Geografisch thema

Visitatiestraat

ID
3434
URI
https://id.erfgoed.net/themas/3434

Beschrijving

Oude verbindingsweg met Oostakker vertrekkend van de Antwerpsesteenweg. Sinds 1872 gekasseid en tot circa 1940 voorzien van een tramtraject naar het bedevaartsoord Oostakker-Lourdes (eerst paardentram, nadien stoomtram). Het begin van de straat, aan de voet en langs de westelijke flank van de historische Kapelle- of Sint-Amandsberg, wordt beheerst door neogotische gebouwen.

De westelijke kant van de Visitatiestraat tot de Halvemaanstraat is grotendeels ingepalmd door de klooster- en schoolgebouwen van de zusters van Onze-Lieve-Vrouw Visitatie. De hoek met de Antwerpsesteenweg wordt ingenomen door het monumentale gemeentehuis. Aan de voet van de heuvel werd de parochiekerk van de in 1842 gestichte Sint-Amandusparochie opgebouwd.

Ten noordoosten op de heuvel strekt zich de befaamde begraafplaats, zogenaamd "Campo Santo" uit. Oorspronkelijke toegangsweg naar de Sint-Amanduskapel en het Campo Santo, afgezet met populieren, tussen het gemeentehuis en de parochiekerk Sint-Amandus; heden een pad tussen bloemenperken.

De Sint-Amandsberg met bovenop zijn gelijknamige oude kapel werd met ingezamelde gelden door de eerste pastoor Eerwaarde Heer Van Damme in 1847 afgekocht van de staat. Als vergoeding werd de pastoor toegestaan de noordelijke helling van de heuvel te gebruiken als begraafplaats. Het werd samen met de nieuwe kerk gewijd in 1847. De bedoeling van pastoor Van Damme was een soort van "campo santo" (naar Italiaans model) te creëren voor begoede families en vooraanstaande en verdienstelijke personen. Het overbrengen van het graf van Jan Frans Willems, de vader van de Vlaamse beweging, als eerste graf op het kerkhof bijgezet in 1848, gevolgd door dit van Karel Lodewijk Ledeganck en andere vooraanstaande Vlamingen was de aanzet tot de traditie het Campo Santo als de begraafplaats van illustere Vlaamse figuren te bestempelen. Het oudste gedeelte van de begraafpaats, het eigenlijke Campo Santo, strekt zich uit tussen de kerk en de Sint-Amanduskapel op de noordelijke helling van de heuvel. Het onderging enige veranderingen bij de vergrotingswerken aan de kerk in 1932-1940. Vanaf 1857 breidde het gewone kerkhof zich uit aan de voet van de heuvel in noordelijke richting en eiste verschillende onteigeningen. Het beslaat heden een zeer onregelmatig terrein begrensd door de Visitatiestraat (westen), Antwerpsesteenweg en Verkortingsstraat (oosten) en de huizenrij van de Grondwetlaan (noorden). Door deze organische groei ontbreekt een systematisch grondplan. De alfabetische indeling in secties (A-Z) volgt niet altijd op elkaar en ook de aanleg van de graven in rijen is vrij willekeurig ten opzichte van de hoofdwegen die de verschillende ingangen verbinden.

Nieuwe gebiedsuitbreidingen worden door de nieuwe wetgeving op de begraafplaatsen en zogenaamde altijddurende concessies (1971) beperkt. Naast zijn historische waarde is dit grafveld ook artistiek en architecturaal-historisch van belang omwille van zijn monumentale grafzerken, sculpturen en monumenten, veelal naar ontwerp van bekende Gentse beeldhouwers en architecten als P. De Vigne, A. De Beule, H. Le Roy, L. Sarteel, E. Poetou, G. Verbanck en V. Vaerwyck, L. Minard en L. Roelandt.

  • CAPITEYN A. en DECAVELE J. 1981: In steen en brons van leven en dood, Gent, 26-28.
  • LEKENS L. 1980: Het Campo Santo te Sint-Amandsberg, Vlaamse toeristische bibliotheek 263-264.
  • VANDER STRAETEN M. 1978: 'Het Campo Santo' te Sint-Amandsberg, Schakel, Heemkundige Kring "De Oost-Oudburg", VI.5, 14-16.

Bron: BOGAERT C., LANCLUS K. & VERBEECK M. 1982: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Gent, Fusiegemeenten, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 4nd, Brussel - Gent.
Auteurs: Verbeeck, Mieke
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Begraafplaats Campo Santo

  • Omvat
    Burgerhuis naar ontwerp van J. Rooms

  • Omvat
    Burgerhuis ontworpen door Urbain Crommen

  • Omvat
    Burgerhuis Villa Leonora

  • Omvat
    Klooster zusters Onze-Lieve-Vrouw Visitatie

  • Omvat
    Parochiekerk Heilige Amandus en Heilige Jozef

  • Omvat
    Pastorie Sint-Amandusparochie met tuin

  • Omvat
    Sint-Amanduskapel

  • Omvat
    Twee burgerhuizen

  • Omvat
    Twee villa's naar ontwerp van J. Rooms

  • Omvat
    Villa naar ontwerp van J. Rooms

  • Omvat
    Villa naar ontwerp van J. Rooms

  • Is deel van
    Sint-Amandsberg


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Visitatiestraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/3434 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.