Reeds rond 1478 vermeld. Vrij rechtlijnige straat lopend van het stadhuis naar de Nieuwpoort. In het ancien régime werd ze niet onderbroken door een zijstraat. Pas in 1855-58 werd ten noorden op de kadasternummers 44, 45, 46 en 48 de steenweg naar Achel aangelegd, genoemd Kiezel Kleine-Brogel.

Aan de noordkant lag eertijds het banpaanhuis, dat wil zeggen de brouwerij van de heer van Peer die door hem verpacht werd en waarop vele brouwers kwamen brouwen tegen een bepaalde cijns. Rond 1690 werd door de toenmalige eigenaar, Matthijs Claes, nog een tweede groter paanhuis gevestigd in de Nieuwstraat, maar dan meer vooraan. Beide paanhuizen werden in 1695 door de gemeente aangekocht.

Ook een stadshof was er ooit gevestigd, die vermeld werd in de gemeenteraadszitting van 21 februari 1776. Men zou er zogenaamde witbomen (witte abelen) uit halen om op de vesten en andere plekken uit te planten. Waar die hof lag, is niet zeker.

Op de Ferrariskaart (1771-77) en in de Atlas van de Buurtwegen (1845) is de bebouwing reeds quasi aaneengesloten, met evenwel toen nog losstaande elementen aan de zuidoostkant van de straat. In laatstgenoemde atlas worden tevens een drietal stadspompen aangeduid. In deze straat stond eertijds ook een bekend hotel De Kroon.

In 1822 woonden er in de Nieuwstraat zesentwintig families: negen landbouwers, vier dagloners, twee handelaars, een hotelier, een leidekker, een kleer-, een schoen-, een zadelmaker en zes hadden geen beroep.

De huidige bebouwing bestaat hoofdzakelijk uit tweelagige burgerhuizen. De aanwezigheid van een aantal poorten verraadt de oorspronkelijke functie als stadshoeve van enkele van deze woningen (nummers 31, 32 en 49). Het actuele uitzicht van de meeste gebouwen dateert uit eind 18de - begin 20ste eeuw, doch op sommige plaatsen verwijzen krulankers, jaartalankers, aandaken met vlechtingen of een steilere dakhelling naar een oudere kern (nummers 1-3, 18, 41, 43). Markante elementen zijn de twee huizen ten noorden van het stadhuis (nummers 1-3), alsook het complex op de hoek van de Nieuwstraat met de Markt (nummer 2-8).