Teksten van Botermarkt

https://id.erfgoed.net/themas/2468

Botermarkt (herinventarisatie) ()

Dit plein is gelegen aan de Spaansemolenstraat. Het was voorheen gekend als Generale Mert (16de eeuw) en Botermerckt (1819), een verwijzing naar de boter- en zuivelmarkten die hier eertijds gehouden werden. Vroeger bestond er in Zandvliet ook een paarden- (zie Walenhoek) en een varkensmarkt (zie Spaansemolenstraat); verwijzend naar het toenmalige belang van de poldergemeente.

De Botermarkt is een vierkantig plein van ongeveer een halve hectare, aangelegd door de Spanjaarden tijdens hun verblijf in Zandvliet. In 1544 vormden de Botermarkt en de kerk, met het kerkhof en zijn omgeving, nog één plein. Later zijn ze gescheiden door het huizenblok, de zogenaamde 'corps de garde', van het Noordland.

Volgens beschrijvingen bij de kaart Van der Straeten uit 1749 stond in deze periode aan de noordoostelijke zijde van de Botermarkt het stadhuis. Volgens dezelfde kaart stond centraal op het plein een kaak of 'carcan', waarvan het fragment aan noordwestelijke zijde van het kerkplein nog een overblijfsel zou zijn.

De Hollanders beplantten in 1829 de markt met dertien lindebomen. In 2002 zijn deze bomen vernieuwd door jongere exemplaren. Sedert 1858 staat in het midden van de markt een ijzeren zuil en 10 jaar later werd de Minnepomp geplaatst. In 1959 is het plein verhard met kasseien.

Sinds 1927 wordt op de Botermarkt het gansrijden beoefend. Dit spel bestond reeds veel langer maar het werd omwille van zijn gruwelijkheid - de kop afslaan van een levende gans - verboden. Thans worden dode ganzen gebruikt die volgens Ganzerijders Zandvliet vzw op een pijnloze manier worden geslacht door een veearts.

  • Gegevens verstrekt door S. Gabriëls, Ganzerijders Zandvliet vzw (14 augustus 2018).
  • Gegevens verstrekt door Yannick Schepers, medewerker http://www.zandvlietdorp.be (22 juli 2015).
  • Beeldbank Haven van Antwerpen, GHA008000365, GHA008000366.
  • Documentatiecentrum Antwerpse Noorderpolders, Dia’s, Zandvliet, 2.
  • Documentatiecentrum Antwerpse Noorderpolders, Postkaarten, Zandvliet, C3, C8, C160.
  • Nationaal archief, Nederland, 494023_013, 494023_006.
  • GEERTS G. 1978: De Stadt Santvliet, s.l., 21, 35.
  • S.N. 2006: Straatnamen: Berendrecht, Zandvliet, Lillo, Zandvliet, 30.
  • VAN DER GOTEN C. & VAN EYCKEN A. 1962: Zandvliets verleden, Stabroek, 23-24.

Auteurs:  Van den Borne, Steven; Van Severen, Elke
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Van den Borne S. & Van Severen E. 2015: Botermarkt [online], https://id.erfgoed.net/teksten/182877 (geraadpleegd op ).


Botermarkt ()

Benaming verwijzend naar de vroegere botermarkt. Eertijds bestond hier tevens een varkens- (zie Spaansemolenstraat) en een paardenmarkt (zie Walenhoek); verwijzen naar het toenmalige belang van de poldergemeente.

Aangelegd onder Spaans bewind in 1544 en oorspronkelijk rechtstreeks aansluitend bij de kerk en het omringende kerkhof, thans gescheiden door het huizenblok van Noordland. In 1829, onder Hollands bewind beplant met linden. Gekasseid vierkant plein met linden, middenin de dorpskern.

In het midden: neogotische ijzeren zuil op getrapte sokkel, afkomstig van de in 1858 afgebrande Antwerpse handelsbeurs.

Op de noordwestelijke hoek: "Minnepompke", oude bornput, sedert 1868 met gietijzeren pomp gedragen door putti en bekroond met een meisjesfiguur.


Bron: KENNES H., PLOMTEUX G. & STEYAERT R. met medewerking van WYLLEMAN L. & HIMLER A. 1992: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Antwerpen, Fusiegemeenten, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 3nd, Brussel - Turnhout.
Auteurs:  Kennes, Hilde
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Kennes H. 1992: Botermarkt [online], https://id.erfgoed.net/teksten/102489 (geraadpleegd op ).