Teksten van Hemmestraat

https://id.erfgoed.net/themas/3626

Gedenkmuur 14de Linie ()

Gedenkmuur gelegen tegenover het huis Hemmestraat nummer 39, op circa 350 meter ten noordoosten van de kerk van Ramskapelle.

Deze muur herdenkt de deelname van het 14de Linieregiment aan de herovering van Ramskapelle op 31 oktober 1914. De Slag aan de IJzer startte op 18 oktober 1914. Na de aftocht uit Antwerpen namen de Belgische divisies rond half oktober hun nieuwe posities in ten oosten en ten westen van de IJzer. Zo ook te Ramskapelle, waar de inwoners vluchtten. Het Belgische front bleef echter verder afbrokkelen en de Belgen moesten zich bijna volledig op de linkeroever van de IJzer terugtrekken. De Duitsers slaagden er zelfs in de brug van Tervate over te steken en de linkeroever te bereiken. Op 23 oktober staken de Duitsers massaal de IJzer over en bleven verder oprukken. In Nieuwpoort legden de Duitsers bruggen over de Noordvaart en dreven de Belgen verder achteruit. Mede dankzij de Franse generaal Grossetti werd een aanval op Booitshoeke afgeslagen en het Belgische front terug op de spoorlijn gebracht. Bij een algemene aanval geraakten de Duitsers tot bij de molen van Ramskapelle. De Belgische 4de en 5de Linieregimenten weerstonden geruime tijd de hardnekkige aanvallen. Kerk en huizen werden tot puin herleid. De Belgen moesten wijken en de weg naar Frankrijk lag open. De Slag aan de IJzer werd beëindigd met hulp van de onderwaterzetting vanaf de nacht van 29 op 30 oktober. De afwateringssluis van de Noordvaart werd opengezet en door dit enkele nachten te herhalen, steeg het water tussen de IJzer en de spoorwegberm Nieuwpoort-Diksmuide. Te Ramskapelle vonden op 30 en 31 oktober nog de laatste verbeten gevechten plaats om de Duitsers achter het station van Ramskapelle, de spoorwegberm en het wassende water te dwingen. De bres moest worden gedicht door het 6e Linieregiment, een bataljon van het 7de Linieregiment en 2 compagnies van het 14de Linieregiment, terwijl 2 Franse bataljons (Jagers en Algerijnse tirailleurs) bijstand verleenden. De Duitsers hadden zich met hun mitrailleurs op de hoogte van de molen geïnstalleerd. De tegenaanval werd ingezet 's morgens op 30 oktober. De Franse artillerie beschoot Ramskapelle om de Duitse posten uit te schakelen. Daarna trokken de Algerijnen met een groot élan op, maar aan het Ramskapelleleed werden ze door de Duitsers neergemaaid. Overlevenden deinsden terug en werden opgevangen door het 6de Linie en de Franse Jagers, voor wie ze de weg hadden gebaand. Ondertussen steeg het water. 's Morgens, op 31 oktober, werd een nieuwe aanval ingezet. In korte golven rukten de Belgen en de Fransen voorbij de molen en in de straten van Ramskapelle ontstonden verbeten lijf-aan-lijf gevechten met de bajonet op het geweer. Het wassende water stond aan hun kant en de Duitsers trokken achteruit. Op 31 oktober waren nog slechts enkele hoger gelegen delen in het onderwater gezet gebied in Duitse handen. Die werden ingericht tot vooruitgeschoven stellingen. Het IJzerfront was gestabiliseerd. Men groef zich in. De Slag aan de IJzer was voorbij. Tijdens de stellingenoorlog in de daaropvolgende jaren kende de door een Belgische legerdivisie verdedigde sector Ramskapelle eerder kleinschalige gevechten en beschietingen. Pas tegen het einde van de oorlog, met het Duitse Lente-Offensief, kwam er weer volop beweging aan de spoorwegberm. Met het Geallieerde Eindoffensief van september 1918 konden Belgen en Fransen eindelijk weer de spoorwegberm verlaten om de onderwater gezette vlakte over te steken.

Het betreft een rechthoekige geelbakstenen muur. In het midden hangt een bronzen kroon met eronder het getal 14, links en rechts daarvan twee bronzen gedenkplaten. Op de rechtse plaat: "Le 14e de Ligne Belge a participé glorieusement le 31-X-1914 à la reprise de Ramskapelle - Il y a perdu plus de 100 héros". Op de linkse plaat: "Het 14e Belgische Linie heeft op 31-X-1914 glorierijk deelgenomen aan de herovering van Ramskapelle. - Het verloor hier meer dan 100 helden".

  • JACOBS M. 1988: Naamstenen 1914-1918. 25 gedenkstenen opgericht tussen 1984 en 1988 ter herinnering aan het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog en aan het overlijden van Koning Albert, Brugge.
  • JACOBS M. 1996: Zij, die vielen als helden… Inventaris van de oorlogsgedenktekens van de twee wereldoorlogen in West-Vlaanderen (deel 2), Brugge.
  • VERSTAPPEN J. 1999: 85 jaar geleden brandde Ramskapelle, Bachten de kupe 41.4, 188-191.

Bron: WOI Relict (1558): Gedenkmuur 14de Linie (Ramskapelle - WOI)
Auteurs:  Decoodt, Hannelore; Bogaert, Nele
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Decoodt H. & Bogaert N. 2005: Hemmestraat [online], https://id.erfgoed.net/teksten/393850 (geraadpleegd op ).


Hemmestraat ()

Naar de hoeve "(De) Hem(me)" (Hemmestraat, nummers 65-67-69), dit is door waterweg aangegeven of gescheiden grond. Uitgangskern: stuk grond (circa 100 hectare), in 1138 door gravin Sybilla, gemalin van Dirk van den Elzas, aan de Duinenabdij van Koksijde geschonken. Latere aanwinsten, voortkomend van indijkingen verricht door monniken, alsook van giften en voortdurende grondruil tussen verschillende eigenaars enerzijds en de Duinenabdij anderzijds, gesitueerd op linkeroever van de IJzer.

12de eeuw: domein "Hem" belangrijkste uithof met oppervlakte van 758 gemeten. In akte van 1199, gerekend tot "grangia", zijnde verzamelplaats van verschillende hoeven. Onder Niklaas van Belle (prelaat van Duinenabdij van 1232- 1253) voorzien van monumentale schuur en verscheidene gebouwen. In akte van 1246, oppervlakte van de "Hem" bepaald op 780 gemeten het Adelisenland inbegrepen (zie "Allaertshuizen" te Wulpen: circa 700 gemeten; "Ten Bogaerde" samen met de hoeven "Het Moer" en "Het Voormoer": 1200 gemeten). Verwoesting in 1590 en 1650.

17de eeuw: splitsing in "Grote" en "Kleine Hemme". Privaat bezit na Franse Revolutie.

1830: eigendom van Niklaas De Roover, laatste Duinenmonnik; na diens dood geschonken aan Mgr. Bousseu, secretaris van bisdom Gent, ten behoeve van de oprichting van bisdom Brugge. Vernieling van de oude hoevegebouwen tijdens eerste wereldoorlog.

1922: heropbouw, afwijkend van oorspronkelijk uitzicht; de huidige schuur, uit gewapend beton, meet 56 meter lang, 23 meter breed en 16 meter hoog en bevat meteen alle stallingen. De middeleeuwse hoeve is ver zoek.

  • VAN BUGGENHOUT J., Het uithof De Hemme, in Bachten de Kupe, XVI, 1, 4, 1979.


Bron: DELEPIERE A.-M. & LION M. met medewerking van HUYS M. 1982: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie West-Vlaanderen, Arrondissement Veurne, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 8n, Brussel - Gent.
Auteurs:  Delepiere, Anne Marie; Lion, Mimi
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Delepiere A. & Lion M. 1982: Hemmestraat [online], https://id.erfgoed.net/teksten/103701 (geraadpleegd op ).