Geografisch thema

Drie Grachtensteenweg

ID
9522
URI
https://id.erfgoed.net/themas/9522

Beschrijving

Rechte verbindingsweg tussen de Westbroekstraat en de Ieperleedijkstraat. Als meer kronkelend tracé aangegeven op de Ferrariskaart (1770-1778) en de Atlas der Buurtwegen (circa 1843). In 1877 rechttrekken en kasseien van het tracé richting Noordschote met bouw van een nieuwe brug over de Drie Grachten. De naam van de straat verwijst naar het gehucht de "Drie Grachten" dat reeds is weergegeven op de Grote Kaart van het Brugse Vrije van de hand van Pieter Pourbus (circa 1561-1571). Het gehucht dankt zijn naam aan de drie waterlopen die hier samenkomen. Het zijn het Kanaal Ieper-IJzer, de gekanaliseerde Ieperlee en de natuurlijke waterloop Martjesvaart. Ter hoogte van de Drie Grachten bevond zich hier tijdens de Eerste Wereldoorlog een belangrijke voorpost (zie Ieperleedijkstraat zonder nummer/ Drie Grachtensteenweg, naamsteen Drie Grachten). Wanneer in de maand september en oktober 1914 verschillende Duitse verkenners te paard (Uhlanen) aankomen in Merkem en verder trekken naar Noordschote (Lo-Reninge), Reninge (Lo-Reninge), Oostvleteren (Vleteren), Proven (Poperinge), Ieper en Poperinge, bouwen de Belgische genietroepen vanaf 10 oktober 1914 een verdedigingsstelling uit om te verhinderen dat de Duitsers de strategisch belangrijke brug aan de Drie Grachten zouden kunnen innemen. Voor alle zekerheid beslissen de genietroepen op 15 oktober de brug vooralsnog samen met de nabijgelegen "Cayennemolen" en de "Knokkebrug" op te blazen. Op 21 oktober 1914 wordt het gehucht "Luigem" ten oosten van het gehucht "Drie Grachten" door de Duitsers ingenomen en tot een belangrijke stelling uitgebouwd (zie Westbroekstraat zonder nummer, naamsteen Luigem schiereiland). Wanneer het gebied in november door de geallieerden onder water wordt gezet, is enkel nog de hoger gelegen Drie Grachtensteenweg begaanbaar met aan de westkant de voorpost "Drie Grachten" (bemand door Franse troepen) en aan de oostkant de Duitse stelling "Luigem". In de nacht van 9 op 10 november 1914 ondernemen de Fransen, waaronder vooral Zoeaven een mislukte aanval op de Duitse stelling "Luigem" met zware verliezen als gevolg. Een Duitse tegenaanval in de nacht van 11 op 12 november 1914 op de Franse voorpost "Drie Grachten" mislukte eveneens. Op 29 maart 1915 ondernemen de Duitsers met meer succes een tweede offensief op de voorpost "Drie Grachten", die sedert begin 1915 door Belgische troepen was overgenomen en door de Duitsers uiteindelijk op 8 april wordt veroverd en vervolgens als Duitse voorpost tot een onneembaar bolwerk van bunkers en loopgraven wordt ingericht. Tot op de dag van vandaag herinnert een zogenaamde demarcatiepaal aan de verste vooruitgeschoven Duitse voorpost, een kleine wachtpost voor de Drie Grachtenbrug (zie Drie Grachten zonder nummer, Noordschote, Lo-Reninge). Omwille van het onder water gezette gebied behoorde de voorpost "Drie Grachten" in de periode 1915-1917 samen met de stelling "Luigem" en "Merkem" tot de Duitse rustsector. Hieraan komt echter een einde met de "Derde Slag om Ieper" waarbij Franse troepen er midden augustus 1917 in slagen om de frontlinie terug te dringen tot voorbij de Drie Grachtenbrug. Dit is de start van een langdurig eindoffensief.

Tegenover het omliggende landschap (IJzerbroeken) hoger gelegen weg langs weerszijden beboomd en zeer schaarse bebouwing.


Bron: MISSIAEN H. & VANNESTE P. met medewerking van GHERARDTS F. 2006: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Houthulst, Deelgemeenten Jonkershove, Klerken en Merkem, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL24, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Vanneste, Pol; Missiaen, Halewijn
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Boogbrug over de Engelendelft

  • Is deel van
    Merkem


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Drie Grachtensteenweg [online], https://id.erfgoed.net/themas/9522 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.