Geografisch thema

Kijkdorp

ID
16936
URI
https://id.erfgoed.net/themas/16936

Beschrijving

Sociale woonwijk gelegen ten zuiden van de bebouwde kern van Heist, tussen de straten Noordhinder (ten noorden) en Breed Veertien (ten zuiden). Deze wijk ontstond als een kijkdorp, gebouwd in 1973 door de Nationale Maatschappij voor de Huisvesting (NMH) op initiatief van de Minister van Gezin en Huisvesting Gustave Breyne. Net zoals het kijkdorp van de Nationale Maatschappij voor Kleine Landeigendom in Limal (1972), diende deze wijk om industriële bouwmethodes en prefabricage te promoten bij een breed publiek.

Het stedenbouwkundig plan werd opgemaakt door WITAB (Westvlaamse Intercommunale voor Technisch Advies en Bijstand voor ruimtelijke ordening) naar het model van Franse kijkdorpen. De 106 woningen werden gerealiseerd door acht aannemers-bouwfirma’s, die elk een straat voor hun rekening namen: Breed Veertien door P.V.B.A. Delmulle Bouwbedrijven (architect P. Wielfaert), Steendiep door de tijdelijke vereniging P.V.B.A. Wybaillie-Vermeulen & zonen en N.V. Koramic (architect M. Vivey), De Alikruik door S.A. Sodibat “Polyvilla” (architect Pierre Somberg), De Wulk door N.V. Van Thuyne’s bouwmaterialen en betonwerkerij (architect L. Allewaert), De Kreeft door N.V. Junior System Contruction i.s.m. Bouwondernemingen P.V.B.A. Despierre (architect Raymond Huyghebaert en Remy Van der Looven), De Roompot door N.V. Van de Kerckhove’s “PREFA” (architect Marnix Van de Kerckhove), De Bocht door Algemene Ondernemingen M. Smets (architect Marc Appel en Marc Denkens) en Trappegeer door de tijdelijke vereniging Haïda Homes (architect E. Praille)

De woningen zijn in hoofdzaak gekoppelde rijwoningen met een verdieping, per twee gekoppeld (in rij of zaagtand). Verschillende woningen worden gekenmerkt door een compacte vorm, lage kostprijs en hebben een logische, heldere planopbouw die veel gelijkenis vertoont met de EGKS-woningen van Leon Palm en Willy Van Der Meeren uit 1954, bijvoorbeeld het type van Marc Appel en Marc Denkens. De prefabricage werd bij verschillende woningtypes echter gecamoufleerd met traditioneel gemetste of bepleisterde buitenmuren en in vele gevallen is de woning niet volledig prefab maar gebruikte men geprefabriceerde bouwelementen. Enkel Raymond Huyghebaert en Remy Van Der Looven weken in hun woningontwerp af van de standaardvormgeving qua gevelmateriaal en grondplan. Hun gekoppelde bungalows aan De Kreeft hebben een veelhoekig grondplan, gebaseerd op een zeshoekige honingraatstructuur die enkel in de garages niet doorgetrokken is.

Deze wijk werd binnen de thematische inventarisatie van het sociale woningbouwpatrimonium niet geselecteerd als bouwkundig erfgoed omwille van de zware aantasting van de erfgoedwaarde.

  • Onroerend Erfgoed, Archief Inventaris sociale woningbouwpatrimonium (2011-2016), Sitenaam HEIST_KIJKDORP_3150.
  • Vlaamse Maatschappij voor Sociaal Wonen, bouw- en renovatieplannen, 458.
  • Vlaamse Maatschappij voor Sociaal Wonen, Fotoarchief, map 16, nr. 3160-3167.
  • DE MEULDER B. & DEHAENE M. 2002: Atlas – Fascikel I: Zuidelijk West-Vlaanderen, Kortrijk, 62-64.
  • DESOMBRE P., SPITAELS K. & HERREGODTS K. 1997: Architectuur, in: S.N., Bouwstenen van sociaal woonbeleid, de VHM bekijkt 50 jaar volkshuisvesting in Vlaanderen. Deel 1, Brussel, 373-378.
  • LOECKX A. 2006: Wonen uit de fabriek. De vele levens van de bungalows van Danilith-Delmulle, in: VAN HERCK K. & AVERMAETE T. Wonen in welvaart. Woningbouw en wooncultuur in Vlaanderen, 1948-1973, Rotterdam-Antwerpen, 240-243.
  • S.N. 1973: Villagexpo Knokke-Heist, Brussel.
  • THEUNIS K. 2008: De zoektocht naar een Belgisch woonproject, 1965-1975: toenaderingen tussen ontwerpers en overheid in de praktijk van het private wonen / The quest for a Belgian housing project, 1965-1975 : approaches between designers and authorities in the practice of private housing, onuitgegeven doctoraatsverhandeling Katholieke Universiteit Leuven, Ingenieurswetenschappen, 276-281.

Auteurs: Vandeweghe, Evert
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

Bekijk gerelateerde erfgoedobjecten


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Kijkdorp [online], https://id.erfgoed.net/themas/16936 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.