ichtegemstraat. Ze betrekken hun huizen vóór 1940 en vormen de aanzet van de expansie van de gemeentekern naar het oosten toe. Nog in 1937 koopt het klooster in het centrum een omvangrijk deel van de vroegere pachtgrond van de "Zuidhofhoeve" (de restanten van de omwallingen waar het kasteel gestaan had), waarop in 1962 het Sint-Martinusinstituut wordt ingeplant (nummer 14 b2).

In de jaren 1920 hebben bewoners het "Warandebos" zo grondig gerooid en bewerkt, dat het hele gebied niet meer voor herbebossing in aanmerking komt. In 1923 is Waters en Bossen dan ook bereid om deze gronden af te staan. De gemeente krijgt toelating deze gronden aan de noordzijde van de Ichtegemstraat te verkavelen voor niet zo gefortuneerde inwoners. Ook hier komt geleidelijk aan bebouwing in oostelijke richting. Wanneer ook douairière Piers de Raveschoot uitbreiding van haar domein langs de Ichtegemstraat wil, vangt ze echter bot, daar boswachter Leon Kindt van het Ministerie van Landbouw hier in 1925 een bosplantenkwekerij inricht (uitbreiding van het areaal in 1938, zie Galgestraat).

Anno 2009 is de straat aangelegd in betonplaten en kent een min of meer aaneengesloten bebouwing, meestal van breedhuizen en daterend uit de jaren 1920-1930. Nummers 4, 26, 28: breedhuizen van twee bouwlagen onder pannen zadeldak en met een parement van rode of bruine sierbaksteen, markerende verdiepte deuromlijstingen en erkers. Nummer 4: portaal met bakstenen luifel en bovenlicht in glas in lood, bewaarde beglaasde deur met art-deco-inslag en gebogen erker. Nr. 28 met een brede gebogen deuromlijsting in geglazuurde baksteen en driezijdige erker. Nummer 51: burgerhuis, rode baksteenbouw van twee bouwlagen onder pannen zadeldak, gebruik van gele sierbaksteen voor de strekken en de banden. Rechthoekige muuropeningen met afgeronde bovenhoeken, deels bewaard houtwerk met T-indeling. Nummer 102: burgerhuis, rode baksteenbouw met sierankers, twee bouwlagen onder zadeldak (blauwe mechanische pannen), getoogde muuropeningen onder strek (vernieuwd houtwerk). Nummer 65: diephuis van twee bouwlagen onder pannen zadeldak met overkragend windbord, korfbogige muuropeningen, in de geveltop ronboogvenstertje onder druiplijst (vernieuwd houtwerk). Nummer 70: gelijkaardig diephuis, doch met rechthoekige muuropeningen onder betonnen lateien (vernieuwd houtwerk). Nummer 123: vrijstaand diephuis met verhoogde tuitgevel, rechthoekige muuropeningen met afgeronde bovenhoeken, in de geveltop rondboogvenstertje onder druiplijst (vernieuwd houtwerk).

Over de Belhuttebaan voornamelijk huizen daterend uit de jaren 1950-1960. Nummer 21 (over het kruispunt met de Belhuttebaan): roodbakstenen huis van twee bouwlagen onder pannen schilddak, daterend uit de jaren 1950, in de borstwering blauwhardstenen naamsteen " 'T OOSTHOF". Nummer 78: villa volgens het kadaster gebouwd in 1948, witgeschilderde, bepleisterde baksteenbouw onder hoog gemansardeerd schilddak, uitbouw van bowwindow, rechthoekige muuropeningen, bewaard houtwerk met gelede roedeverdeling.

Het eerste appartementsgebouw in het dorpscentrum van Koekelare, zogenaamd "Ter Mote" wordt in 1976 aan de Ichtegemstraat (aan rondpunt met Belhuttebaan) gebouwd. Op het rondpunt van de Ichtegemstraat, Belhuttebaan en Ringlaan kunstwerk/ fontein zogenaamd "De kassei" uit het einde van de 20ste eeuw.

  • Kadasterarchief West-Vlaanderen, 207: Mutatieschetsen, Koekelare, 1948/52 (nr. 78).
  • ARREN R., HEUS J., Het centrum van Koekelare in 1842, in Spaenhiers. Jaarboek, jg. 14, 2006, p. 22.
  • DE GRYSE H., Wedstrijd tusschen de landelijke gemeenten van het arrondissement Veurne-Diksmuide, s.l., 1952.
  • DEWILDE M. e.a., Zuudhove. Pogingen om de geschiedenis van het Koekelaars kasteel te achterhalen, in Spaenhiers. Jaarboek, jg. 3, 1995, p. 15.
  • HEUS J., Arenberg en Koekelare, in Spaenhiers. Jaarboek, jg. 5, 1997, p. 77-79, 84-91.
  • SEYS R., Koekelare, gisteren en op de drempel van morgen. Een verzameling foto's, prentkaarten en tekeningen, met beknopte historische en andere toelichtingen, Sint-Niklaas, 1987, p. 49 (iconografie).

Bron: VANNESTE P. & BAERT S. met medewerking van BOONE B., CREYF S. & VRANCKX M. 2010: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Koekelare, Deelgemeenten Bovekerke en Zande, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL46, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Vanneste, Pol
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Burgerhuis uit het interbellum

  • Omvat
    Burgerhuis uit het interbellum

  • Omvat
    Burgerhuis uit het interbellum

  • Omvat
    Glasraam Sint-Vincentius

  • Omvat
    Kapel Onze-Lieve-Vrouw van Banneux van 1964

  • Omvat
    Kapel van het Sint-Martinusinstituut

  • Omvat
    Middelbare Huishoudschool Sint-Godelieve van 1948

  • Omvat
    Sint-Martinusinstituut

  • Omvat
    Villa Julien van 1926

  • Omvat
    Villa van 1935

  • Is deel van
    Koekelare


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Ichtegemstraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/15615 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.