Geografisch thema

Ravenstraat

ID
8294
URI
https://id.erfgoed.net/themas/8294

Beschrijving

Straat met licht geknikt verloop tussen de Tiensestraat en de Justus Lipsiusstraat, achtereenvolgens gekruist door de Blijde Inkomststraat en de Bogaardenstraat en geopend voor de Theresianengang, de Arendstraat, het Erasmusplein en de Mussenbuurt.

Reeds in de 14de eeuw was ze gekend als "Rau(we)strate", benaming die blijkbaar in de 15de eeuw verbasterd werd tot "Ravenstraat". Aanvankelijk beschreef deze straat slechts het gedeelte tot aan de Bogaardenstraat, waarna zij als een beboomde weg verder doorliep naar het klooster van de geschoeide karmelieten of "Onze-Lieve-Vrouwebroeders", dat gevestigd was ter hoogte van de Justus Lipsiusstraat. In deze omgeving bevond zich in de 12de eeuw de "Keypoel" waar vlakbij in 1316 een kapel ter ere van Sint-Katelijne of Sint-Catharina werd opgericht, die van 1483 tot 1560 dienst deed als oratorium van de rederijkerskamer "de Lelie". In 1616 werd het gebouw overgedragen aan de voornoemde geschoeide karmelieten: van dan af fungeerde het als bedehuis van het nieuwe klooster dat deze orde hier zopas had laten optrekken. Opgeheven onder Frans Bewind, werden de gebouwen gesloopt in 1800-1801.

In 1834-1835 volgde de aanleg en bebouwing van het straatgedeelte tussen Bogaardenstraat en Justus Lipsiusstraat: de nieuwe straatwanden werden afgezoomd met uniforme reeksen kleine arbeiderswoningen. In de eerste straathelft onderging het tracé in 1845-1846 een verbreding en aanpassing voor de aanleg van de Blijde Inkomststraat.

De 19de-eeuwse stedenbouwkundige transformatie van het tot dan toe quasi onbebouwde uitbreidingsgebied tussen Diestsestraat en Tiensestraat impliceerde een sterke toename van de bevolking en parallel hiermee ook een verhoogd aantal parochianen in de Sint-Jozefsparochie. Aangezien de Onze-Vrouw-ter-Koortskapel niet meer beantwoordde aan de behoeften, liet het stadsbestuur naar ontwerp van stadsarchitect E. Lavergne in 1860 aan pare zijde van de Ravenstraat, in de as van de Arendstraat, de Sint-Jozefskerk oprichten: een nieuwe imposante neogotische parochiekerk met voorplein, waarvan de afwerking - op de nooit gerealiseerde torenpartij na - zou duren tot 1871. Het bedehuis zou echter in 1971 plaats ruimen voor het Erasmusplein (zie aldaar) en het Erasmushuis (1972-1975) met -tuin van de K.U.Leuven (Blijde Inkomststraat nummer 21).

Verderop, ter hoogte van de Justus Lipsiusstraat, werd in 1875 een gedeelte van de terreinen van het gesloopte Onze-Lieve-Vrouwebroedersklooster ingenomen door een nieuw en ruim kloostercomplex in neogotische stijl, ontworpen voor de paters dominicanen door de Gentse architect A. Van Assche. Het geheel zou in 1969 afgebroken en vanaf 1971 vervangen worden door het huidige wooncomplex "Binnenhof" (nummer 100/Justus Lipsiusstraat nummers 18-20) naar ontwerp van architect G. Walgrave (Genk), dat ten dele door de paters zelf wordt betrokken.

Vanouds vormde de Ravenstraat een volkse woonbuurt, gekenmerkt door een kleinschalige rijbebouwing die werd aangehouden in de 19de en verder ook in de 20ste eeuw. Naast nog sporadische relicten van de vroegste bebouwing is het heden nog in grote mate bepaald door een typerende bescheiden arbeidersbebouwing straatbeeld met twee doch overwegend twee bouwlagen en een mezzanino en twee traveeën, waaronder een groot aantal nog steeds in serieverband en te dateren in de periode 1834-1850. Zie onder meer nummers 43, 47, 54, 66, 68, 77, 79, 98, die vaak restanten vormen oorspronkelijk grotere gehelen. Een aantal werden later verhoogd of aangepast met een neoclassicistisch decor, onder meer nummers 52, 54, 64, 65, 69, 91. De latere, in 1884 opgetrokken twee bouwlagen hoge nummers 7, 9 met heden ontpleisterde bakstenen voorgevels met neoclassicistisch uitzicht vervangen volgens de bouwvergunning twee oudere kernen. Hiernaast komen sporadisch ook ruimere panden voor, nummers 42-46 met poorttravee en te dateren circa 1850 doch later aangepast, of hogere rijwoningen van drie bouwlagen te situeren in de tweede helft van de 19de eeuw, zie nummers 90-96.

  • Stadsarchief Leuven, Modern Archief, dossier 41759 (bouwvergunning 10.01.1884).
  • CELIS J., De Leuvense stationswijk, 1875-1875. Het ontstaan en de ontwikkeling van een stadsbeeld in de negentiende eeuw, onuitgegeven licentiaatverhandeling K.U.Leuven, 1985-1986, p. 46-50, 125-126, 158-160, 170-180.
  • UYTTERHOEVEN R., Leuven weleer. 2. De Nieuwe Bovenstad: tussen "Statiestraat" en Tiensevest, Leuven, 1986, figuren 53a-56c.
  • VAN EVEN E., Louvain dans le passé et dans le présent, Leuven, 1895, p. 238-239, 421-423, 433-434, 486-487.

Bron: MONDELAERS L. & VERLOOVE C. met medewerking van VAN ROY D., VAN DAMME M. en MEULEMANS K. 2009: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie Vlaams-Brabant, Leuven binnenstad, Herinventarisatie, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen VLB2, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Verloove, Claartje; Mondelaers, Lydie
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Arbeiderswoningen

  • Omvat
    Eenheidsbebouwing

  • Omvat
    Kleine arbeiderswoningen

  • Omvat
    Reeksen arbeidershuizen

  • Omvat
    Stadswoning

  • Is deel van
    Leuven


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Ravenstraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/8294 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.