De Aartshertogstraat loopt vanaf de Nieuwpoortsesteenweg tot aan de Troonstraat. De straat is één van de oudste tracés van Mariakerke: tot rond 1850 maakt de straat voor een stuk deel uit van de Steensedijk (zie Atlas der Buurtwegen, 1843). In 1872-1873 wordt de straat gekasseid, om de Nieuwpoortsesteenweg via een helling (Albertushelling) met het strand te verbinden. Samen met de vertakking op de Duinenweg (huidige Raversijdestraat) wordt de straat in die tijd de “Albertusstraat” genoemd. Oude en huidige naam verwijzen naar Aarshertog Albrecht van Oostenrijk, die tijdens het Beleg van Oostende (1600-1604) zijn hoofdkwartier in het Albertusfort in Mariakerke had, gr. m. op de plaats van de Albertushelling. De oorspronkelijke bebouwing langs deze weg bestond uit lage vissershuisjes, waarvan er nog één in sterk verbouwde toestand is bewaard, nummer 68. Op het einde van de straat, bij het vroegere Albertus-rondpunt, bevond zich de Albertuswindmolen.

De Aartshertogstraat is één van de historische straten die als basis is genomen voor het verkavelingplan van de Albertuswijk. Het is de eerste straat die eind 19de eeuw in het verstedelijkingsproces van Mariakerke-Bad wordt bebouwd. De woonfunctie domineert van bij het begin in deze straat, met eind-19de- of begin-20ste-eeuwse burgerhuizen van één of twee traveeën en twee à drie bouwlagen op souterrain. Voorbeelden zijn nummer 23, een neorenaissancistische bakstenen lijstgevel die later werd witgeschilderd; nummers 35-37, samenstel van twee eclectische, oorspronkelijk meerkleurige bakstenen puntgevels met overkragende daklijst en bovenverdieping met variatie op Brugse travee; nummer 80, een beschilderde gevel met gebogen fronton en oplopende, gebogen erker en nummers 86-90, samenstel van lijstgevels met art nouveau-inslag, waarvan de twee rechtse naar ontwerp van C. Pil (Oostende) met behouden Franse balkons op bel-etage. Naast de woonfunctie vindt men er ook winkels, een kloosterschool (zie nummer 1) bij de verdwenen meisjesschool en enkele hotels terug.

In interbellum, samen met herstellingswerken na de Eerste Wereldoorlog, tweede bouwfase in de straat met enerzijds burgerhuizen, bijvoorbeeld nummers 13, gecementeerde woning onder pseudo-mansardedak van jaren 1920, anderzijds huizen met handelsfunctie, bijvoorbeeld nummers 3 en 30. Ook enkele arbeidershuisjes, bijvoorbeeld nummers 27-29, samenstel van twee woningen in spiegelbeeldschema, eenvoudige veelkleurige bakstenen lijstgevels op gecementeerde plint. Tevens enkele appartementsgebouwen van vier bouwlagen, zie nummer 39.

De Aartshertogstraat is één van de statigste straten van Mariakerke. Men vindt er veruit de grootste en meest uitgewerkte huizen, ontworpen door architecten die in Oostende heel populair waren, namelijk architect C. Pil (Oostende) in de Belle Epoque en B. Christiaens (Oostende)in het interbellum. De huizen die zij hier bouwden, moeten niet onderdoen voor hun ontwerpen die zij maakten voor huizen in Oostende zelf. Doorheen de 20ste eeuw ging veel van de grandeur van deze straat verloren door de aanpassing of de vervanging van de oorspronkelijke bebouwing. In het noordelijke uiteinde van de straat is een cluster van vier Belle-Epoque gebouwen bewaard dat de aard en de kwaliteit van de basisbebouwing van deze straat illustreert, zijnde nummers 72, 74, 76 en 77.