Geografisch thema

Torhoutsesteenweg (Aartrijke)

ID
15870
URI
https://id.erfgoed.net/themas/15870

Beschrijving

Rechte, drukke staatsbaan, de N32, die Brugge-Sint-Andries over het grondgebied van Loppem, Zedelgem, Veldegem en Aartrijke met Torhout en Menen verbindt. Op grondgebied Aartrijke beslaat de straat het laatste korte wegdeel tot aan de grens met Torhout. In Torhout wordt de weg verdergezet als Bruggestraat.

De Torhoutsesteenweg wordt aangelegd tussen 1751 en 1754 ter vervanging van twee oudere wegen. Delen van de vroegere "torhoutschen brugghewegh" en "iperwegh" worden hierin opgenomen. Dit zijn twee verbindingswegen tussen Brugge en Torhout. De ene zuidelijke Bruggeweg verloopt langs de Keibergstraat (zie Torhout) en de Rozeveldstraat (zie Torhout) over grondgebied Veldegem (zie Rembertstraat, Boudewijn Hapkenstraat, Lepemolenstraat, Collevijnstraat) en op Loppem (zie Torhoutsesteenweg, Oude Ieperweg, Ieperweg, Heidelbergstraat, Steenbrugsestraat) richting Brugge. De alternatieve noordelijke Bruggeweg wordt in de 17de eeuw in gebruik genomen omdat de oude Bruggeweg in slechte staat verkeert. Deze weg volgt de as Aartrijkestraat (Torhout), Aartrijksestraat, Moubekestraat, Berkenhagestraat, Kezelbergstraat (zie Zedelgem) in de richting van Sint-Andries en Brugge.

Karl-Theodor von Neuberg, heer van Wijnendale, laat grotendeels op zijn kosten tussen 1751 en 1754 de rechte weg Brugge-Torhout-Menen aanleggen. De weg vormt een belangrijke ontsluiting van het hinterland van Torhout, Roeselare en Menen waardoor handel wordt vergemakkelijkt en een diligencelijn ontstaat. Ondanks de bedoeling de weg rechtlijnig aan te leggen maken drassige gebieden enkele bochten noodzakelijk (onder meer ter hoogte van de abdij van Zevenkerken, zie Sint-Andries). Om overstroming te voorkomen wordt een deel van de weg gelegd tussen de stroomgebieden van de Moubeek en de Stationsbeek/Kasteelbeek In een vergunningsbrief geeft de keurvorst de toestemming tot het oprichten van zeven tolbarelen, onder meer aan de afspanning zogenaamd *"De Heidelberg" (zie Loppem, Torhoutsesteenweg nummer 26). Elk van de afspanningen aan de tolbarelen krijgen de naam van één van de bezittingen van de keurvorst. Langs de weg worden bomen aangeplant zoals te zien op de Ferrariskaart (1770-1778). Staat op een kadastrale kaart (1808-1810) uit de Napoleontische periode aangeduid als "Grande route de Thourout à Bruges".

Vanaf het gehucht Zuidwege (zie Zedelgem) loopt de weg rechtdoor richting Torhout. Het gehucht ligt op een belangrijk kruispunt van de Torhoutsesteenweg met enkele hoofdwegen.

Op de Atlas der Buurtwegen (1845) aangegeven als "Route de Thorout à Bruges". Als markante gebouwen zijn langs deze weg van noord naar zuid "Le moulin à eau, cabaret" (zie Loppem, Torhoutsesteenweg nummer 11), *"heydelberg, lieudit" (zie Loppem, Torhoutsesteenweg nummer 26), "Château de Mr. Deschietere" (zie Loppem, Torhoutsesteenweg nummer 56) "L'Aigle cabaret", tegenover de Zaggebroekstraat (zie Zedelgem), "Zuydwege cabaret", op de hoek met de Groenestraat (zie Zedelgem), en "Maison de Quick", tegenover de Lepemolenstraat (zie Veldegem) aangeduid. Op de Vandermaelenkaart (circa 1850) staan van noord naar zuid: *"Heidelberg", "Cabaret l'Aigle", "Cabaret Zuydweg", "Cabaret Le Lion", "Zuyd Wandeling" en drie molens: één ter hoogte van de herberg "Zuydwege", de tweede schuin tegenover herberg "De Leeuw", en als derde de "Lepemolen" op het huidige grondgebied van Veldegem (zie Veldegem). De "Gouden Kroon" bevindt zich op het huidige grondgebied van Veldegem, bij de "Krone Molen". Herberg zogenaamd de "Gouden Kroon" en de bijhorende "Kronemolen" (zie Veldegem) is nog aangeduid op een militaire kaart van 1917, door de Duitse bezetter opgemaakt.

In 1929 wordt de kasseiweg vernieuwd en verbreed en in 1957 volgt een derde verbreding en heraanleg met een wegdek in beton. In 1996 wordt het kruispunt met de Koning Albertstraat (zie Veldegem) als rotonde heraangelegd. De rotonde aan de Heidelberg (zie Loppem, met uitweg respectievelijk naar Zedelgem en Loppem) dateert van 2002-2003, de Torhoutsesteenweg wordt dan ook gedeeltelijk heringericht.

De weg loopt van noord naar zuid grotendeels door landelijk gebied met ten oosten en ten westen achtereenvolgens de dorpskernen van Loppem, Zedelgem en Veldegem. Deze zijn vanaf de Torhoutsesteenweg te bereiken respectievelijk via de Heidelbergstraat, Loppemsestraat en Koning Alberstraat. Het eerste deel van de weg wordt gekenmerkt door een groene omgeving en kasteelparken van de kastelen "Lisbona" (zie Loppem) en "Emmaüs" (zie Loppem), het domein van de abdij van Zevenkerken (zie Brugge, Sint-Andries) en het goed "TER LOO" (zie Loppem) met bijhorend neerhof al vermeld in 1325.

Halverwege de 19de eeuw is de weg nog schaars bebouwd, onder meer met enkele verspreide hoeves waarvan sommige al staan aangeduid op de Ferrariskaart (1770-1778).

In dit wegdeel schaarse landelijke bebouwing, nummer 454 staat al als site op de Ferrariskaart.

  • RIJKSARCHIEF BRUGGE, Kaarten en Plannen, nr. 1607: Kaartboek met kadastrale kaarten (Napoleontische periode) van Jabbeke, Sint-Michiels, Sint-Andries, Snellegem, Varsenare, Zerkegem en Zedelgem, 1808-1810.
  • ARNOU P., De bevrijding van Zedelgem in 1944, in Zilleghem. Handelingen van de Kring voor heemkunde en geschiedenis Pastoor Ronse, jg. 2, nr. 3, 1981, p. 87-96, p. 118-127.
  • BONDUEL L., Het Zedelgem, Veldegem, Loppem en Aartrijke van toen. Een verzameling foto's en prentbriefkaarten aangevuld met beknopte historische gegevens, Brugge, 1983, p. 30.
  • Boschvogelroute Zedelgem, Aartrijke, s.d., p. 6.
  • CAPPON G., De herberg "De Gouden Leeuw", in Zilleghem. Handelingen van de Kring voor heemkunde en geschiedenis Pastoor Ronse, jg. 3, nr. 3, 1982, p. 91-98.
  • DECEUNINCK V., Zedelgem gedurende de Eerste Wereldoorlog, in Zilleghem. Handelingen van de Kring voor heemkunde en geschiedenis pastoor Ronse, jg. 12, nr. 2, 1991, p. 67-80.
  • DECEUNINCK V., De aanleg van de weg Brugge-Torhout, in Zilleghem. Handelingen van de Kring voor heemkunde en geschiedenis pastoor Ronse, jg. 22, nr. 1, 2001, p. 3-20.
  • HAELEWYN R., Oostenrijkse wegen in West-Vlaanderen, Brugge, 1971.
  • RAMON A., LEROY P.J. (ed.), Gebouwen en wegen: enkele belangrijke realisaties, in LEROY P.J., Vier maal een is vijf. Terugblik op 25 jaar fusiegemeente Zedelgem, Zedelgem, 2003, p. 88-89.
  • VERVENNE A., Oude hoeven, herbergen en molens en hun bewoners te Loppem, Loppem, 1976, p. 154-157.

Bron: VAN VLAENDEREN P. & VRANCKX M. 2010: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Zedelgem met deelgemeenten Aartrijke, Loppem en Veldegem, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL47, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Van Vlaenderen, Patricia; Vranckx, Martien
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

Bekijk gerelateerde erfgoedobjecten


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Torhoutsesteenweg (Aartrijke) [online], https://id.erfgoed.net/themas/15870 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Gemeente Zedelgem

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.