Geografisch thema

Spaansemolenstraat

ID
2392
URI
https://id.erfgoed.net/themas/2392

Beschrijving

Deze straat, die gelegen is tussen De Keyserhoeve en de Begijnhoeve, is genoemd naar de Spaanse windmolen die op het noordwestelijk bastion van de vesting stond. De molen was gebouwd rond 1622 door Ambrosius Spinola, een Italiaans veldheer in Spaanse dienst, en is afgebroken in 1927. Voorheen was deze straat, die gekasseid is vanaf 1874, ook gekend als de Molenstraat. De huidige benaming is toegewezen op 20 november 1959 na de aanhechting bij Antwerpen.

De voornaamste bebouwing van het dorp met onder meer de verheven Sint-Gertrudiskerk met omringend kerkhof, het gemeentehuis en de pastorie, zijn hier geconcentreerd. Verder staan er veelal burgerhuizen uit eerste kwart 20ste eeuw zoals nummer 9 van rond 1901 en nummer 27 van rond 1923. Deze zijn afgewisseld met éénlaagse dorpswoningen uit de 19de of begin 20ste eeuw zoals nummer 23 en nummer 38 van rond 1913. Volume, dakhelling of muurvlechtingen van enkele panden verwijzen naar een oudere kern (onder meer nummers 12 en 34). De zuidwesthoek wordt ingenomen door de monumentale, doch recent sterk gerenoveerde "Dictushoeve", met onder meer toevoeging van zijtrapgevels.

Aan noordwestelijke zijde van het kerkhof staat nog een overblijfsel van de ‘kaak’ of schandpaal, die oorspronkelijk bestond uit een achthoekig blok van blauwe hardsteen. Deze is in het midden voorzien van een uitsparing voor de verankering van de schacht die vervaardigd was uit blauwe hardsteen, hout of ijzer. Voordien stond deze schandpaal wellicht op de nabijgelegen Botermarkt. Van op ‘de kaak’ las de veldwachter de wetten, de gemeenteverordeningen en –besluiten alsook de huwelijksafkondigingen af. Omstreeks 1938 was er nog een blok van 40 centimeter zichtbaar, die thans echter nog amper boven het maaiveld uitsteekt.

De noordelijke zijde is afgezoomd door een haag en een rij rode beuken. De overige zijden van het kerkhof zijn afgesloten met een na 1945 aangepaste, lage bakstenen muur, waarbij de bovenbouw met ijzeren traliewerk uit 1854 verdwenen is.

  • GEERTS G. 1978: De Stadt Santvliet, s.l., 16, 36.
  • S.N. 2006: Straatnamen: Berendrecht, Zandvliet, Lillo, Zandvliet, 38.
  • VAN DER GOTEN C. & VAN EYCKEN A. 1962: Zandvliets verleden, Stabroek, 9.
  • VAN DER GOTEN J. & VAN ROYEN G. 1938: Zantvliet aan de schelde, Ekeren-Donk, 56, 74.

Auteurs: Van den Borne, Steven; Van Severen, Elke; Kennes, Hilde
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Dictushoeve

  • Omvat
    Dorpswinkel

  • Omvat
    Dorpswoning

  • Omvat
    Dorpswoning

  • Omvat
    Dorpswoning met bijgebouw

  • Omvat
    Gemeentehuis van Zandvliet

  • Omvat
    Martinushoeve

  • Omvat
    Parochiekerk Sint-Gertrudis met kerkhof

  • Omvat
    Pastorie Sint-Gertrudisparochie

  • Omvat
    Villa

  • Is deel van
    Zandvliet

Bekijk gerelateerde erfgoedobjecten


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Spaansemolenstraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/2392 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Antwerpen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.