Geografisch thema

Kapellestraat

ID
15721
URI
https://id.erfgoed.net/themas/15721

Beschrijving

Straat met lineaalrecht tracé die de Korkentapstraat verbindt met de gemeentegrens met Leke (Diksmuide). De naamgeving gaat minimaal terug tot een kaart van 1760 met de landerijen van de kartuizers van Brugge waarop de weg is aangeduid als "dossewegh nu genaemt de capelle straete". "Dosscheweg" of "d’orsweg" zou verwijzen naar een weg van 10 voet breed voor een koe of een paard. Een kaart van 1808 vermeldt "den nieuwen heerweg of capellestraete". Op het primitief kadasterplan "capelle straete" genoemd en op een kaart van het Militair Cartografisch Instituut (opmeting 1860) aangeduid als "Osschen Weg" langs het "Capelle Geleed". Dit geleed wordt voor het eerst vermeld in 1841 in rekeningen van de "Watering Zevecote hoek". Naamgeving verwijzend naar de richting waarin de straat loopt, namelijk richting Sint-Pieters-Kapelle (Middelkerke).

Deze rechte straat en het parallelle geleed zijn reeds weergegeven op de grote kaart van het Brugse Vrije door Pieter Pourbus (1571) gekopieerd door Pieter Claeissens (1601) als onbebouwd op grondgebied Zande. Een kaart van 1760 toont de straat met verschillende omwalde hoeves en aan het noordelijke uiteinde de dubbel omwalde hoeve die tot aan de gemeentefusie in 1971 tot de gemeente Zande behoorde maar sindsdien deel uit maakt van Sint-Pieters-Kapelle (Middelkerke).

Op de Ferrariskaart (1770-1778) afgebeeld als een smalle, onverharde weg doorheen landelijk gebied met een vijftal hoeves die op één na alle achteringelegen zijn. Quasi identieke weergave op de Atlas der Buurtwegen (circa 1846) waar de benaming "pavé de Dixmude à St. Pierre Cappelle dit capellestraet en lekedyck" wordt gebruikt. Tussen de Kapellestraat en de Lekedijk bevindt zich een private voetweg die reeds is weergegeven op de Atlas der Buurtwegen (circa 1846). Deze weg wordt tijdens de Eerste Wereldoorlog verhard door de Duitse bezetter die de weg gebruikt voor het transport van zwaar materiaal naar de Uniebrug en Schoorbakke aan het front. De Kapellestraat vormde in 1983-1991 de westelijke grens voor het ruilverkavelingsgebied.

De straat wist haar oorspronkelijk landelijk karakter te vrijwaren: geasfalteerde weg geflankeerd door akkers en weides met verspreide hoevesites die alle minimaal opklimmen tot de vroege 19de-eeuw. Nummer 5, de zogenaamde "POESELHOEVE" (naambord) is een achterin gelegen 18de-eeuwse hoevesite met recent gebouwenbestand. Op een kaart van 1760 zijn hier twee vrijstaande, haakse volumes en een kleiner gebouwtje weergegeven. Nummer 4 is een achterin gelegen hoevesite minimaal opklimmend tot 1760, zie weergave op kaart met landerijen van de kartuizers te Brugge. Heden met bewaarde, vermoedelijk 19de-eeuwse stalling en schuur maar met vernieuwd woonhuis. Weergave op de Atlas der Buurtwegen (circa 1846) als twee vrijstaande haakse volumes binnen een vierkante omwalling, en aanduiding als "Ferme Storme".

  • Rijksarchief Brugge, Fonds Kaarten en Plannen, nr. 184: Kaart met landerijen van de kartuizers van Brugge gelegen te Zande in de watering van Gistel West over de ware, 1760.
  • Rijksarchief Brugge, Watering Blankenberge, nr. 1361: Kaart van een hofstede gelegen te Zande in de watering van de watering van Gistel West over de Ware, in het bezit van Guido Arents, gemaakt door J. Drubbele, 1808.
  • DE FLOU K., Woordenboek der Toponymie van westelijk Vlaanderen, Vlaamsch Artesië, het Land van den Hoek, de graafschappen Guînes en Boulogne, en een gedeelte van het graafschap Ponthieu, Brugge, 1914-1938.
  • VAN 'T HOF P., SEYS R., Klein Zande-ke adieu. Een klein stukje geschiedenis van een klein gemeentje. Met een In memoriam door Raf Seys, Koekelaere, 1977, p. 25.

Bron: VANNESTE P. & BAERT S. met medewerking van BOONE B., CREYF S. & VRANCKX M. 2010: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Koekelare, Deelgemeenten Bovekerke en Zande, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL46, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Vanneste, Pol; Baert, Sofie
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Brug over Kapellegeleed

  • Omvat
    Hoeve

  • Omvat
    Hoeve

  • Is deel van
    Zande


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Kapellestraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/15721 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.