Hoofdstraat samen met de Ieper- en de Langemarkstraat Vanaf het kruispunt met vermelde straten tot aan het gehucht Broodseinde.
Lintbebouwing in de dorpskom; sociaal gevarieerde woonfunctie, ook enkele winkels, herbergen en hoevetje (nummer 56).
Basisbebouwing: breedhuizen van één à twee bouwlagen onder pannen zadeldak. Eenvoudige wederopbouwarchitectuur onder meer enkele eenheidsbebouwingen, in de lijn van de traditionele 19de-eeuwse dorpsbobouwing en slecht sporadisch meer geaccentueerd door het schuchter gebruik van eclectische stijlkenmerken (zie nummer 21, 51). Uitzondering: de deels bewaarde modernistische eenheidsbebouwing nummer 9-19 naar ontwerp van architect Huib Hoste (Brugge) van 1922.
Enkele vernieuwde gevelparementen, ook nieuwe bouw onder meer appartementsgebouwtje (nummer 37).
Aan het uiteinde van de dorpskom, rechts van nummer 55: de gemeentelijke begraafplaats, voor de Eerste Wereldoorlog gelegen nabij de kerk. Kerkhofmuur van 1935-'36, opgetrokken uit donkerrode baksteen; ritmerende lisenen en ruitvormige baksteenversieringen met "kubistisch" uitzicht; gietijzeren toegangshek. Op het kerkhof, crypt van de plaatselijke oudstrijders 1830, Eerste en Tweede Wereldoorlog; erboven, heldenhuldezerkjes.
Nummer 64: rijkswachtkazerne, opgericht in 1908 en wederopgebouwd in 1922 met cementstenen vervaardigd uit gemalen Iepers puin; inmiddel aangepast.
Gehucht Broodseinde, in de volksmond zogenaamd Bresende, aan het kruispunt Roeselare-/ Beselare-/ Passendale-/ Moorsledestraat; "kale" wederopbouwarchitectuur met onder meer arbeiderswoningen en herbergen, ook nieuwe bouw. Voor de Eerste Wereldoorlog, vestigingsplaats van de Broodseinde-molen. Oorspronkelijke betekenis van de benaming zou "moeraseinde" zijn, zie de ligging aan de rand van een laag gelegen gebied doorsneden door greppels en beekjes, en herschapen in een geduchte modderpoel tijdens de derde slag bij Ieper. Zuidwesthoek van het kruispunt: het Broodseinde-gedenkteken opgericht in 1977 ter herinnering aan de vermiste Franse gesneuvelden van de 18de infanteriedivisie die Broodseinde heroverden in oktober 1914.
Bron: DELEPIERE A.-M. & HUYS M. 1991: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie West-Vlaanderen, Arrondissement Ieper, Kantons Mesen - Wervik - Zonnebeke, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 11n3, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Delepiere, Anne Marie; Huys, Martine
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)
Op het kruispunt "Broodseinde" bevindt zich het oorlogsgedenkteken "Het was (g)een gezicht" van de hand van de kunstenaar Johan Lievens. Het werd opgericht op 8 september 2000 in het kader van de dorpskernvernieuwing van Zonnebeke. Centraal staat een groot gestileerd doodshoofd op een sokkel. Daarrond zijn meerdere stenen, die als haaienvinnen boven de oppervlakte komen, cirkelvormig geschikt.