Geografisch thema

Kustlaan

ID
9617
URI
https://id.erfgoed.net/themas/9617

Beschrijving

Behoort tot Zeebrugge-Dorp.

Kustbaan die loopt van de grens met Knokke-Heist naar de grens met Blankenberge. Loopt als het ware in het verlengde van de tussen 1900 en 1909 in opdracht van Koning Leopold II aangelegde Koninklijke Baan tussen Middelkerke en Blankenberge.
De huidige benaming beslaat in oorsprong slechts het stuk tussen de grens met Blankenberge en de Visartsluis (zie Kustlaan zonder nummer); het stuk vanaf de sluis tot aan de grens met Heist heet dan Koning Leopold III-laan, zie de beslissing van het schepencollege van 20 maart 1936. Een kaart van 1942 van het "Havengebied van Zeebrugge" toont aan dat in het verlengde van de Venetiëstraat, de spoorlijn het traject van de huidige Kustlaan volgt zie huidige toestand. Op 30 december 1955 komt de gemeenteraad overeen dat het stukje straat tussen de zeesluis en het begin van de huidige Heiststraat ook bij de Koning Leopold III-straat wordt gevoegd. Dit naar aanleiding van de heraanleg van de toenmalige Koning Leopold III-laan, vermoedelijk gepaard gaand met uitbreiding met autobaanvakken. De huidige straatnaam dateert van 1970, bij de fusie van Zeebrugge en Brugge.

Licht kronkelende hoofdweg doorheen Zeebrugge (N34A), die grosso modo parallel loopt met de kustlijn. De meeste originele bebouwing concentreert zich ten oosten en westen van de Visartsluis (zie Kustlaan zonder nummer). Vrij grote interbellumpanden die (in oorsprong) stilistisch aansluiten bij de in de jaren 1920 en 1930 heersende eclectische stijlen of geïnspireerd zijn door het modernisme. Nummer 157 van 1937 naar ontwerp van een Brusselse architect (naam onleesbaar op de bouwaanvraag) met beperkte modernistische invloed. Nummer 117, handelshuis van het breedhuistype, gebouwd in 1902 naar een ontwerp van eigenaar Jan Verheye, met in oorsprong neoclassicistisch geïnspireerde lijstgevel doch nu vrij ingrijpend gewijzigd. Vernieuwd schrijnwerk behalve dakkapel onder driehoekig fronton en de latere bovenlichten van de puivensters en dienstingang. Rechtover de kerk, kleinschalige bebouwing in beperkte mate teruggaand tot de jaren 1930 (nummer 104) doch voornamelijk uit de jaren 1950 tot heden. Nummers 50-58 en 76-84, eenheidsbebouwing van telkens per vijf gegroepeerde, kleine arbeiderswoningen van twee traveeën en twee bouwlagen met rond de voordeur soort nis met klein, figuratief tegeltableau.

Ten noorden van de Kustlaan, tussen de grens met Blankenberge en Zeebrugge-Bad, ligt natuurgebied de "Fonteintjes". Vermoedelijk zou omstreeks 1200 een eerste dijk in dit gebied zijn opgeworpen, die echter niet bestand leek tegen het zeegeweld. Daarom werd in de 14de eeuw een nieuwe dijk geconstrueerd. Deze komt echter bij het begin van de 15de eeuw onder toenemende druk te staan. Om het gevaar voor een overstroming te keren bouwden de bewoners van de polderstreek daarom een nieuwe dijk parallel aan de vorige, zogenaamd de Graaf Jansdijk. Op die manier werd een dubbel dijkensysteem gecreëerd met inlagen tussenin. Tussen beide dijken werden later dwarsdijkjes aangelegd die de inlage opdeelden. Zo ontstonden afgesloten kommen die zich bij de verdere verduining van het gebied met kwelwater vulden. Door de plaatselijke bevolking werden deze fonteintjes - bronnen - genoemd.

Oorspronkelijk situeerden zich een tiental laagten en plassen in het gebied. Een aantal hiervan verlandde en verdween onder duinzand. Het meest oostelijke deel van de inlage ging verloren bij de uitbouw van de haven van Zeebrugge. Uiteindelijk bleven een vijftal depressies bewaard, die de kern vormen van het natuurreservaat. Aangezien een onderling verschil in waterpeil bestaat tussen die plassen, verschillen de vijvers onderling volgens verlandingstadium, wat zich vertaalt in een andere vegetatiesamenstelling, variërend van rietland, open water, moeras tot schraal grasland. Tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn in de duinen bunkers en loopgrachten gebouwd; één bunker werd ontmanteld, een andere verdween onder het zand. De "Fonteintjes" zijn opgenomen als relictzone in de landschapsatlas.

Ten zuiden van de Kustlaan en meer bepaald tussen de Graaf Jansader en de Evendijk-West bevindt zich een restant van de "Oudemaarspolder" (zie Evendijk-West).

  • Stadsarchief Brugge, Bouwvergunningen, nummer 189/1902, nummer 830/1937.
  • Administratie Ruimtelijke Ordening, Huisvesting en Monumentenzorg, Monumenten en Landschappen, Landschapsatlas, 2001, OC Gis-Vlaanderen.
  • HOORNAERT R., Honderd jaar Zeebrugge. Wel en wee van een parochie, 2000, p. 27-28, 79.
  • SCHOUTEET A., De straatnamen van Brugge. Oorsprong en betekenis, 1977, p. 123.

Bron: GILTÉ S., VAN VLAENDEREN P. & VANWALLEGHEM, A. met medewerking van DENDOOVEN, K. 2006: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Brugge, Deelgemeenten Dudzele, Lissewege en Zeebrugge, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL25, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Gilté, Stefanie; Vanwalleghem, Aagje; Van Vlaenderen, Patricia
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Burgerhuis van 1921

  • Omvat
    Burgerhuis van 1937

  • Omvat
    Hoekhuis met café Abri

  • Omvat
    Monument ter herinnering aan de bevrijding van Zeebrugge na de Tweede Wereldoorlog

  • Omvat
    Pierre Vandammesluis

  • Omvat
    Stadswoning

  • Omvat
    Tramhalte

  • Omvat
    Villa Marie Hortense

  • Omvat
    Villa Nenette

  • Omvat
    Visartsluis

  • Omvat
    Watertoren van het type C2

  • Is deel van
    Zeebrugge


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Kustlaan [online], https://id.erfgoed.net/themas/9617 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.