Centraal gelegen vierzijdig plein rondom de Onze-Lieve-Vrouwekerk, met voornaamste invalswegen aan oostzijde van het plein, via de Verbieststraat en de Egemstraat. Ook de centrumstraten Doelstraat, Kauwstraat, Kerkstraat, Koffiestraat, Voldersstraat en Schuiferskapellestraat vertrekken van op de Markt. Om de kerk leidend eenrichtingsverkeer aan noord-, west- en oostzijde, met afzomende parkeerstrook aan oost-, noord- en westzijde en grotere parking aan zuidzijde.

Tijdens het ancien regime "Plaetse" en "Pitthemplatse" geheten, in 19de eeuw komt de benaming "Marktplaats" voor. In de Atlas der Buurtwegen (1846) worden het west- en zuiddeel van de Markt ondergebracht bij de "Cauwestraat", het oostelijk deel behoorde tot de "Wynghenestraet".

De bestrating op de Markt liep in het verleden in een U-vorm langs de west-, zuid- en oostzijde van de kerk. De noordkant van de Markt werd vermoedelijk pas bij het ontruimen van het kerkhof rond de kerk circa 1807 opengemaakt, zie primitief kadasterplan (circa 1830). De Atlas der Buurtwegen (1846) geeft echter nog de vroegere situatie weer.

Een kaart van Louis de Bersacques uit 1622 toont reeds vrij veel bebouwing aan west- en zuidzijde van de Markt. Ook in de zuidoosthoek van de Markt was bebouwing aanwezig. Voor de noordwesthoek van de kerk wordt voor de toenmalige pastorie een boom aangeduid, vermoedelijk met vierschaar van de heerlijkheid van Pittem. Het kerkhof rond de kerk was toegankelijk via een poortgebouw met rondbogige opening.

De bebouwing neemt in de daarop volgende eeuwen gradueel toe. Bij de oorlog met de Fransen in 1658, werden vele huizen rond de Markt in de as gelegd. De westzijde van de Markt was het zwaarst getroffen en werd bij de heraanleg vergroot.

In het renteboek van Pittem van 1762 worden tevens woningen weergegeven ten oosten van de kerk en in de noordwesthoek van het plein, waar de Markt wordt uitgebreid tot aan de herberg "Oud Gemeentehuis" (nummer 24). Voor het gebouw is een stenen monument, vermoedelijk schandpaal, afgebeeld. Het kerkhof is beboomd en wordt ommuurd ten westen en zuiden. Het primitief kadasterplan (circa 1830) toont aaneengesloten bebouwing aan west-, zuid-, oostzijde en in de noordwestelijke en -oostelijke hoek.

De Markt is gegroeid rond de parochiekerk, omstreeks 1100 opgericht in steen, ter vervanging van een ouder houten zaalkerkje. In de loop van de 15de en 16de eeuw wordt de basilicale kerk verbouwd tot een hallenkerk. De kerk wordt in het begin van de 17de eeuw, na de verwoestende onlusten van rond 1580, grondig hersteld of heropgebouwd. In het begin van de 20ste eeuw krijgt de kerk haar uiteindelijk uitzicht door restauratie en vergroting van de kerk in neogotische stijl.

De Markt telde van oudsher vele herbergen. In de 17de-18de eeuw zijn de herbergen "De Zwaan", "De Kroon", "De Drie Koningen", "De Hert", "De Beerstede", "Het Schaak", en het "Wethuis" gekend. De schandpaal die tijdens het ancien régime voor het "Schepenhuis" of "Wethuis" stond, wordt afgeschaft met de Franse Revolutie. Op de hoek Markt nummer 12/ Verbieststraat, thans zelfbedieningszaak, bevond zich tijdens de 19de eeuw de vroegere herberg "Den Engel". Op nummer 23, thans nieuwbouw, lag in het begin van de 20ste eeuw herberg "De Mandarijn", zo genoemd naar aanleiding van de Verbiestherdenking, later omgevormd tot "De Radio".

In mei 1940 wordt de Markt bij een bombardement getroffen. Onder meer de kerk en de noordzijde van Markt hebben daarbij schade geleden. In 1950 wordt het oostelijk deel van de Markt voorzien van riolering. Een jaar later wordt de Markt besteend. In 1960 wordt een vrijheidsboom geplant, ter vervanging van een vorig exemplaar dat uit 1830 stamde. In de jaren 1970 werd de betonnen omheining rond de kerk verwijderd.

Aaneensluitende bebouwing, waarvan vrij veel historische woningen in de tweede helft van de 20ste of het begin van de 21ste eeuw vervangen door nieuwbouw. Nummer 3, eenlaagsvolume met aanpalende elektriciteitscabine (verlaagd, zie oude foto) onder half schilddak. Rode baksteenbouw (woning) met getoogde muuropeningen, voorzien van vernieuwd schrijnwerk. Houten geprofileerde kroonlijst. Nummer 20/ Kerkstraat/ Kauwstraat, elektrozaak. Twee bouwlagen en drie traveeën langs de Markt, onder half schilddak, vermoedelijk daterend uit de eerste decennia van de 20ste eeuw. Baksteenbouw met een muizentandfries onder een vernieuwde gootlijst. Getoogde muuropeningen op de verdieping, gevat in een baksteenomlijsting voorzien van oren en sluitsteenimitatie. Vernieuwd schrijnwerk. Verbouwde pui. Afgeschuinde hoek op de begane grond onder een uitkragende hoek op de verdieping. Nieuwe noordgevel.

Aan noordzijde van de Markt, aan de straat palend gemeentehuis uit 1957 (nummer 1) naar een ontwerp van architect Willem Nolf, in 2006 uitgebreid met een achtergelegen administratief centrum, naar de plannen van architect Pascal De Jaeghere. Modern ontwerp met focus op transparantie door veelvuldige toepassing van glaswanden. De voormalige pastorietuin met oude afsluitingsmuur en aanpalende serre worden eveneens opgenomen in de site.

In 1972 werd, met het oog op de aanleg van een parking langs de Kauwstraat, een monumentale woning, aan de westzijde van het marktplein (hoek Kauwstraat) gesloopt. Ze was op het einde van de 18de eeuw en in de 19de eeuw in bezit van de bekende Pittemse familie de Mûelenaere, die er tot 1822 de "Fransche school" liet huisvesten. De classicistische herenwoning met empire- en directoirekenmerken was gebouwd op de plaats van de oude herbergen "De Hert" en "De Drie Koningen" en een westelijker gelegen hoevetje. Op deze plaats bevond zich naar verluidt het geboortehuis van pater Verbiest (°1623). Naar aanleiding van de schoolstrijd deed het gebouw van 1879 tot 1885 opnieuw dienst als schoolgebouw voor katholiek onderwijs. In de 20ste eeuw fungeerde ze als onderpastorie.