Geografisch thema

Leugenboomstraat

ID
15729
URI
https://id.erfgoed.net/themas/15729

Beschrijving

Straat met een licht kronkelend tracé vanaf de Eernegemstraat tot de Moerdijkbeek-Oost (grens met Moere, Gistel). Op de Atlas der Buurtwegen (circa 1846) ligt de kern van het gehucht "Leugenboom" ten zuiden van de scherpe bocht in de Eernegemstraat op de oostelijke uithoek van Koekelare, op de grens met Eernegem (Ichtegem); bocht versoepeld in 1903.

Op de Atlas der Buurtwegen slaat de benaming "Leugenboomstraet" op het tracé van de huidige Eernegemstraat (weliswaar nog niet rechtgetrokken). De huidige Leugenboomstraat is op de atlas aangeduid als "chemin nr. 13 du hameau de Leugenboom à celui de Moerdijk" of de "Moerdijkstraet". Op een mutatieschets van 1867 aangeduid als "Steenweg van den Moerdyk naer Couckelaere".

De benaming Leugenboomstraat verwijst naar een herberg en de wijk "Leugenboom". "Leugenboom" kan verwijzen naar een boom van weinig waarde of een boom die zou gekapt worden. Dit boomtoponiem verwijst niet naar een soort boom, maar naar een concrete functie. Een leugen kan eveneens een boom zijn bij het overdekte voorportaal of "leugen" van een kerk zijn. In de legger van de dis van 1659 (rente 38): "ende strate die naer den lueghenboom loopt ande oostsijde". De ommeloperkaart van 1705-1711 (begin 20, art. 64) vermeldt een "viercante erfve daer den Lueghenboom staat, dat eertijds een herberghe was". In het parochieregister van 4 februari 1748 wordt een overledene "in popina dicta de leugenboom" (een klein gehucht dat ontstond rond een herberg) vermeld. Op de Ferrariskaart (1770-1778) is de "Leugenboom Cabaret" aangeduid op de hoek van de huidige Eernegemstraat en Leugenboomstraat.

Op de Atlas der Buurtwegen (circa 1846) en minder duidelijk op de Ferrariskaart (1770-1778) zijn aan beide zijden van de straat verlaten omwalde sites aangegeven. Ten zuiden van het huidige nummer 3 vindt men op de Atlas een verlaten site terug waarvan ten oosten een nieuw bedrijf ingeplant was (actueel niets meer van terug te vinden met uitzondering van een stukje omwalling). Vermoedelijk zijn deze sites tijdens de late middeleeuwen of in de 16de en 17de eeuw verlaten. De zware economische crisis van de 14de eeuw, de godsdiensttroebelen van de 16de eeuw en de oorlogen van de 17de eeuw hebben heel wat bedrijven de das om gedaan. De hoeveuitbatingen op marginale gronden stopten er uiteraard het eerst mee, onder meer bepaalde zandbodems zullen niet rendabel gebleken zijn.

Landelijke straat, weides, deels afgezoomd met knotwilgen, betonweg. De hoeve op nummer 5 gaat terug op een hoevesite die reeds aangeduid is op de Ferrariskaart als een deels omwalde site zogenaamd "C(en)se Waterhofstede". Het huidige boerenhuis is in kern reeds aangegeven op de Atlas der Buurtwegen (circa 1846). Het witgeschilderde boerenhuis en de roodbakstenen schuur met geïncorporeerde stalling (vermoedelijk tweede helft 19de eeuw) vormen opvallende volumes onder zadeldaken (rode Vlaamse pannen). Het huis heeft verbouwde muuropeningen. De langsgevel (erfzijde) van de schuur is voor een deel ingevuld met recente baksteen, wat mogelijk wijst op een verstening van een wand in stijl- en regelwerk met houten beplanking.

  • Informatie verkregen van Marc Dewilde.
  • Kadasterarchief West-Vlaanderen, 207: Mutatieschetsen, Koekelare, 1867/16.
  • ZWAENEPOEL A., Inventaris van traditionele solitaire bomen en struiken, Brugge, 2006, p. 28, 30.

Bron: VANNESTE P. & BAERT S. met medewerking van BOONE B., CREYF S. & VRANCKX M. 2010: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Koekelare, Deelgemeenten Bovekerke en Zande, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL46, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Vanneste, Pol
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Dorpswoning van 1867

  • Omvat
    Hoeve De Leugenboom

  • Is deel van
    Koekelare


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Leugenboomstraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/15729 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.