Geografisch thema

Halfuurdreef

ID
15922
URI
https://id.erfgoed.net/themas/15922

Beschrijving

Lange, kaarsrechte weg tussen de Ruddervoordsestraat en de Bergenstraat. Kruist in de dorpskern de hoofdas Koning Albertstraat-Koningin Astridstraat. Aangelegd als één van de perceleringsdreven in functie van de bebossing van het voormalig veld- en heidegebied. Deze loodrecht op elkaar gelegde dreven vormen de basis van het latere stratenpatroon van het zuidoostelijke deel van Veldegem. De straat was vroeger langer, ongeveer het traject van een half uur gaan, en liep vanaf het grondgebied Torhout tot in Loppem.

Tot op het einde van de 18de eeuw bestaat het latere grondgebied van Veldegem, als uitloper van het Bulskampveld (zie Beernem), uit onontgonnen veldgebied, een combinatie van heide, vijvers en moerassen. In 1624 komen de inwoners van de parochie Zedelgem met de dorpsheer overeen dat zij, tegen betaling van een jaarlijkse som, gebruik mogen maken van deze gronden voor het weiden van hun dieren, het steken van turf en het snijden van gras. Hiernaast zijn er dijken opgetrokken, waardoor visvijvers ontstaan voor het kweken van zoetwatervis, een goedkoper en verser alternatief voor zeevis, met een grote afzetmarkt in de steden.

Op de Ferrariskaart (1770-1178) is een duidelijk onderscheid te maken tussen het gebied in de onmiddellijke omgeving van de Torhoutsesteenweg. Gekenmerkt enerzijds door een afwisseling van bossen en bewoning - huizen met landerijen -, met hier en daar nog drassige terreinen. Anderzijds, meer zuidoostelijk, een groot onontgonnen gebied, bestaande uit heide, doorspekt met moerassige stukken en visvijvers. De vijvers zijn toegankelijk via een netwerk van paadjes, maar er is weinig tot geen bebouwing.

Op het einde van de 18de eeuw krijgen de veldgebieden een nieuwe bestemming. Door nijpend houtgebrek loven de opeenvolgende overheden premies uit voor het bebossen van de velden. De omzetting naar bossen gebeurt door het trekken van rechte dreven in dambordpatroon. De dreven worden afgeboord met hoog opschietende bomen en de ontstane percelen ingevuld met verschillende boomsoorten, afhankelijk van de ondergrond. Vanaf circa 1840 worden de bomen gerooid en wordt de vrijgekomen grond - verrijkt met een humuslaag - in gebruik genomen als landbouwgrond om tegemoet te komen aan de noden van de groeiende bevolking. Het zuidoosten van Veldegem is in ieder geval nog bebost tot circa 1850 (zie Ph. Vandermaelenkaart).

Woonstraat hoofdzakelijk bestaande uit open of halfopen, heterogene bebouwing, ingezet vanaf de tweede helft van de 19de eeuw.

  • VANHEVEL A., Het Plaisiersbos een jong ontginningsgebied, in Zilleghem. Handelingen van de Kring voor heemkunde en geschiedenis Pastoor Ronse, jg. 22, nr. 1, 2001, p. 22-23.
  • VANHEVEL A., Krakkepad te Veldegem, in Het andere erfgoed in Ginter. Eindwerken erfgoedbegeleiders 2004, Torhout, 2004, p. 141, p. 150.

Bron: VAN VLAENDEREN P. & VRANCKX M. 2010: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Zedelgem met deelgemeenten Aartrijke, Loppem en Veldegem, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL47, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Van Vlaenderen, Patricia; Vranckx, Martien
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Boerenarbeiderswoning

  • Omvat
    Hoeve 't Oud Hof

  • Is deel van
    Veldegem


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Halfuurdreef [online], https://id.erfgoed.net/themas/15922 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.