Rechthoekig gekasseid plein ten zuiden van de heropgebouwde Sint-Pieterskerk. Het plein met slechts één gevelwand wordt volledig gedomineerd door de hallenkerk met monumentale westtoren. Op het plein, oorlogsgedenkteken met Heilig Hartbeeld. Dit plein ontstond slechts in de wederopbouwperiode: het vernietigde gemeentehuis/ herberg dat de Roeselarestraat afsloot (zie Atlas der Buurtwegen circa 1843), wordt onteigend voor de bouw van een noodkerk. Nadien wordt het perceel niet bebouwd waardoor het Esenplein - met zicht op de kerk - nu de Roeselarestraat afsluit. De gevelwand met burgerhuizen van twee bouwlagen uit de wederopbouwperiode wordt gekenmerkt door vernieuwde parementen. Tevens lager, witgeschilderd nutsgebouw met laadvenster als tuitgevel.
Bron: MISSIAEN H. & VANNESTE P. met medewerking van GHERARDTS F. & SCHEIR O. 2005: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Diksmuide, Deel I: Deelgemeenten Diksmuide, Beerst, Esen, Kaaskerke, Keiem en Lampernisse, Deel II: Deelgemeenten Leke, Nieuwkapelle, Oostkerke, Oudekapelle, Pervijze, Sint-Jacobskapelle, Stuivekenskerke, Vladslo en Woumen, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL18, onuitgegeven werkdocumenten. Auteurs: Vanneste, Pol; Missiaen, Halewijn Datum: De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)