Het rechte tracé van de Merkemstraat en de Jonkershovestraat is als dusdanig voor het eerst aangeduid op de kaart van Ph. Vandermaelen (circa 1850), met een heel beperkte verspreide bebouwing van een aantal hoeves, onder meer de hoeve ter hoogte van de huidige wederopbouwhoeve (zie infra: nummer 2). Het west-oost tracé van deze twee straten vormt één van de twee hoofdassen van het lintvormige dorp, en bouwt aan de grens met Merkem verder op de Sneppestraat die reeds op de Ferrariskaart (1770-1778) aangegeven is, en loopt op grondgebied van Houthulst in de Jonkershovestraat (1877) en de Kerkstraat (1856) door tot aan de dorpskom van Houthulst.

Het straatbeeld wordt ten noorden nog bepaald door landelijk gebied met hoeve nummer 2 aan de hoek met Steenbeekstraat (zie infra). Verderop ter hoogte van de grens met Merkem, zogenaamd koortskapel en Duitse betonconstructie van de Eerste Wereldoorlog. Aan de zuidzijde van de straat, in het dorp, min of meer aaneengesloten bebouwing met klooster, kapel en schooltje van de zusters van Sint-Vincentius à Paulo van Gits (zie infra: Merkemstraat nummer 15).