Geografisch thema

Markt

ID
15970
URI
https://id.erfgoed.net/themas/15970

Beschrijving

Marktplein tussen de Engelstraat en de Hugo Verrieststraat ten oosten en de Koekelarestraat/ Arthur Coussensstraat ten westen. Staat bekend als "De Platse". De zogenaamde Klokkenluidersstraat (geen officiële straat) is een steeg tussen de Markt en de Arthur Coussensstraat. De Kasteelwegel (tussen de Koekelarestraat/ Markt en de Sint-Bertinuslaan) gaat terug op een kerkwegel die naar "Kasteel Rozendahl" (zie Moerdijkstraat nummer 171) leidde.

De huidige Markt bestaat uit een langgerekt rechthoekig, noordoost-zuidwest gericht plein aan de oostzijde, hierbij sluit aan de westzijde de kerkomgeving aan.

Op de Atlas der Buurtwegen (circa 1841) is de Markt veel kleiner dan nu, hij werd ten zuiden gedomineerd door het neerhof van de "Somme" (nummer 20), dat minimaal reeds bestaat als herberg en brouwerij bij de volkstelling van 1748. Op de atlas komt de kerkomgeving ongeveer overeen met de huidige kerkomgeving, er is echter nog geen uitgesproken plein ten noordoosten van deze kerkomgeving, maar wel een bochtig straattracé. De westzijde van het huidige rechthoekige plein is op de Atlas der Buurtwegen nog bochtig, hier bevindt zicht het grote pastoriedomein, ten noorden aansluitend bij de Koekelarestraat, ten zuiden bij het kerkhof. Zeker tot 1845 was het pastoriedomein (tuin met achterin gelegen pastorie) omgeven door een wal (de "pastorijwal" is reeds vermeld in de ommeloper van 1699). In 1880 besluit het gemeentebestuur het bouwvallige pastoriedomein te verkavelen en zo ook een groter marktplein te creëren. Openbare verkoop van drie percelen in 1885, met bouwverplichting binnen de twee jaar. Dit levert een eenheidsbebouwing op (nog enkele gaaf bewaarde huizen, zie nummers 7, 9). Ter vervanging van de pastorie koopt het gemeentebestuur in 1880 de voormalige notaris- en burgemeesterswoning zie nummer 22.

In 1868 koopt het gemeentebestuur het huis van de gemeenteontvanger: enerzijds wil men de toegang tot het marktplein verbeteren, anderzijds wil men er een vrijstaand gemeentehuis bouwen. Dit gemeentehuis - ter hoogte van de parkeerplaats voor huidig nummer 30 - wordt gesloopt in 1974. Het was een roodbakstenen volume van twee bouwlagen onder pannen schilddak met aflijnende kroonlijst, uitgewerkt met een balkon ter hoogte van het centrale venster van de tweede verdieping. In 1977 wordt de markt heraangelegd, hierbij worden de kasseien vervangen door betonstenen. In 1983, ingebruikname van het bejaardenflatgebouw "Zonnevreugde" en het OCMW-gebouw (nummers 10-12), een iets hogere bebouwing van drie bouwlagen onder leien zadeldak.

In 1923 wordt het 'monument voor de gesneuvelden' naar ontwerp van de Ichtegemse beeldhouwer Josué Dupon opgericht, na de opruiming van het oude kerkhof rond de kerk in 1960 wordt het in 1965 verplaatst.

De huidige Markt wordt grotendeels gekenmerkt door gesloten straatwanden: ter hoogte van het rechthoekige plein is vooral de westelijke straatwand beeldbepalend en gaaf bewaard (zie nummers 7-9). Nummer 5 en 11 met twee bouwlagen onder pannen zadel- en schilddaken sluiten hierbij aan, nummer 5 met afgeschuinde hoektravee, maar hebben een verbouwd karakter. De oostelijke wand - aansluitend bij de Engelstraat en de Arthur Coussensstraat - wordt vooral gemarkeerd door recente appartementsbouw en door de pastorie (nummer 22). De noordelijke kerkomgeving is nog gedeeltelijk open naar de Koekelarestraat (tuinomgeving). De zuidelijke kerkomgeving wordt gekenmerkt door de herberg "De Somme" (zie Markt nummer 20/ Arthur Coussensstraat) en voorts door een aaneengesloten wand tot aan de Mexicostraat. In deze wand zijn panden bewaard met een kern uit de 19de eeuw of het begin van de 20ste eeuw, hier ook het OCMW-gebouw "Zonnevreugde" van 1983. Hiervoor wordt een 19de-eeuws burgerhuis gesloopt (zie foto-archief Ruimte en Erfgoed). Nummer 4 dateert uit het einde van de 19de eeuw of het eerste kwart van de 20ste eeuw: verankerde witgeschilderde baksteenbouw van twee bouwlagen onder pannen zadeldak, getoogde muuropeningen onder strek (vernieuwd houtwerk), gewijzigde muuropeningen op de begane grond. Nummer 2/ Mexicostraat: laag hoekpand onder pannen zadeldak, daterend uit het einde van de 19de eeuw of het eerste kwart van de 20ste eeuw, afgeschuinde hoektravee, beschilderde cementering uit de jaren 1920-1930, grote rechthoekige vensters in een geriemde omlijsting.

De westzijde van de kerkomgeving (het koor) wordt gedomineerd door de "Brouwerij Strubbe", aanvankelijk een blekerij (zie Markt nummer 1/ Brouwerijstraat/ Swolstraat).

  • Archief Ruimte en Erfgoed Afdeling West-Vlaanderen, Fotoarchief.
  • Kadasterarchief West-Vlaanderen, 207: Mutatieschetsen, Ichtegem, 1886/6.
  • DE FLOU K., Woordenboek der Toponymie van westelijk Vlaanderen, Vlaamsch Artesië, het Land van den Hoek, de graafschappen Guînes en Boulogne, en een gedeelte van het graafschap Ponthieu, deel 12, Brugge, 1931, kolom 440.
  • HOSTEN W., Ichtegem, dorp van Fransmans en Flandriens.: Deel 1, Aartrijke, 1993, p. 31, 35-42.

Bron: GILTÉ S. & VANNESTE P. met medewerking van BAERT S., BOONE B. & VRANCKX M. 2010: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Ichtegem, Deelgemeenten Bekegem en Eernegem, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL48, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Vanneste, Pol; Gilté, Stefanie
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Brouwerij Strubbe

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Gedenkteken Ronde van Vlaanderen

  • Omvat
    Herberg De Somme

  • Omvat
    Notariswoning

  • Omvat
    Oorlogsgedenkteken

  • Omvat
    Parochiekerk Sint-Michiel

  • Omvat
    Restanten kerkhof Sint-Michielskerk

  • Omvat
    Winkel

  • Is deel van
    Ichtegem


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Markt [online], https://id.erfgoed.net/themas/15970 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.