Geografisch thema

Dorp

ID
9701
URI
https://id.erfgoed.net/themas/9701

Beschrijving

Driehoekig dorpsplein, gevormd door het samenkomen van verschillende wegen en met linden omzoomd. Beschermd als landschap met hierna vermelde items. Ook wel eens Marktveld genoemd, daar Jan IV, hertog van Brabant, Lommel in 1422 de toelating gaf een wekelijkse markt op maandag en voorts drie vrije jaarmarkten te houden. Deze driehoekige plaats vervulde aanvankelijk de functie van inperkplaats voor het vee. Wanneer Lommel zijn marktprivilegies verwierf, ging deze functie geleidelijk verloren om plaats te maken voor de marktkramers en het transitverkeer. In de 12de - 13de eeuw waren er dan ook hoofdzakelijk handels- en ambachtshuizen, verder teutenresidenties en openbare diensten gevestigd.

Tot in de 19de eeuw was er enkel laagbouwige bewoning. Uitzondering vormden de steile dakhellingen van de schuurdaken. Pas in het midden van de 19de eeuw verscheen het eerste verdiepingshuis, het zogenaamde Hooghuis, ten westen van het Marktplein, waar in de jaren 1950 het nieuwe gemeentehuis werd opgetrokken, dat later werd vergroot en aangepast, het huidige stadhuis, waarvoor in 1992 een eik werdaangeplant, als verwijzing naar de eik die de stad Lommel in haar wapenschild voert.

Circa 1700 kwamen nog verscheidene onbebouwde gronden voor. De brandstichting van de Franse soldaten op 3 december 1688 had tijdelijk voor supplementaire gaten in de rijbewoning gezorgd. Tegen het midden van de 19de eeuw ontstonden geleidelijk volbebouwde rooilijnen. Deze toestand is duidelijk waarneembaar in de Atlas van de Buurtwegen (1845). In 1983, plaatsing van het teutenbeeld door Rony Reniers (Lommel). Enkele jaren geleden, heraanleg.

  • Afdeling Ruimtelijke Ordening, Huisvesting en Monumentenzorg Limburg, Cel Monumenten en Landschappen, dossier nummer 142.
  • Waar nog groene ruimte is en men de stilte nog hoort: Lommel, brochure, Lommel, s.a., z.pag.
  • GEERTS F. e.a., Door het zand getekend. Bijdragen over landschap en verleden van de Kempsense grensgemeente Lommel. Uitgegeven n.a.v. de milleniumviering in 1990, Lommel, 1990, p. 314-396, afbn.
  • KNAEPEN R. - SMEULDERS F.V. (red.), Zo was... Lommel, Antwerpen, 1973, prentkaarten op p. 3-7, 9-12.
  • LEYSEN V. - INDEKEU B., VAn teutendorp tot bruisende stad. Lommel in de voorbije twee eeuwen (1800-2000), (Publicaties van de V.Z.W. Museum Kempenland te Lommel, 18), Lommel, 2001, afb. op p. 106 van de eik voor het stadhuis).
  • MENNEN V., Van Vriesput tot Klein Duitsland. Acht eeuwen Lommelse plaatsnamen, (Publicaties van de v.z.w. Museum Kempenland te Lommel, 10), Lommel, 1992, p. 99, 336.
  • THIJS C.- STEEN C. VAN, Lommel, Proeve van een geschiedenis onzer gemeente, Lommel, 1941, p. 19.

Bron: PAUWELS D. 2005: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Limburg, Arrondissement Maaseik, Kanton Neerpelt, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 19n2, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Pauwels, Dirk
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Kiosk

  • Omvat
    Oude afspanning

  • Omvat
    Pomp

  • Omvat
    Raadhuis van Lommel

  • Is deel van
    Lommel


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Dorp [online], https://id.erfgoed.net/themas/9701 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.