Administratief centrum van de gemeente met de inplanting van het gemeentehuis en het Vredegerecht, tegelijkertijd knooppunt van een aantal lokale wegen en doorsneden door de N9, een drukke transitbaan tussen Brussel en Gent.

Sinds de bouw van het gemeentehuis in 1861-1864 zogenaamd Gemeenteplein, voorheen Nieuwe Markt geheten in tegenstelling tot de verder naar het westen gelegen (Oude) Markt, nabij het religieuze centrum met de Sint-Martinuskerk. De verwijzing naar een Nieuwe Markt klimt al op tot de dertiende eeuw toen door de toenemende bevolking en de daarmee gepaard gaande economische bedrijvigheid nieuwe woongelegenheden en een ontmoetingsplaats zich opdrongen. Ambachtslui gingen zich vooral vestigen langs de "Steenweg" in functie van de toegenomen transithandel Brugge-Keulen. Sommige auteurs koppelen de aanleg van een nieuwe Markt aan het verwerven van een vrijheidskeure, vermoedelijk ten tijde van Hendrik I van Brabant (1190-1235). De Nieuwe Markt ontwikkelde zich hoe dan ook al snel tot een druk bezochte plaats met een koren-, beesten-, varkens- en zuivelmarkt en alle symbolen van de Vrijheid. Een plattegrond, in 1751 opgemaakt door Joos de Deken in het kaartboek van het gasthuis toont een grosso modo rechthoekig plein met ten oosten het gasthuis voor de opvang van passanten, ten noorden de eertijds belangrijke afspanning "De Valck" en centraal op het plein de Hallepoel, een drinkpoel voor de paarden van reizigers en tegelijkertijd een waterreserve bij brandgevaar. Ten zuiden lag oorspronkelijk de Lakenhal, symbool der vrijheid, soms ook Vleeshuis genoemd omwille van de ten dele dubbele functie; de lakenhalle brandde af circa 1405 en werd vervangen door de lakenstede die op haar beurt verdween in de loop van de zestiende eeuw. Het laatste overblijfsel, de Waag, werd in 1860 afgebroken voor de bouw van het huidige gemeentehuis. Tegelijkertijd werd de poel gedempt en de toenmalige afsluiting van circa 1834 werd hergebruikt als omheining voor het kerkhof rondom de Sint-Martinuskerk. Naast de hoger vermelde gebouwen waren er nog een aantal afspanningen en de gevangenis.

Met uitzondering van het historische gasthuis en het centraal gelegen gemeentehuis blijft er behalve een aantal oude kernen en enkele intacte panden aan de westzijde, weinig over van de voorheen residentiële en/of historische bebouwing. Aan de oostzijde werd na de Eerste Wereldoorlog een monument voor de gesneuvelden opgericht. Het centrale plein werd grotendeels ingericht als parkeerruimte.