Geografisch thema

Burgstraat

ID
9214
URI
https://id.erfgoed.net/themas/9214

Beschrijving

Straat in het historisch stadscentrum gelegen ten westen van de hoofdstraat (Kerkstraat). L-vormige gebogen tracering, zuidwaarts aansluitend via smalle doorgang tussen bakstenen pijlers op de gekasseide en beboomde dreef langsheen het Kerkplein, het kerkhof en de Onze-Lieve-Vrouwekerk.
Eerste vermelding als "Brucstrate" (1344) ook als "Burchstrate" (1444) of "Grooter Bruckstrate" (1450), later ook gekend als Bruggestraat of Brugse Straat. Deze straat leidt in de middeleeuwen naar de Grote Brugse Poort en geeft daar aansluiting op de Nederen Bruggeweg (huidige Polderstraat), de weg naar Brugge. In de 15de eeuw wonen in de Burgstraat verschillende vooraanstaande poorters, burgemeesters of schepenen van de stad. Enkele namen van verdwenen woningen in de straat zijn onder meer "'t Gouden Hooft", "Bystervelde", "Moerkerke", "den Ouden Steen", "Ter Flassche", "de Ratte".

In 1446 stichting van het Nazarethklooster in de Burgstraat, een convent met kloosterkerk van reguliere kanunniken van de Augustijnerorde, onder het patronaat van de abdij van H. Maria van Zoetendale gevestigd tussen Maldegem en Middelburg. Het convent is gelegen ten westen van het voormalige schoolgebouw (nummer 5) aan het (thans verdwenen) Raamstraatje, met een beluik dat via een poort uitgeeft in de Burgstraat. Na de vernielingen en de afschaffing van de abdij van Zoetendale door paus Gregorius XIII worden de goederen van het Nazarethklooster te Damme overgemaakt aan de Jezuïetenorde te Brugge. Deze verkopen het Damse klooster in 1587 aan de Zusters Augustinessen van het convent van Sint-Elisabeth en Emmaüs te Moerkerke, sinds 1483 gesticht onder de naam Sarepta (zie Moerkerke). Tevens in de nabijheid ervan doch meer noordwaarts, is het begijnhof opgericht, later de Cisterciënzer vrouwenabdij van Bethlehem uit Schouwen. Sloop van zowel het klooster als het begijnhof bij de aanleg van de nieuwe vestingen in 1616-1620, waarbij ook de Brugse Poort wordt afgebroken en een groot deel van de straat wordt gedempt en ingenomen door de wallen en grachten.

Circa 1854-1856 bouwt men een nieuwe pastorie in de zuidwestelijke hoek van de Burgstraat. De schuur van een voormalige hoeve (nummer 16) wordt tot de Tweede Wereldoorlog in gebruik genomen als lager schooltje. In 1953 wordt in de straat een gemeentelijke jongensschool opgericht (nummer 5). Later wordt het onderwijs overgebracht naar de school in de Speystraat.
De Burgstraat en de bebouwing erlangs is volledig in het beschermde stadsgezicht opgenomen (M.B. van 13/10/1986, gewijzigd bij M.B. van 30/03/1987). Tracé van de Burgstraat voornamelijk gekenmerkt door afzoming met hoge bakstenen tuinmuren, onder meer aan de hoek met de Sint-Janstraat en aan de zuidzijde met Tudorboogvormige poortgebouw en steunberen, als achteruitgang en omheiningmuur van het gebouwencomplex van het *Sint-Janshospitaal (zie Kerkstraat nummer 33). Anderzijds voornamelijk 19de- en 20ste-eeuwse rijbebouwing opgetrokken in historiserende bouwstijl van één tot twee bouwlagen onder pannen zadeldaken. Tevens recente achterbouwen van de hoekhuizen in de Kerkstraat en garages.

Nummer 3/ Sint-Janstraat, éénlagig dubbelhuis opgetrokken volgens kadaster in 1859, vergroot in 1875 en heropgebouwd in 1978; op de hoek ingewerkt arduinen schamppaaltje; aansluitende hoge bakstenen tuinmuur langs de Sint-Janstraat. Nummers 10-12, half vrijstaande einde 19de-begin 20ste -eeuwse rijhuizen in spiegelbeeldschema van twee traveeën en twee bouwlagen onder mank zadeldak (nok evenwijdig met straat; Vlaamse pannen). Verankerde en beschilderde baksteenbouw met getoogde muuropeningen en betegelde onderdorpels; vernieuwd schrijnwerk. Nummers 2-4, twee haaks op de straat ingeplante rijhuizen onder pannen zadeldaken uit de tweede helft van de 20ste eeuw, eigendom van het O.C.M.W. en aansluitend bij het complex van het *Sint-Janshospitaal (zie Kerkstraat nummer 33). Opgetrokken in historiserende stijl met regionalistische kenmerken, zie onder meer hoge tuitgevel met schouderstukken, rechthoekige muuropeningen voorzien van stenen kozijnconstructie, in top onder blinde rondboognis; Tudorboogvormige poorttoegang waarboven rondboognisje met beeldje van Onze-Lieve-Vrouw met kind.

  • Kadasterarchief West-Vlaanderen te Brugge, 207 : Mutatieschetsen, Damme, 1859/2, 1875/3, 1978/2.
  • DE FLOU K., Woordenboek der toponymie van Westelyk Vlaanderen, Vlaamsch Artesië, het Land van den Hoek, de graafschappen Guînes en Boulogne, en een gedeelte van het graafschap Ponthieu, deel II, Brugge, 1921, kolom 1066.
  • DEVLIEGHER L., Damme, in Kunstpatrimonium van West-Vlaanderen, deel 5, Tielt, 1971, p. 158.
  • HOSTE H., Damme, Antwerpen, 1956, p. 114, 118.
  • RAU J., Het Damme van toen en omgeving, Brugge, 1981, p. 20.
  • VAN POUCKE G., Archiefbeelden Damme, v.z.w. 't Zwin Rechteroever Grondgebied Damme/Gloucestershire, 2003, p. 48.

Bron: CALLAERT G. & HOOFT E. met medewerking van SANTY P. & SNAUWAERT L. 2006: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Damme, Deel I: Stad Damme, Deelgemeenten Hoeke, Lapscheure en Moerkerke, Deel II: Deelgemeenten Oostkerke, Sijsele en Vivenkapelle, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL17, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Hooft, Elise; Callaert, Gonda
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is deel van
    Stadskern Damme

  • Omvat
    't Schuurtje

  • Omvat
    Dorpswoning

  • Omvat
    Dorpswoning

  • Omvat
    Gemeentelijke jongensschool

  • Omvat
    Pastorie van de Onze-Lieve-Vrouwparochie met tuin

  • Omvat
    Stadswoning


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Burgstraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/9214 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.