Trapeziumvormig plein, gedomineerd door de neogotische kerk ten oosten. Ten westen en noorden van het plein loopt de gebogen verbindingsweg tussen de Egemstraat (zuidwest) en de Paardestraat (noordoost). In de noordwestelijke hoek van het plein neemt de Drogenbroodstraat een aanvang.

Van oudsher de "Plaetse" of "Platse" (zie landboek Egem, 1725) genoemd. Hoorde in het tweede kwart van de 19de eeuw bij de Paardestraat of "chemin d'Eeghem au cabaret dit Peerdeken", zie Atlas der Buurtwegen (1845). Wellicht wordt in het begin van de 10de eeuw een eerste kerkje te Egem gebouwd. De kleine eenbeukige kruiskerk wordt in 1547 met een zuidelijke zijbeuk vergroot. Door godsdienstoorlogen lag de kerk rond 1592 in puin. In 1609 werd begonnen met de wederopbouw die tot 1625 zou duren. Tijdens het ancien regime bevond de kerk, omringd door een kerkhof en "kerckegracht" zich niet op de huidige plaats, maar ten zuiden van het dorpsplein, op de plaats van de huidige begraafplaats. De site stond via een brug in verbinding met de omwalde pastoriemote ten oosten, waarvan het neerhof zich aan noordzijde uitstrekte tot aan de Paardestraat. Onmiddellijk ten noorden van de pastorie situeerden zich de landgebouwen omringd door fruitbomen, het meest noordelijk deel werd ingenomen door een boomgaard. Het neerhof van de pastorie was tevens omgeven door een rechte, vrij brede "Plaetsewal".

Vermoedelijk in de eerste decennia van de 17de eeuw werden op de "Plaats" twee herbergen gebouwd. In de meest zuidelijke, het "Schepenhuys" of "Wethuis", in de 18de eeuw gekend als "De Roode Leeuw", en in de 19de en de 20ste eeuw als "Het Gemeentehuis", gingen lange tijd de vergaderingen van de schepenbank door. Naast de deur bevond zich een gevelsteen met het wapen van heer van Egem del Rio y Ayala uit 1646. Tot circa 1830 was er bij de herberg tevens een brouwerij gevestigd. Circa 1835 werd een aanpalend volume onder hogere nok bijgebouwd waar het secretariaat van de gemeente gevestigd werd. Ten noorden van het "Schepenhuys" lag herberg "De Zwaan", later "Het Gildhof" (afgebroken in de jaren 1960).

In 1693 kwam het tot een conflict tussen Pieter Frans del Rio, heer van de dorpsheerlijkheid Egem en enkele andere Egemse heerlijkheden, onder meer Sint-Amandse, en Jan van Schoore, heer van Wingene en overheer van Sint-Amandse. Jan van Schoore had in dat jaar een schandpaal laten oprichten op het deel van het dorpsplein dat naar zijn mening tot Sint-Amandse hoorde. De paal werd echter afgezaagd en van Schoore trok naar de soevereine Raad van Doornik om zijn gelijk te halen. Aan Albert de Bersacques vroeg hij een kaart te tekenen van het dorpsplein waarop de grens van beide heerlijkheden duidelijk afgebeeld stond. Hoe het proces, nog steeds aan de gang in 1696, afliep is niet bekend. Alles wijst er echter op dat het volledige dorpsplein, inbegrepen de oude kerk en pastoriemote tot de heerlijkheid Egem behoorde, en enkel het noordelijk deel van de pastorietuin en de aanpalende pastorielanderijen onder Sint-Amandse vielen. Wellicht wou Jan van Schoore met de oprichting van de schandpaal op het dorpsplein vooral aan zijn leenman duidelijk maken dat hoewel de twee heerlijkheden dezelfde heer hadden en het bestuur dus in praktijk in dezelfde handen was, het wel degelijk twee aparte heerlijkheden betrof.

Op het landboek van Egem (1725) worden naast de kerk en pastorie een tweetal woningen afgebeeld aan noordzijde van het plein, ten westen van de "Peerboomhofstede", en twee kleine huisjes onmiddellijk ten noorden van de "Plaetsewal". Ten westen van de kerk bevond zich een hoeve op een perceel met de naam "Kamerlinksleen" (zie nummer 10).

In 1754 werd de vervallen pastorie op de mote ten zuidoosten van de dorpsplaats op initiatief van priester Dilseinne vervangen door een nieuwe pastorijwoning. De "Plaetsewal" en "kerckegracht" werden tegen circa 1790 volledig gedempt. Rond 1750 werden twee woningen gebouwd op de opgevulde "Plaetsewal", parallel met de bestaande woningrij. In 1769 en 1780 verbond Albert van Maele zich er toe de kerkgracht op te vullen, in ruil mocht hij op de oude "kerkedyck" een woning met bakkerij bouwen. Circa 1797 opende Jacob Lebrun-Demeulemeester op zijn hoeve aan de noordwestkant van het dorpsplein herberg "De (Groene) Zwaan", genoemd naar de verdwenen gelijknamige herberg op de Plaats. In de Franse en Hollandse tijd fungeerde de herberg ook als gemeentehuis. "De (Groene) Zwaan" werd circa 1840 volledig herbouwd en circa 1880 gesloten.

In 1843-1844 werd op het neerhof ten noorden van de bestaande pastorie een nieuwe pastorie gebouwd naar ontwerp van Angelus van Lancker uit Tielt. Er wordt een muur gebouwd op de grens tussen het kerkhof en het dorpsplein, voorheen beplant met bomen. De oude pastorie werd afgebroken, de pastoriewal verviel en werd grotendeels opgevuld in 1903. In 1869 werd ten noorden van de nieuwe pastorie een nieuwe parochiekerk gebouwd met dezelfde rooilijn als de pastorie. Daartoe werden de woningen van rond 1750 gesloopt. Het oude neerhof van de pastorie raakte volledig volgebouwd wanneer in 1874-1875 ten noorden van de kerk, een bijhuis van het klooster van de zusters van Maria uit Pittem werd gebouwd. De bijhorende kloosterschool bevond zich aan de zijde van de Paardestraat. Voor de Eerste Wereldoorlog, in 1913 werd de pastorie gerestaureerd onder leiding van architect G. Hoste uit Tielt. In augustus 1917 wordt de Duitse Ortskommandantur in het klooster gevestigd. Enkele maanden later moeten de kloostergebouwen worden ontruimd om er een Feldlazaret in te richten. Op 17 oktober 1918 wordt de kerktoren bij de terugtrekking van de Duitsers opgeblazen. Niet enkel de kerk ligt in puin, ook de omliggende gebouwen, onder meer het klooster en herberg "Het Gemeentehuis", het vroegere "Schepenhuys" zijn zwaar beschadigd. Het dorpsplein onderging in de 20ste eeuw opnieuw enkele gedaanteverwisselingen. In het midden van de jaren 1960 wordt het dorpsplein vergroot door afbraak van de eeuwenoude herbergen "Het Gemeentehuis" (voorheen "Schepenhuys") en "Het Gildhof" te midden van het plein. Ook de kloostergebouwen ten noorden van de kerk werden gesloopt waardoor de kerk zichtbaar werd vanaf de Paardestraat. In 1997-1998 wordt het Egemsdorpsplein nogmaals heringericht. De oude gemeenteschool met omringende gebouwen ten noorden van de kerk en de pastorie aan zuidzijde worden daartoe gesloopt. Ook de oude bakkerij Van Maele werd vermoedelijk in deze periode afgebroken. In 2002 wordt een replica van de wapensteen van het geslacht Del Rio die vroeger bij de ingang van herberg "Het Gemeentehuis" prijkte, onthuld op het Egemsdorpsplein. In 2005 wordt de gedenksteen voor kolonel Naessens, in 1914 betrokken bij de verdediging van het fort van Loncin, van de gevel van het gemeentehuis overgebracht naar het Egemsdorpsplein als solitair gedenkteken. Bij heraanleg van het plein overgebracht naar de Marelstraat.

Woon- en handelsfunctie. Plein in gebruik als parking, aangelegd in mozaïekkasseien binnen een rasterpatroon gescheiden door Portugees graniet, aan noord- en zuidzijde en deels ten westen afgezet door bomen. Omringende klinkerbestrating met bijkomende parkeerplaatsen ten zuiden. Bebouwing ten westen en noorden (valt grotendeels onder Paardestraat). Heterogene aaneengesloten (noord) en vrijstaande (west), voornamelijk 20ste-eeuwse bebouwing van twee bouwlagen onder zadeldak, soms met oudere kern. Nummer 13, bakkerij, ouder volume in 1938 in opdracht van bakker Van Collie verbouwd door toevoeging van een verdieping en een façadesteen. Het interbellumpand naar een ontwerp van aannemer Albert Naert is thans opnieuw voorzien van een vernieuwde gevel met een natuursteenbekleding (pui) en beplankte verdieping, dakvenster onder platte bedaking. Nummer 11, villa uit de jaren 1950 met gesigneerde plaat: "E.V.D. PLAETSEN/ ARCH. TIELT".