Teksten van Kerkstraat

https://id.erfgoed.net/themas/6709

Kerkstraat ()

Hoofd- en winkelstraat van Wenduine in het verlengde van de Brugsesteenweg. Recht tracé met noord-zuid verloop vanaf het kruispunt met de Leopold II-laan/de Smet de Naeyerlaan tot aan de Ringlaan. Op het einde van de straat bevindt zich de Heilige Kruisverheffingskerk die tot de woonuitbreiding, vanaf de jaren 1900, buiten de dorpskern staat ingeplant. Beschermd als monument: toren, koor en sacristie, volledige kerk. van 20/01/2003.

Circa 1300 wordt de weg vermeldt als "de herewech die vander kercke gaet ten dorpeward". De straat behoort tot het historisch stratenpatroon van de gemeente. Het traject komt voor op de Grote Kaart van het Brugse Vrije door Pieter Pourbus (1571) en gekopieerd door Pieter Claeissens (1601), de kerk staat er afgebeeld ten zuiden van de dorpskom. De straat is samen met de Brugsesteenweg onderdeel van de aloude Brugse Heirweg die het binnenland met de kust verbindt. Vanaf 1800 tot aan de sloop circa 1900 staat op de hoek met de Oostlaan de zogenaamde "Pauwaertmolen" tegenover de huidige Pauwaertstraat. De laatste molenaar van deze houten staakmolen was Karel Pauwaert uit Brugge.

Op de Ferrariskaart (1770-1778) is de kerk, de omwalde rentmeesterswoning (nu de pastorie, nummer 67) en aan de kustlijn enkele huizen te zien. De weg maakt een scherpe knik ter hoogte van de kerk. Nagenoeg dezelfde situatie op de Atlas der Buurtwegen (1844) waar de straat samen met de Brugsesteenweg staat aangeduid als Chemin n° 1, "Jokweg. Chemin de Nieuwmunster à Wenduyne". In de dorpskom bestaat de bewoning slechts uit kleine boerderijen en/of vissershuisjes en enkele herbergen. Verder in de straat ligt de omwalde pastorie, de molen en de kerk. Door het opkomend kusttoerisme vanaf 1886 zal de oude landweg ingrijpend veranderen. In 1902 wordt de straat rechtgetrokken en verbreed. De kleine huisjes, het oude gemeentehuis en de dorpsmolen verdwijnen. Vrij snel wordt de straat volgebouwd met winkels, hotels (nummer 47), pensions en woningen zoals te zien op een foto van 1910. De gevels in neoclassicistische of eclectische stijl zorgen voor een allurevol straatbeeld.

Vanaf circa 1900 beeldbepalende aanwezigheid van een klooster met school (nummer 70-72) nu in gebruik als pensionaat voor de Brugse hotelschool Spermalie. Rechts ervan stond al sinds 1896 de "Home du Grand Air", een vakantiekolonie voor zwakke kinderen opgericht door het echtpaar Carlier-Detienne uit Bergen. Het klooster en de kolonie zullen in de loop der jaren dikwijls samenwerken. In 1962 worden de activiteiten stopgezet, een bronzen beeld met de voorstelling van twee kinderen stond vroeger in de eetzaal van de instelling en werd verplaatst naar het plantsoen op de kruising van de Zeevillalaan en de Coppietersstraat. Het gebouw zal nog dienen voor zeeklassen waarna het vanaf 1985 leegstaat en in de jaren 1990 wegens verkrotting wordt gesloopt en vervangen door een residentieel gebouw. De ontspanningszaal van 1910, uitgevend op de Goedeluchtstraat bestaat nog steeds (Goedeluchtstraat nummer 10).

Na de Tweede Wereldoorlog blijkt het hotelwezen niet meer rendabel en vanaf de jaren 1950 worden de meeste hotels vervangen onder meer door appartementen. Voorts moeten steeds meer gebouwen wijken voor nieuwbouw, worden gevelparementen gewijzigd en de begane grond meestal aangepast aan winkel- of horecafunctie. Heden straat met meerdere functies. Overwegende aanwezigheid van horeca en winkels vooral geconcentreerd in het eerste straatdeel tot aan de dwarsas Oostlaan-Pauwaertstraat. Oorspronkelijke bebouwing van twee à drie bouwlagen onder zadeldak of plat dak. Oudste bewoning opklimmend tot het begin van de 20ste eeuw. Enkele sterk aangepaste gevels enerzijds met neoclassicistische elementen (nummers 50 en 96), anderzijds met invloed van de art nouveau bij de hoekhuizen nummer 21 en nummer 84. Voorts enkele opvallende parementen met geglazuurde baksteen (nummers 16 en 27). Enkele modernistische woningen bevinden zich in het twee straatdeel. Op het einde van de straat omschrijft een V-vormige splitsing een driehoekig plantsoen met het oorlogsmonument van 1923 waarachter de beeldbepalende ligging van de Heilige Kruisverheffingskerk.

  • Archief Onroerend Erfgoed - Afdeling West-Vlaanderen, Archiefnummer W/00272 en W/02053.
  • MONTEYNE G., VANDAELE R., Wenduine, van middeleeuws vissersdorp tot familiebadplaats, Beernem, 2008, p. 56, p. 104, p. 162, p. 228, p. 232, p. 238, p. 250-251.
  • MOUTON R., WAUTERS B., Archiefbeelden Wenduine, Stroud (Groot-Britannië), 2004, p. 44-50, p. 98.

Auteurs:  Van Vlaenderen, Patricia
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Kerkstraat [online], https://id.erfgoed.net/teksten/140573 (geraadpleegd op ).


Kerkstraat ()

Noord-zuidas van de gemeente, in het verlengde van de Brugse Baan. In het kader van de urbanisatie van de badplaats werd de Kerkstraat in 1902 rechtgetrokken en verbreed tot vijftien meter. Hierdoor verdwenen een dozijn arbeiders/ vissershuisjes, het oude gemeentehuis en de dorpsmolen. Van oudsher winkel- en hoofdstraat van Wenduine; recht tracé, haaks op de Zeedijk. Driehoekige pleintje aan kerk met gazon en oorlogsmonument voor beide Wereldoorlogen. Bebouwing van twee à vijf bouwlagen; begane grond doorgaans aangepast aan winkel- of horecafunctie. Verschillende nieuwbouwen onder meer nummer 96 (Unic), nummer 63 (Post); eveneens vernieuwde gevelparementen.


Bron: DELEPIERE A.-M., HUYS M. & KERRINCKX H. 2005: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente De Haan, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL9, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs:  Huys, Martine
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Kerkstraat [online], https://id.erfgoed.net/teksten/107848 (geraadpleegd op ).