Teksten van Hendrik Geeraertplein

https://id.erfgoed.net/themas/3627

Hendrik Geeraertplein (Nieuwpoort - WOI) ()

Het Hendrik Geeraertplein ligt vlakbij de Onze-Lieve-Vrouwekerk en het stadhuis, in het centrum van Nieuwpoort.

Hendrik Geeraert (Nieuwpoort, 1863 - Brugge, 1925) was zijn vader opgevolgd als binnenschipper. Sedert 21 oktober 1914 was hij als vrijwilliger bij de Genie van de 2de Legerafdeling, die dienst zou doen bij de ‘Dienst voor de Onderwaterzetting’. Op die dag opende hij samen met enkele militairen de sluizen van de Oude IJzer en overstroomde de Kreek van Nieuwendamme van de IJzer tot Sint-Joris. Van 26-28 oktober poogde Karel Cogge een bijkomende overstroming te realiseren die echter niet afdoende was. In de nacht van 29 op 30 oktober stond Geeraert dan weer de militairen bij voor de geslaagde poging tot inundatie via het openzetten van de afwateringssluis van de Noordvaart, op voorstel van Cogge. In december 1914 kreeg Geeraert hiervoor een Franse onderscheiding.

Geeraert bleef de rest van de oorlog deel uitmaken van de speciale geniecompagnie die de waterwerken onderhield (‘Sapeurs-Pontonniers’). In december 1918 werd hij bedacht met de titel ‘eresluiswachter’. Pas op zijn sterfbed in het St. Julianusgesticht te Brugge werd hij benoemd tot Ridder in de Leopoldsorde en tot “Legendarisch figuur van het Veldleger 1914-1918”. Hij werd onder massale belangstelling ten grave gedragen. 25 jaar na zijn dood werd hij afgebeeld op een bankbiljet van 1000 BEF. Verder had hij nog andere medailles en 7 frontstrepen.

Er zijn in Nieuwpoort verschillende herinneringen aan Geeraert. Er is de straatnaam “Geeraertplein”, het hoofd van de sluiswachter boven café "de sluiswachter" en een gedenkplaat in de De Swartelaan en een gedenkzuil op de stedelijke begraafplaats.

  • Onroerend Erfgoed West-Vlaanderen, Beschermingsdossier DW002342, Pastorie Onze-Lieve-Vrouweparochie (S.N. 2005).
  • Brochure "De Dienst der Onderwaterzetting van het Ysergebied te Nieuwpoort en de Compagnie van de Sapeurs-Pontonniers. Verkocht tegen 20 fr. ten voordele van de armen uit Nieuwpoort en van het Memoriaal aan de onder waterzetting van het Yzergebied en aan de Sapeurs-Pontonniers, opgericht in de Langestraat, ter hoogte van de Veurnevaart." (Collectie Roger Verbeke).
  • VANACKER L. 2003: De IJzer, oktober 1914. Een slag te veel? Het idee en de timing van de eerste onderwaterzetting, Westvlaamse Gidsenkring Westhoek XXXIX.3, 1-26.
  • VAN PUL P. 2004: Oktober 1914. Het koninkrijk gered door de zee, Erpe.

Bron: WOI Relict (1148): H. Geeraertplein (Nieuwpoort - WOI)
Auteurs:  Decoodt, Hannelore; Bogaert, Nele
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Hendrik Geeraertplein [online], https://id.erfgoed.net/teksten/196245 (geraadpleegd op ).


Hendrik Geeraertplein ()

Genoemd naar schipper Hendrik Geeraert; samen met Karel Cogge, toezichter bij de Noordwatering van Veurne, verantwoordelijk voor de onderwaterzetting van de IJzervlakte tijdens de Eerste Wereldoorlog (oktober 1914).

Geasfalteerd rechthoekig pleintje ten oosten van de Onze-Lieve-Vrouwekerk, waarop het koor van laatst genoemde uitziet. Sluit aan bij het met lage bomen omzoomde grasperk rondom de kerk. Open zuidzijde uitziend in de Willem Deroolaan. Noordzijde bepaald door achtergevels en conciërgewoning (nummer 1) van het Stadhuis met overbouwde doorgang naar het Marktplein, die aansluit bij de westelijke puntgevel van de Hal. Oostzijde bebouwd met burgerhuizen onder meer pastorie (nummer 2); twee bouwlagen onder zadeldaken (nok parallel aan de straat, mechanische pannen).

Wederopbouwarchitectuur in neo-Vlaamse-renaissancestijl met streekgebonden karakter, uit de jaren 1920. Bakstenen lijstgevels met rechthoekige muuropeningen voorzien van boogvelden. Twee verticale accenten van dakvensters onder meer getrapt (nummer 4).


Bron: DELEPIERE A.-M. & LION M. met medewerking van HUYS M. 1982: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie West-Vlaanderen, Arrondissement Veurne, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 8n, Brussel - Gent.
Auteurs:  Delepiere, Anne Marie; Lion, Mimi
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Hendrik Geeraertplein [online], https://id.erfgoed.net/teksten/103702 (geraadpleegd op ).