Geografisch thema

Zoutelaan (Knokke - Het Zoute)

ID
7362
URI
https://id.erfgoed.net/themas/7362

Beschrijving

(Zie ook Knokke-Bad, Zoutelaan)

Zeer lange rechte laan tussen de Lippenslaan ten westen en de Oosthoek (Bronlaan-Oosthoekplein) ten oosten, met een knik ter hoogte van de Elisabetlaan. Als zandweg reeds aangelegd in de jaren 1880, de zogenaamde "Zoutestraete". In 1887, bij de aankoop van een stuk grond in Het Zoute door het consortium van Verwee-Van Bunnen-Dumortier, wordt het gedeelte ten westen van de Elisabetlaan als zuidelijke begrenzing van de ruitvormige verkaveling aangenomen. De bebouwing aan de noordkant van dit stuk sluit aan bij Knokke-Bad; de zuidkant hoort bij Het Zoute (even nummers).

In 1888 wordt op initiatief van de Watering van de Zoutepolder de Zoutelaan afgezoomd met wilgen om verdere opstuiving van de duinen te vermijden. Op vraag van Eerwaarde Heer A. Hull, kapelaan te Brugge, schenken de eigenaars van de Zoutepolder in 1905 een stuk grond gelegen nabij het kruispunt met de huidige Piers de Raveschootlaan, voor de oprichting van een Engelse kapel ten behoeve van de Britse badgasten. Vanaf 1906 reeds tracé getrokken ten oosten van de Elisabetlaan, behorend tot Het Zoute, als verbindingsweg doorheen de Zoutepolder tussen Knokke-Dorp en de Oosthoek. Wordt bij de initiële uitbouw van Het Zoute in 1909-1912 definitief aangelegd als de rechtlijnige hoofdaderweg in het organisch patroon van paden en wegen in de villawijk. Vormt als oostwest-as in feite de ruggengraat van dit stedelijk fragment. Net als de loodrecht erop aansluitende Sparrendreef is de Zoutelaan bestemd voor snelle verbindingen en doorgaand verkeer.

In 1911 bouw van de zogenaamd "St. George Anglican Church" (nummer 77) op de hoek met de Nieuwpoortstraat en het Franspad, ter vervanging van de te klein geworden eerste Engelse kapel. Deze laatste wordt naderhand ingelijfd in de elektriciteitscentrale van Het Zoute die in 1910-1911 dichtbij het kruispunt met de Piers de Raveschootlaan wordt opgericht. Tevens aanleg van een waterleidingnet circa 1913-1914 en bouw van een eerste zuiveringsstation nabij de huidige Marcellaan naar ontwerp van architecten Boddon en Pompe en uitgevoerd door firma Watté en De Muyter, in gebruik tot 1927-1928. Ook recreatieve uitbouw, zie aanleg van eerste tennispleinen in 1910 ten zuidwesten van de Zoutelaan (zie Tennispad), uitgebreid in het tweede kwart van de 20ste eeuw. Later nog aanleg van een minigolf, de "Duimpjesgolf" (1930) en een nieuwe paardenmanège nabij de Oosthoek (1955, gesloopt in 1974). Circa 1928-1929 wordt de Zoutelaan opgenomen in de tramlijn Albertplein-Lippenslaan.

Bebouwing van westelijk deel van de Zoutelaan deels aansluitend op Knokke-Bad, zie aaneengesloten heterogene bebouwing van burgerhuizen opklimmend tot het eerste kwart van de 20ste eeuw tot recente appartementsgebouwen uit het laatste kwart van de 20ste eeuw. Het deel ten oosten van de Elisabetlaan kent de typerende losstaande villabebouwing eigen aan Het Zoute, opklimmend tot het tweede kwart van de 20ste eeuw. Opgetrokken in cottagestijl onder meer nummer 110-112 "Le Canet / The Willows"; nummer 123-125 "Primavera / Lillete" naar ontwerp van architect G. Taelemans, nummer 176 "Huis ter Heide" naar ontwerp van architecten F. en E. Vervalcke. Eerder aanleunend bij de landelijke stijl zijn nummer 122-124 van 1929 naar ontwerp van architect R. Heyneman, nummer 144 (1938); nummer 178-180 van 1951 naar ontwerp van architecten F. en E. Vervalcke.

Veel art-decogetinte villa's, onder meer nummer 93-95 "Sanary", dubbelvilla naar ontwerp van G. Taelemans, oorspronkelijk opgetrokken als één villa; nummer 103 "Pinerolo" van 1928 naar ontwerp van architect A. Dugardyn met decoratief metselverband; nummer 105-107, gekoppelde villa "Roodkapje / Sneeuwwitje" van 1935 naar ontwerp van architect De Bondt, symmetrisch en horizontaliserend uitgewerkt zie lijsten, thans is het rechterdeel (nummer 107) afgebroken; nummer 109 "Coste Bleu" op hoge onbeschilderde bakstenen sokkel met bepleisterde onderbouw; nummer 128 diepergelegen villa "Clos des Pommiers" gebouwd in 1926 naar ontwerp van architecten J. De Wit en Van den Hoop, met mooie ligging in boomgaard; nummer 135 "De Tournefeuille" van 1937 met typerend baksteenverband en gevelveld rustend op zware latei met simili-consoles; nummer 141 "Fée des Bois" van 1935 naar ontwerp van architect F. Vervalcke met gebruik van verschillende soorten bakstenen en metselverbanden; nummers 149 en 155, beide naar ontwerp van architecten C. en G. Hoge met onder meer toepassing van reliëfcassetten. Nummer 158 met rieten bedaking en afgeronde balkons met buisleuningen.

Aan de noordoostelijke kant van de Zoutelaan veel horecagelegenheden, opgetrokken als villa in cottagestijl, en veelal later verbouwd. Onder meer nummer 175 "Golf Hotel (Duc de Bourgogne)", nummer 177, "Marie Siska", voorheen gekend als "Bij de dochter Siska", een bijhuis van het beroemde wafelhuis van Siska sinds 1919, en inmiddels ook hotel. In 1924 wordt een ander bijhuis geopend, namelijk nummer 229 aan de hoek met Oosthoekplein, "Gustave Siska".

Het zuidoostelijk deel van de Zoutelaan (voorbij het kruispunt met de Blinckaertlaan) blijft grotendeels onbebouwd en wordt onder meer geëxploiteerd als weide. Op het privé-domein van nummer 280 in uiterst oostelijk punt dichtbij de Oosthoek bevinden zich de resten van de aarden wallen van het  "Sint-Paulusfort" (1627-1783) (zie Knokke-Oude woonkernen, Oosthoek).

  • Sint-Lukasarchief Brussel, Inventarisatie van het bouwkundig erfgoed in de Villawijk Berkenlaan te Knokke-Heist, in opdracht van WITAB (Westvlaamse Intercommunale voor Technisch Advies en Bijstand Brugge), mei-juni 1996, s.p.
  • Sint-Lukasarchief Brussel, Inventarisatie van het bouwkundig erfgoed in de Villawijk Prins Karellaan te Knokke-Heist, in opdracht van WITAB (Westvlaamse Intercommunale voor Technisch Advies en Bijstand Brugge), deel X, mei-juni 1994, s.p.
  • LANNOY D., Knokke en de Belle-Epoque, p. 199.
  • LANNOY D., Knokke-Heist. Terugblik, Maldegem, 1998, p. 262, 303.

Bron: CALLAERT G., VANNESTE P. & HOOFT E. met medewerking van DE LEEUW S. & STRUYF J. 2005: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Knokke-Heist, Deel I: Deelgemeente Knokke, Deel II: Deelgemeenten Heist, Ramskapelle, Westkapelle, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL4, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Vanneste, Pol; Hooft, Elise; Callaert, Gonda
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Driewoonst in cottagestijl

  • Omvat
    Dubbele villa La Lorraine / Alsace

  • Omvat
    Dubbele villa Philemon / Baucis

  • Omvat
    Dubbele villa Polderhut / Meerlenhof

  • Omvat
    Meergezinswoning Westhoek / Les Pommières / Oosthoek

  • Omvat
    Privé-domein Roger Nellens: speelhuis Le Dragon

  • Omvat
    Saint George Anglican Church

  • Omvat
    Sint-Paulusfort

  • Omvat
    Tweegezinswoning in cottage- en landelijke stijl

  • Omvat
    Villa Beaumesnil

  • Omvat
    Villa in cottagestijl

  • Omvat
    Villa Reigershof

  • Omvat
    Villa Witte Blomme / Blauwe Blomme

  • Is deel van
    Knokke - Het Zoute

  • Is gerelateerd aan
    Zoutelaan (Knokke-Bad)

Bekijk gerelateerde erfgoedobjecten


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Zoutelaan (Knokke - Het Zoute) [online], https://id.erfgoed.net/themas/7362 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.