Teksten van Solftplaats

https://id.erfgoed.net/themas/2390

Solftplaats (herinventarisatie 2015) ()

De Solftplaats is het driehoekige dorpsplein van Berendrecht, centraal gelegen in het gebied omgeven door de Dorpstraat, Schouwvegerstraat, Antwerpsebaan en Zandweg.

Op de Ferrariskaart (1171-1778) strekt ‘De Solft’ zich nog uit tot aan de Antwerpsebaan. Zeker vóór 1819 is het oostelijke gedeelte van dit plein verkaveld en zijn de Solftstraat en het verlengde van de Monnikenhofstraat geïntroduceerd. Zeker dan is centraal op de nieuwe Solftplaats een molen opgetrokken. De als woonhuis ingerichte bakstenen molen deed later ook dienst als café of estaminet, maar ging in 1913 verloren door brand.

In de late jaren 1870 is het dorpsplein heraangelegd, waarbij de Berenpaal aan de westhoek van de Solftplaats heropgericht is en lindebomen aangeplant zijn (1878). De Berenpaal dateert uit 1820 en werd oorspronkelijk opgericht aan het oude gemeentehuis naast de kerk ter ere van de toekenning van een gemeentewapen door Willem I. Kort nadien tijdens de Belgische Omwenteling werd hij echter omvergeworpen, maar in 1877 herontdekt. In 1933 omwille van mobiliteitsredenen opnieuw verwijderd, zijn zowel paal als bekroning in beheer van lokale geschiedkundige Constant Adriaenssens behouden en hersteld, waardoor ze in 1953 opnieuw op de Solftplaats konden worden geplaatst. In 1960-1961, vlak na de aanhechting van Berendrecht aan Antwerpen, is door de stad aan oostzijde van het plein een thans gesloopt prefab ontspanningslokaal voor bejaarden toegevoegd.

Tussen 2002 en 2005 is de Solftplaats heraangelegd met nieuwe lindebomen, voetpaden in dolomiet en een beklinkerde verharding rond de centraal opgestelde Berenpaal. Traditioneel wordt op het plein nog steeds de galg voor het jaarlijkse gansrijden opgesteld.

De bebouwing aan de Solftplaats bestaat voornamelijk uit veelal sterk verbouwde, twee of drie traveeën brede eenvoudige dorpswoningen van één bouwlaag. De rurale typologie is verder nog herkenbaar in enkele dwarshuizen aan noordzijde van het plein (nummers 9 en 12). Daarnaast zijn aan het dorpsplein ook twee dorpscafés of herbergen gevestigd (nummers 1 en 6), waaronder het voormalige danscafé en cinema 'De Koerel'. Aan de Solftplaats is in de zijgevel de typologie van deze omstreeks 1947 heropgebouwde cinema nog goed leesbaar. Afwijkend is de gaaf bewaarde, dieper gelegen interbellum villa (nummer 30) aan de overzijde van het plein.

Enkel het gedeelte ten oosten van de centrale as tussen het Biestraatje en de Oude Papenstraat is op het gewestplan ingekleurd als CHE-gebied, met inbegrip van de zuidoostelijke gevelwand tussen de Oude Papenstraat en de Solftstraat. In de oostwand van het plein zijn enkele karakteristieke voortuinen bewaard met tegelverharding in dambordpatroon (nummer 14, met bewaarde luikduimen en bepleisterde deuromlijsting en hoeklisenen) of metalen hekwerk met als Franse lelies uitgewerkte spijlen (nummer 15).

  • Documentatiecentrum Antwerpse Noorderpolders, Postkaarten, C 5, C55 .
  • Kadasterarchief Antwerpen, Primitief plan, Berendrecht.
  • Stadsarchief Antwerpen, Archieven van de Stad Antwerpen, 576#46, 945#4, 945#27.
  • ADRIAENSSENS C. 1939: Geschiedenis en merkwaardigheden van Berendrecht, Berendrecht, 70-75.
  • GEERTS G. 1982: "Berendrecht in West-Brabant", Polderheem 17.2, 36-39.
  • VAN SEVEREN E. & VAN DEN BORNE S. 2015: Inventaris Bouwkundig Erfgoed Berendrecht en Zandvliet. CHE-visienota Berendrecht, Antwerpen.
  • VERMEIREN H. 2005: "Hoe kwam ’t Solft in Berendrecht aan zijn naam?", Polderheem 40.3, 12-18.
  • http://www.geopunt.be/ (laatst geraadpleegd op 2 december 2015).

Auteurs:  Van den Borne, Steven; Van Severen, Elke
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Solftplaats [online], https://id.erfgoed.net/teksten/184810 (geraadpleegd op ).


Solftplaats ()

Met gras begroeid dorpsplein, dat zich volgens 18de-eeuwse kaarten en plans oorspronkelijk uitstrekte tot de Antwerpsebaan.

Heden driehoekig plein, sedert 1878 beplant met linden; ten noordoosten prefab gebouw van 1960-1961, opgericht door de Stad Antwerpen als ontspanningslokaal voor bejaarden en ten zuidwesten "Berepaal".

Kleinschalige, doch overwegend aangepaste dorpswoningen uit tweede helft 19de en eerste kwart 20ste eeuw en één iets achterin gelegen villa van rond 1931 (nummer 30).

  • Kadasterarchief Antwerpen, mutatieschetsen Berendrecht 1931/16.
  • S.N. 1964: Een eeuw openbare werken te Antwerpen. Gedenkboek en catalogus, Antwerpen, 236.

Bron: KENNES H., PLOMTEUX G. & STEYAERT R. met medewerking van WYLLEMAN L. & HIMLER A. 1992: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Antwerpen, Fusiegemeenten, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 3nd, Brussel - Turnhout.
Auteurs:  Kennes, Hilde
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Solftplaats [online], https://id.erfgoed.net/teksten/102399 (geraadpleegd op ).