Geografisch thema

Moubekestraat (Aartrijke)

ID
15859
URI
https://id.erfgoed.net/themas/15859

Beschrijving

Nagenoeg rechte straat die de twee uitvalswegen, Brugsestraat en Aartrijksestraat (zie Zedelgem, Aartrijke), met elkaar verbindt. De straat beperkt zich op grondgebied Zedelgem tot het korte stuk tot aan het kruispunt met de Faliestraat en de Wolfstraat, tevens de grens met Aartrijke. Het verdere verloop gaat overwegend op grondgebied Aartrijke. Naamgeving door de Moubeek die de straat op het einde aan het kruispunt met de Aartrijksestraat kruist. De beek maakt hier enkele bochten, waarover bakstenen brugjes met blauwhardstenen dekplaat enerzijds met ronde overwelving anderzijds met rechte betonnen overspanning. Sedert 1945 aanwezigheid van de kapel "Onze-Lieve-Vrouw van Smarten".

De straat behoort tot het historisch stratenpatroon van de gemeente. De straat staat afgebeeld op de Grote Kaart van het Brugse Vrije door Pieter Pourbus (1571) gekopieerd door Pieter Claeissens (1601). Maakt vermoedelijk samen met de Berkenhagestraat en de Kezelbergstraat deel uit van een oude verbindingsweg tussen Torhout en Brugge over Zedelgem, in onbruik geraakt door de aanleg van de Torhoutsesteenweg tussen 1751 en 1754.

De straat is eigenlijk een verlengde van de Berkenhagestraat (Zedelgem) die vanuit de dorpskern Van Zedelgem vanaf de Groenestraat (Zedelgem) zuidwaarts naar Aartrijke loopt. Volgens een ommeloper van 1695 loopt de straat door de "Mauwe" en de "Berckenhaeghe" genoemd naar de herberg (nummer 41). De eerste vermelding van deze herberg komt voor als "Berckenhaeghsken" in 1673. Op de Ferrariskaart (1770-1778) afgebeeld als "Berghehaege Cabaret" en op de Ph. Vandermaelenkaart (circa 1850) als "Cabaret Berghaege". Op de locatie van de herberg is er nog steeds bebouwing.

Op de Ferrariskaart is de weg afgebeeld als landweg voor een groot deel lopend door veldgebied met vijvers en met schaarse bebouwing. Op de Atlas der Buurtwegen (circa 1844) van Aartrijke beschreven als Chemin n° 3, "Molbekestraet. Groote weg van Thourout naer Brugge passerende door de Gemeente Aertrycke langs de Herberg de Berkenhage". Op de Ph. Vandermaelenkaart (circa 1850) komt ter hoogte van de grens met Zedelgem het toponiem Potsdam voor. In de ommeloper van 1674 is er sprake van een "posdamstraete", tegen de grens met Zedelgem. De naam zou afkomstig zijn van een dam op de "pots vyvere", een vijver te Aartrijke, volgens De Flou als dusdanig vermeld in 1692.

Van oudsher landelijke straat met verspreide hoevebouw waarvan de oudste teruggaat tot de 16de eeuw, zie de historische hoeve "Hof ter Lepe" (nummer 42), eigendom van het Brugse Sint-Janshospitaal. De kasteelhoeve (nummer 45) bij kasteel "Litterveld" (zie Brugsestraat nummer 144) met beeldbepalende ligging gaat terug tot voor de opmaak van het primitief kadasterplan (circa 1830), maar is sindsdien grondig verbouwd.

Het "HOF DE MOUBEKE"" (nummer 11) wordt vermeld in 1549 als herberg "De Mauwe" en op de Ferrariskaart afgebeeld als "Cense de Mauwe". Het woonhuis dateert zie jaartal van "1919". Nummer 100 is toegankelijk via een geasfalteerde oprit en heeft een aangepast en verbouwd woonhuis en bewaarde monumentale, deels beplankte schuur met jaartal "1887". Voorts woonstraat onder andere met enkele lage woningen (nummer 70, 72, 74).

Ten zuiden van de straat aanwezigheid van het biologisch zeer waardevolle Veldbos of Hospitaalbos. De benaming Veldbos verwijst naar de ligging in voormalig veldgebied. De benaming Hospitaalbos hangt samen met de aanwezigheid van het "Hof ter Lepe", pachthoeve van het Sint-Janshospitaal te Brugge, in de onmiddelijke omgeving.

In de Landschapsatlas (versie 1.0, AROHM 2001) is te zien dat de straat gedeeltelijk loopt door de relictzone "Vallei van de Moubeek", waarbinnen de Moubeek als lijnrelict opgenomen is.

  • Administratie Ruimtelijke Ordening, Huisvesting en Monumenten en Landschappen, Monumenten en Landschappen, Landschapsatlas, 2001, OC GIS-Vlaanderen.
  • DE FLOU K., Woordenboek der toponymie van westelijk Vlaanderen, Vlaamsch Artesië, het land van den Hoek, de graafschappen Guines en Boulogne, en een gedeelte van het graafschap Ponthieu, Brugge, 1925, Deel XII, kolom 1100-1101.
  • BRAET J., Geschiedenis van de brouwerij 'De Leeuw' te Aartrijke 1864-1916. Deel II, in Zilleghem. Handelingen van de Kring voor heemkunde en geschiedenis Pastoor Ronse, jg. 20, nr. 4, 1999, p. 133-156.
  • JANSSENS D., Bijdrage tot de geschiedenis van de Mauwehofstede. 1549-1800, in Artiriacum. Tijdschrift van de heemkring Ambacht Aertrijcke, jg. 24, nr. 2, 2001, p. 1-19.
  • POLLET J., Enkele gegevens over 'Noortover' in Aartrijke en zijn bewoners anno 1695, in Noortover: driemaandelijks tijdschrift met archeologie, geschiedenis, heemkunde, folklore, genealogie, heraldiek, letterkunde, kunst over Aartrijke, Bekegem, Eernegem, Ichtegem, Loppem, Veldegem, Zedelgem, jg. 2, nr. 3, 1989/90, p. 55.
  • POLLET J., Neringdoeners en ambachtslieden te Aartrijke in 1748, in Ledenblad heemkundige kring David Jonckheere, jg. 5, nr. 17, 1981, p. 6.
  • POLLET J., Bijdragen tot de geschiedenis van Zedelgem (1740-1814), Zedelgem, 1986, p. 194-196.

Bron: VAN VLAENDEREN P. & VRANCKX M. 2010: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Zedelgem met deelgemeenten Aartrijke, Loppem en Veldegem, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL47, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Van Vlaenderen, Patricia; Vranckx, Martien
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Arbeiderswoning

  • Omvat
    Hoeve Hof ter Lepe

  • Omvat
    Kapel Onze-Lieve-Vrouw van Smarten

  • Omvat
    Kasteelhoeve

  • Is deel van
    Aartrijke

  • Is gerelateerd aan
    Moubekestraat (Zedelgem)

Bekijk gerelateerde erfgoedobjecten


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Moubekestraat (Aartrijke) [online], https://id.erfgoed.net/themas/15859 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Gemeente Zedelgem

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.