Geografisch thema

Tentoonstellingslaan

ID
3126
URI
https://id.erfgoed.net/themas/3126

Beschrijving

De Tentoonstellingslaan vormt een brede laan met bochtig tracé van de François Benardstraat tot de Terplatenbrug. De laan is gesitueerd in de nieuwe burgerwijk in de vroegere Muinkmeersen, die vanaf 1906 gerealiseerd werd op de vrijgekomen gronden van de vroegere dierentuin en zich situeerde tussen de Muinkschelde, Dierentuinlaan en de Sint-Lievens-Laan. Stadsingenieur Victor Compijn nam het initiatief tot een stervormig stratenpatroon, rondom een cirkelvormig plein, waarbij de Tentoonstellingslaan kruiste met de Leeuwstraat, Tijgerstraat en Zebrastraat. Ook door de samenkomst van de Tentoonstellingslaan met de Willem Wenemaerstraat, Olifantstraat en de Sint-Lievenslaan werd een driehoekig pleintje gecreëerd.

De Tentoonstellingslaan werd vanaf 1908 aangelegd, deels gesitueerd op het tracé van de overwelfde Oude Schelde. Het groene karakter van de wijk vertaalde zich in de beplanting met acacia’s en meidoorn. De laan diende een vlotte verkeersdoorstroming in de wijk te realiseren, zeker als verbinding tussen het bestaande Zuidstation en het nieuwe Sint-Pietersstation. Dit aspect bepaalde ook de schaal van de straat, meer bepaald 11 meter breed in functie van de geplande tramlijn tussen beide stations. Het eerste pand langs de straat werd gebouwd in 1908, meer bepaald nummer 63 naar ontwerp van Adolphe Van de Kerkhove. De grote aantrekkingskracht van de wijk bereikte voornamelijk welgestelde burgers. De straat werd zo overwegend bebouwd met herenhuizen en burgerhuizen in rijbebouwing, vormgegeven in de gangbare architectuur uit de eerste helft van de twintigste eeuw. Het merendeel van de waardevolle bebouwing kwam tot stand vlak voor Wereldoorlog I of tijdens het interbellum (jaren 1920 en vroege jaren 1930). Grotendeels traditionele enkelhuizen, eventueel met klassiek geïnspireerde ornamentiek. Enkele gevels getuigen van art nouveau, art deco en modernisme.

De rechterhoek met de François Benardstraat is tot aan de bocht ingenomen door de neogotische en moderne gebouwen van het Crombeen Instituut (Leeuwstraat 1). Het straatbeeld is grotendeels bewaard, met uitzondering van de linkerhoek met de François Benardstraat, het hoekperceel met de Raveschootstraat en de straatwand tussen het hoekhuis met nummer 56 en het burgerhuis met nummer 76, die werden ingenomen door grootschalige nieuwbouw.

Straatbeeld met overwegend enkelhuizen van meestal twee traveeën en drie bouwlagen onder zadel- of mansardedak (pannen en leien met donker gekleurde geometrische motieven), en verspringende kroonlijsten. Verschillende materialen voor de parementen (witte, gele of oranje-rode baksteen, geglazuurde baksteen, natuursteen, cementering met schijnvoegen, bepleistering en beschildering) brengen lichte varianten in een overigens klassiek geveltype: brede venstertravee, vaak uitgewerkt als risaliet, op de bel-etage of op geheel de bovenverdieping voorzien van erker en/of balkon. Variërende vensteropeningen en ornamenten. Voorbeelden van baksteengevels die tot dit type behoren zijn nummer 6-22 naar ontwerp van Albert D’havé (1931), nummer 36 (1912), nummer 38 (1913), nummer 51 naar ontwerp van Charles Hoge (1934), nummer 69 naar ontwerp van Georges Verenghen (1913), nummer 78 naar ontwerp van Ernest Van Hamme (1923), nummer 95 naar ontwerp van Urbain Crommen (1912), nummer 97 naar ontwerp van Franz Langeraert-Van de Voorde (1912), nummer 99-101-103-105 naar ontwerp van Franz Langeraert-Van de Voorde (1913), nummer 100 naar ontwerp van Edmond Maes (1912) en nummer 141-145 (kadastraal geregistreerd in 1915). Burgerhuizen nummer 24 gebouwd onder leiding van aannemer J.C. Beert (1912) en nummer 98 (1912) hebben een gelijkaardige gevelopbouw, maar zijn voorzien van een cementering met schijnvoegen.

Enkele panden met gevels afgewerkt met een cementering met schijnvoegen en/of imitatiebanden, zijn verfraaid met neoclassicistische ornamenten (guirlandes, medaillons, balusters en typische consooltjes), meer bepaald nummer 28 naar ontwerp van Jules Van den Hende (1922), nummer 34 naar ontwerp van Urbain Crommen (1913), nummer 115 naar ontwerp van Charles Hoge (1923) en nummer 137 naar ontwerp van Victor Lippens (1923). Enkele bepleisterde en beschilderde gevels leunen ook aan bij het neoclassicisme (nummer 30 (1909), nummer 107 (1913), nummer 109 (1912) en nummer 155 (1912)), evenals twee natuurstenen gevels: nummer 32 naar ontwerp van Emile De Weerdt (1915) en nummer 76 naar ontwerp van Maurice Fétu (beschilderd parement).

Art nouveau is vertegenwoordigd in enkele burgerhuizen met een parement van wit geglazuurde baksteen, verrijkt met accenten in gekleurde baksteen, eventueel in combinatie met tegeltableaus of sgraffiti. Voorbeelden hiervan zijn nummer 40 naar ontwerp van G. Martens (1914), nummer 63 naar ontwerp van Adolph Van de Kerkhove (1908), nummer 71 naar ontwerp van Georges Verenghen, nummer 86 naar ontwerp van Guillaume Monier, nummer 93 naar ontwerp van Geo Henderick (1912), nummer 102-104 naar ontwerp van Prosper Buyck (1909), nummer 111 (1912), nummer 149 (1913), nummer 151 (1913) en nummer 153 naar ontwerp van Georges Verenghen (1911).

Burgerhuizen in art deco zijn nummer 26 naar ontwerp van Jules Van den Hende (1924), nummer 53 (1924), nummer 117 naar ontwerp van Charles Hoge (1923) en nummer 163-165 (1925).

Opvallende realisaties in modernisme zijn nummer 65, garage Auto-Palace (1930), en nummer 67 naar ontwerp van Albert Van huffel (1927). De straat bevat ook een modernistische gevelrij van vier zakelijke, functionele rijhuizen met baksteenparement, die opgevat zijn als enkelhuizen van drie bouwlagen onder een plat dak. Architect A. Bracke ontwierp nummer 90 (1932) en nummer 92 (1932). Het aanpalende modernistische burgerhuis (nummer 94) werd kadastraal geregistreerd in 1933. Nummer 96 is naar ontwerp van Charles Hoge (1932).

Een van de meest voorkomende architecten in dit straatbeeld is Charles Hoge, die stilistisch erg verscheiden panden realiseerde (51, 96, 115, 117, 119). Daarnaast springen de creaties van architecten Prosper Buyck (102-104), Urbain Crommen (95), Franz Langeraert-Van de Voorde (97, 99, 101, 103, 105), Edmond Maes (100), Guillaume Monnier (86), Adolphe Van de Kerkhove (63), Bernard Van Heule (56) en Georges Verenghen (69, 71, 153), en in het oog. Albert D’havé trad in deze straat niet alleen op als architect (6-22), maar evenzeer als bouwheer voor nummer 26 en 28, ontworpen door Jules Van den Hende.

Kenmerkend in het straatbeeld is de bijzondere aandacht voor hoekoplossingen, ondermeer op het kruispunt met de cirkelvormige plattegrond. Daar vertonen ze gebogen gevelwanden en gevarieerde parementen. Georges Merlé ontwierp het art deco appartementsgebouw op de hoek met de Leeuwstraat (nummer 42-52, 1932). Het monumentale complex op de hoek met de Tijgerstraat en de Leeuwstraat is kadastraal geregistreerd in 1929, heeft een kleurrijk baksteenparement en is verfraaid met een tegeltableau. Architect Bernard Van Heule ontwierp het andere hoekhuis met de Tijgerstraat (nummer 56, 1910). Het opvallende hoekhuis met de Zebrastraat (nummer 119), vormgegeven in art deco en op de gelijkvloerse verdieping voorzien van een winkelpui, werd ontworpen door architect Charles Hoge (1924). De gevelwand tussen de Zebrastraat en de Leeuwstraat omvat onder andere een enkelhuis (nummer 123) en een hoekhuis met winkel aan de zijde van de Leeuwstraat naar ontwerp van A. De Groote (nummer 125, 1923). De andere hoek met de Leeuwstraat wordt gemarkeerd door meergezinswoning Les 4 Saisons (nummer 127).

  • BAILLIEUL B., BONCQUET D. & DEROM S. 2013: Bouwkoorts tussen twee stations, IMPACT Wereldtentoonstelling GENT 1913, Gent, 133-134.
  • BOGAERT C., LANCLUS K., VERBEECK M. & LINTERS A. 1979:: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Gent, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 4NB Z-W, Brussel - Gent.

Auteurs: Verhelst, Julie
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Appartementsgebouw naar ontwerp van Albert D'Havé

  • Omvat
    Appartementsgebouw naar ontwerp van Georges Merlé

  • Omvat
    Architectenwoning van Georges Verenghen

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Burgerhuis gebouwd onder leiding van aannemer J.C. Beert

  • Omvat
    Burgerhuis in art deco

  • Omvat
    Burgerhuis in art nouveau

  • Omvat
    Burgerhuis naar ontwerp van 1912

  • Omvat
    Burgerhuis naar ontwerp van 1912

  • Omvat
    Burgerhuis naar ontwerp van 1912

  • Omvat
    Burgerhuis naar ontwerp van 1913

  • Omvat
    Burgerhuis naar ontwerp van 1913

  • Omvat
    Burgerhuis naar ontwerp van A. Bracke

  • Omvat
    Burgerhuis naar ontwerp van A. Bracke

  • Omvat
    Burgerhuis naar ontwerp van Albert Van huffel

  • Omvat
    Burgerhuis naar ontwerp van Charles Hoge

  • Omvat
    Burgerhuis naar ontwerp van Charles Hoge

  • Omvat
    Burgerhuis naar ontwerp van Charles Hoge

  • Omvat
    Burgerhuis naar ontwerp van Charles Hoge

  • Omvat
    Burgerhuis naar ontwerp van Edmond Maes

  • Omvat
    Burgerhuis naar ontwerp van Emile De Weerdt

  • Omvat
    Burgerhuis naar ontwerp van Ernest Van Hamme

  • Omvat
    Burgerhuis naar ontwerp van Franz Langeraert - Van de Voorde

  • Omvat
    Burgerhuis naar ontwerp van Franz Langeraert – Van de Voorde

  • Omvat
    Burgerhuis naar ontwerp van Franz Langeraert – Van de Voorde

  • Omvat
    Burgerhuis naar ontwerp van Franz Langeraert – Van de Voorde

  • Omvat
    Burgerhuis naar ontwerp van Franz Langeraert – Van de Voorde

  • Omvat
    Burgerhuis naar ontwerp van G. Martens

  • Omvat
    Burgerhuis naar ontwerp van Geo Henderick

  • Omvat
    Burgerhuis naar ontwerp van Georges Verenghen

  • Omvat
    Burgerhuis naar ontwerp van Guillaume Monnier

  • Omvat
    Burgerhuis naar ontwerp van Jules Van den Hende

  • Omvat
    Burgerhuis naar ontwerp van Jules Van den Hende

  • Omvat
    Burgerhuis naar ontwerp van Maurice Fétu

  • Omvat
    Burgerhuis naar ontwerp van Urbain Crommen

  • Omvat
    Burgerhuis naar ontwerp van Victor Lippens

  • Omvat
    Burgerhuis ontworpen door Adolphe Van de Kerkhove

  • Omvat
    Burgerhuis ontworpen door Urbain Crommen

  • Omvat
    Eenheidsbebouwing van burgerhuizen

  • Omvat
    Garage Auto-Palace

  • Omvat
    Hoekcomplex

  • Omvat
    Hoekcomplex in art deco

  • Omvat
    Hoekcomplex ontworpen door Prosper Buyck

  • Omvat
    Hoekpand met winkel naar ontwerp van A. De Groote

  • Omvat
    Hoekpand naar ontwerp van Bernard Van Heule

  • Omvat
    Hoekpand naar ontwerp van Charles Hoge

  • Omvat
    Klooster en schoolcomplex der zusters franciscanessen

  • Omvat
    Meergezinswoning Les 4 saisons

  • Omvat
    Modernistisch burgerhuis

  • Omvat
    Neoclassicistisch burgerhuis

  • Omvat
    Neoclassicistisch burgerhuis

  • Omvat
    Neoclassicistisch burgerhuis

  • Omvat
    Neoclassicistisch burgerhuis

  • Omvat
    Slagerij naar ontwerp van Georges Verenghen

  • Is deel van
    Gent zestiende-eeuwse stadsuitbreiding


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Tentoonstellingslaan [online], https://id.erfgoed.net/themas/3126 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.