Geografisch thema

Meelstraat

ID
15646
URI
https://id.erfgoed.net/themas/15646

Beschrijving

Straat in het zuidwesten van Desselgem. De straat vertrekt van de Sprietestraat en loopt in oostelijke richting naar de Leemputstraat. Aan de zuidzijde van de straat bevindt zich een doodlopend zijtracé. Straatnaam verwijzend naar het Methelawoud, een groot eikenbos dat bijna het volledige grondgebied van Desselgem innam (Methela gaat vermoedelijk terug naar het Keltische "matu" of beer). De benaming evolueerde naar "Medele" en later naar "Mele".

Vóór 964 wordt het forestum Methela geschonken door de Vlaamse graaf Arnulf de Grote aan de Gentse Sint-Pietersabdij. Het Methelabos strekt zich uit over Desselgem en Beveren-Leie met stukken in het huidige Waregem en Harelbeke. Circa 1050-1100 wordt het hele gebied gerooid en worden er op de vrijgekomen gronden grote en kleine hoeves opgetrokken, waaronder het goed "Te Mele" (nummer 93). Het Twintigste Penningkohier van 1571 vermeldt dat het goed "Te Mele" bestaat uit een woning, schuur en bakhuis (nog geen poortgebouw). De "meelstraete" wordt voor het eerst vermeld in 1574. Opmerkelijk is dat zowel de figuratieve kaart van Desselgem, opgemaakt in 1620 door landmeter Lowijs de Bersacques, als de figuratieve kaart van de rentegronden onder Sint-Pieters heerlijkheid, opgemaakt door pastoor Gudwaldus van der Mariën in 1675, het goed "Te Mele" niet weergeven. De kaarten van 1620 en 1675 geven één hoeve weer aan de zuidzijde van de straat en twéé hoeves aan het zijtracé. Op de figuratieve kaart van de Sint-Pietersheerlijkheid, opgemaakt door Joseph de Coster in 1764, wordt de straat aangeduid als "de meelstraete"; weergave van twee grote, omwalde hoeves aan de noordzijde van de straat (nummer 49, nummer 93). Het goed "Te Mele" bestaat in 1764 uit een woning op L-vormig grondplan, een schuur, stal, poortgebouw en wagenhuis. Het goed is vermoedelijk reeds in 1764 versteend, terwijl de stal mogelijk pas versteend wordt in 1767 (zie jaarankers in geveltop). Ten laatste in 1814 wordt er een jeneverstokerij uitgebaat op het goed. Op de Atlas der Buurtwegen (1844) wordt de straat weergegeven als "Mulstraet" of "Spittaelstraet" met als aanduiding "Chemin n° 17" en omschrijving "Chemin de celui dit Liebaerstraet à Waereghem". Weergave op de kaart van het Dépôt de la Guerre (1862) van verspreid gelegen hoevebebouwing, zowel aan het hoofd- als aan het doodlopende zijtracé. De kaart van het Militair Cartografisch Instituut van 1911 geeft een kapel weer op de hoek met de huidige Sprietestraat. In de jaren 1930-1940 wordt het vlasbedrijf van de familie Steelandt opgericht op de hoek met de huidige Sprietestraat. Vanaf 1950 wordt de omwalling rondom het goed "Te Mele" geleidelijk aan gedempt en in 1962 wordt de dwarsschuur aan de oostzijde van het erf afgebroken. Op de hoek met het doodlopende zijtracé wordt in 1968 een Onze-Lieve-Vrouwkapel opgetrokken.

Landelijke straat met wegdek van betonplaten. Het straatbeeld wordt hoofdzakelijk gekenmerkt door verspreid gelegen hoevebebouwing. Aan de noordzijde van de straat, hoeves met gedempte omwallingen waarvan de gebouwen (nummer 49) of de site opklimmen tot de 18de eeuw. Nummer 93, goed "Te Mele", volledig herbouwde hoeve, met uitzondering van het vermoedelijk 17de-eeuwse poortgebouw. Bakstenen poortgebouw onder een vernieuwd pannen zadeldak. Straatpuntgevel met muurvlechtingen en bakstenen rondboognis in geveltop. Rechthoekige doorrit onder balkenroostering (deels gedichte, getoogde opening aan straatkant). Doodlopend zijtracé aan de zuidzijde van de straat met enkele verbouwde/herbouwde, 19de-eeuwse hoeves (nummer 46, nummer 48 en nummer 50). Nummer 46, hoeve met losse bestanddelen. Verankerde baksteenbouw onder pannen zadeldaken; boerenhuis met nieuwe gevelsteen, schuur aan de straatkant en schuur dwars op de straat met beplanting aan de erfzijde en nis in de zijgevel.

  • Rijksarchief Gent, Kaarten en Plannen, nummer 558: Carte figurative vande groote thiende in de prochie van Desselghem, 1620.
  • Rijksarchief Gent, Kaarten en Plannen, nummer 559: Figuratieve kaart van de rentegronden onder Sint-Pieters heerlijkheid van de hand van pastoor Gudwalus van der Mariën, 1675.
  • Rijksarchief Gent, Kaarten en Plannen, nummer 561: Kaerte figurative van de gelegendheyd der vry-eygen kerke heerlykhede van Ste-Pieters Desselghem, competerende de exemple abdye van Ste-Pieters nevens Gent, bestrekkende binnen de prochien van Desselgem, Beveren, Deerlyk en Waereghem, gemaeckt ten jaere 1764 door Joseph de Coster.
  • DEBROUWERE M., DUCATTEEUW E., Van woonsteden en mensen in Desselgem, 5. Het Munkenhof (vervolg), in De Gaverstreke, jg. 16, 1988, p. 192.
  • DEBROUWERE M., DUCATTEEUW E., Van woonsteden en mensen in Desselgem, 10. Het Goed te Mele, in De Gaverstreke, jg. 20, 1992, p. 307-340.
  • MERLIER R., De landelijke bebouwing in de Sint-Pietersheerlijkheid door de eeuwen heen in Desselgem, Beveren-Leie, Deerlijk en Waregem, promotor F. Dambre-Van Tyghem, Waregem, 1976, p. 432-433, 563-566.
  • VANTHUYNE K., Toponymie van Desselgem tot circa 1790, Licentiaatsverhandeling R.U.G., 1979-1980, p. 163-164.

Bron: VANWALLEGHEM A. & CREYF S. 2010: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Waregem, Deel I: Stad Waregem, Deelgemeente Sint-Eloois-Vijve, Deel II: Deelgemeenten Desselgem en Beveren-Leie, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL45, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Vanwalleghem, Aagje; Creyf, Silvie
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Hoeve met losse bestanddelen

  • Omvat
    Kapel Onze-Lieve-Vrouw van Lourdes

  • Omvat
    Vlasschuur

  • Is deel van
    Desselgem


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Meelstraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/15646 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.