Teksten van Hunsberg

https://id.erfgoed.net/themas/6163

Hunsberg ()

De straat Hunsberg vormt, samen met de omliggende straten als Breestraten en Kleistraat, de kern van het gelijknamige gehucht dat gelegen is op de grens van Merchtem en deelgemeente Brussegem, en zich uitstrekt ten noorden en zuiden van de Wolvertemsesteenweg. De benaming zou dateren uit de 19de eeuw, en was voordien zogenaamd "Heinsberg". Het toponiem verwijst naar de Hunsberg, een motte op 40 meter hoogte, nu gesitueerd ter hoogte van de Wolvertemsesteenweg, ten noordwesten van de kruising met de Kleistraat. De huidige U-vormige restant met een diameter van 37 meter en een hoogte van 6 à 7 meter wijst op een grote kunstmatige ophoging, die doorheen de tijd werd aangetast door nivelleringswerken. Er zijn sporen bewaard van een gracht rondom het opperhof in de vorm van een halve maan van 3 meter breed, onderbroken aan de zwaar beschadigde, noordelijke kant van de motte. Er zijn daarentegen geen sporen van het neerhof bewaard.

In de eerste helft van de 18de eeuw was de Hunsberg in het bezit van de abdij van Groot-Bijgaarden en weergegeven op de kaart van landmeter J. Van Acoleyen (1705). Het aangrenzende perceel dat op deze kaart wordt weergegeven was mogelijk het neerhof, terwijl het geheel bovendien werd omringd door een andere cirkelvormige structuur die op de aanwezigheid van een oude vluchtburg of een oud grachtensysteem kan wijzen. De kaart van Guiot (1823) duidt nagenoeg dezelfde situatie aan en ook op andere kaarten is het dubbel ringpatroon zichtbaar. De Hunsberg werd in de literatuur vaak foutief benoemd als een grafheuvel. Het is echter waarschijnlijker dat het een oude versterking betreft van de hertogen van Brabant die werd omgebouwd tot een mottekasteel, en te dateren valt rond het eind van de 11de, begin van de 12de eeuw. Deze datering is echter slechts een veronderstelling en zou door verder onderzoek getoetst moeten worden.

De straat Hunsberg doorsnijdt het landelijk gebied ten noorden van de Wolvertemsesteenweg. Langs de straat bevinden zich verspreide restanten van historische hoeves. De voornaamste is hoeve Verbrand Hof, die in kern teruggaat tot het tweede kwart van de 18de eeuw. Ook de momenteel verbouwde hoeve Hof te Brabant bewaarde een traditionele kern uit de 17de-18de eeuw. Daarnaast is de hoeve, gelegen te nummer 105, beeldbepalend, hoewel nu verbouwd. Ze gaat terug tot eind 18de of eerste helft 19de eeuw. Midden 19de eeuw werd ze op historische kaarten aangeduid als een langgestrekte hoeve met een losstaand bijgebouw, waarna ze volgens kadastergegevens omstreeks 1890 en tijdens de jaren 1930 werd uitgebreid tot een licht U-vormige bebouwing. Het achterin gelegen bakhuis dateert eveneens uit het interbellum.

In het weiland aan de hoek met Langeveld bevindt zich een opmerkelijke betonnen maquette van de Merchtemse Onze-Lieve-Vrouw-ten-Noodtkerk.

  • Archief Heemkundige Kring Soetendaelle, Documentatie en heempraatje Hunsberg.
  • Kadasterarchief Vlaams-Brabant, Mutatieschetsen en bijhorende mutatiestaten Merchtem, afdeling I (Merchtem), 1890/10 en 1937/22.
  • ASSELMAN R. e.a. 1996: Merchtem ons dorp, deel I. Bloemlezing. Een reeks bijdragen tot de geschiedenis van Merchtem, Merchtem, 116-118.
  • DE MAEGD C. & VAN AERSCHOT S. 1975: Inventaris van het cultuurbezit in België. Architectuur, Vlaams-Brabant, Halle Vilvoorde, Bouwen door de eeuwen heen 2N, Gent.
  • CLAES B. & DEGRYSE H. 2006: Castrale mottes in het noordwesten van Vlaams-Brabant, in: Archeologie Recent archeologisch onderzoek in Vlaams-Brabant, Leuven, 27-32.

Auteurs:  Verhelst, Julie
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Hunsberg [online], https://id.erfgoed.net/teksten/203548 (geraadpleegd op ).


Hunsberg ()

Benaming daterend uit de 19de eeuw, en voordien zogenaamd "Heinsberg".


Bron: DE MAEGD C. & VAN AERSCHOT S. 1975: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Vlaams-Brabant, Halle-Vilvoorde, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 2n, Gent.
Auteurs:  De Maegd, Christiane; Van Aerschot, Suzanne
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Hunsberg [online], https://id.erfgoed.net/teksten/106918 (geraadpleegd op ).