waarneming

Partisaensberg

archeologisch element
ID
101351
URI
https://id.erfgoed.net/waarnemingen/101351

Beschrijving

De Partisaensberg is een prehistorische grafheuvel, gelegen op de Rulheide  en bij de rand van het voormalig militair domein Hoge Rielen. De naam van de heuvel verwijst naar een verhaal over een zgn. partizaan, die na een slecht afgelopen huwelijk uit het leven stapte en wiens lijk daarna door de dorpelingen uit schande werd weggesleept om het op de grafheuvel in de mik of galg ten toon te hangen.

Later begroef men het lijk aan de voet van de heuvel. Bij de aanplanting van het bos in 1830 stootte men op de stoffelijke resten, die dan in het midden van de heuvel herbegraven werden.

De grafheuvel, 19 m in doormeter en nog 1 m hoog, was opgebouwd uit grote omgekeerd gestapelde heideplaggen: hierbij werden plaggen op diverse plekken gestoken, wat in het heuvellichaam duidelijk te merken was. Langs de westelijke kant van de heuvel stuk werden mooie zwart-wit afgetekende plaggen van direct bij de heuvel plek gebruikt: deze komen mooi overeen met de bewaarde oude bodem onder de heuvel.

Bij de herbegraving van de stoffelijke resten vond men in het midden van de heuvel de resten van een prehistorische bijzetting, waarschijnlijk het originele centrale graf: de beschrijving van de urnscherven doen denken aan keramiek uit de late Bronstijd. Het is toen dat het hele centrale deel van de grafheuvel vernield werd. Een klein kuiltje leverde wel enkele miniscule restjes van verbrand bot en gecorrodeerd brons op. Een smalle kringgreppel, aangelegd in de lage flank van de heuvel, kan een aanwijzing zijn voor secundair gebruik.

In de directe omgeving van de grafheuvel werden in 1844 enkele andere kleinere grafheuveltjes ontdekt en uitgegraven: een urn en enkele grote scherven laten aardewerk zien, met gladde schouderpartij en ruw gemaakte, besmeten onderkant. Deze dateren zeker uit de vroege IJzertijd. De Partisaensberg, die waarschijnlijk de kern en de start vormde van een grotere necropool, wordt op basis van het pollenspectrum op de overgang van de late Bronstijd naar de vroege IJzertijd gedateerd. De grafheuvel werd door de Nationale Dienst voor Opgravingen in het vooruitzicht van de herinrichting van het militaire domein opgegraven in 1977. Het aardewerk uit de opgravingen van 1844 wordt bewaard in het Taxandriamuseum te Turnhout.

 


Auteurs: Van Impe, Luc
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Begraving 'partizaan'

Datering: nieuwe tijd
Thema: Prehistorische grafheuvelcomplexen en urnenvelden
Gebeurtenis:
  • Archeologische opgravingen Kasterlee
    • Bron: VAN IMPE L. 1977: Kasterlee: Partisaensberg, Archeologie 1977/2, p. 109-110.
      Literatuur ()
    • C.K.:VanImpe:1977ac
    • Bron: Archief IAP
      Archief ()
    • Bron: VAN IMPE L. & GROENMAN-VAN WAATERINGE W. 1981: Het urnenveld rond de Partisaensberg te Kasterlee. In: Varia II, Archaeologia Belgica 241, Brussel, 5-17.
      Literatuur ()
    • Bron: VAN IMPE L. 1978: De Partisaensberg te Kasterlee, Archaeologia Belgica 206, Conspectus 1977, p. 20-24.
      Literatuur ()
    • C.K.:VanImpe:1978e
    • Bron: Berghmans G. 1982: De Brons- en Ijzertijdvondsten in het arrondissement Turnhout. Een status quaestionis, onuitgegeven licentiaatsthesis KULeuven, p. 26-29.
      Literatuur ()
    • C.K.:Berghmans:1982
    • Bron: Stroobant L., Bull. Acad. R. Arch. Belg., 1920, I, p.96-100
      Literatuur ()
    • Bron: VAN IMPE L. 2013: Het grafveld bij de Partisaenberg in Kasterlee. In: DELARUELLE S., ANNAERT R., VAN GILS M., VAN IMPE L., VAN DONINCK J.: Vondsten vertellen. Archeologische parels uit de Antwerpse Kempen, Turnhout, 95-96.
      Literatuur ()

Grafheuvel

Datering: late bronstijd, vroege ijzertijd
Typologie: crematiegraven, grafheuvels
Stijl: urnenveldencultuur
Thema: Prehistorische grafheuvelcomplexen en urnenvelden
Gebeurtenis:
  • Archeologische opgravingen Kasterlee
    • Bron: VAN IMPE L. 1977: Kasterlee: Partisaensberg, Archeologie 1977/2, p. 109-110.
      Literatuur ()
    • C.K.:VanImpe:1977ac
    • Bron: Archief IAP
      Archief ()
    • Bron: VAN IMPE L. & GROENMAN-VAN WAATERINGE W. 1981: Het urnenveld rond de Partisaensberg te Kasterlee. In: Varia II, Archaeologia Belgica 241, Brussel, 5-17.
      Literatuur ()
    • Bron: VAN IMPE L. 1978: De Partisaensberg te Kasterlee, Archaeologia Belgica 206, Conspectus 1977, p. 20-24.
      Literatuur ()
    • C.K.:VanImpe:1978e
    • Bron: Berghmans G. 1982: De Brons- en Ijzertijdvondsten in het arrondissement Turnhout. Een status quaestionis, onuitgegeven licentiaatsthesis KULeuven, p. 26-29.
      Literatuur ()
    • C.K.:Berghmans:1982
    • Bron: Stroobant L., Bull. Acad. R. Arch. Belg., 1920, I, p.96-100
      Literatuur ()
    • Bron: VAN IMPE L. 2013: Het grafveld bij de Partisaenberg in Kasterlee. In: DELARUELLE S., ANNAERT R., VAN GILS M., VAN IMPE L., VAN DONINCK J.: Vondsten vertellen. Archeologische parels uit de Antwerpse Kempen, Turnhout, 95-96.
      Literatuur ()
Afmetingenset: ()
Aantal 1 st

Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Partisaensberg [online], https://id.erfgoed.net/waarnemingen/101351 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.