De Federmesser site van Rekem bevindt zich op een langgerekte zandrug aan de rand van de Maasvallei op zo’n kilometer van de huidige rivier. In de tijd van de Federmesser-groep had de Maas een ander verloop en stroomde ze waarschijnlijk dichter langs de nederzetting, die aldus ideaal gelegen was. 

Reeds lang wist men dat er resten van Gallo-Romeinse gebouwen waren op deze plaats. Maar toen men er in de jaren ‘70 en ‘80 ging opgraven, werd er ook finaalpaleolithisch materiaal aangetroffen en bleek er een bijna onafgebroken bewoning te zijn geweest tot in de late Middeleeuwen.

Van 1984 tot 1986 vond een uitgebreide opgraving plaats van de steentijdsite. Ondertussen is deze 'Federmesser' site één van de grootste opgegraven vindplaatsen uit het finaalpaleolithicum in Noordwest Europa geworden.

Bij het afgraven van zo’n 1.7 ha, tot één meter diepte, werden een 16-tal concentraties van lithisch materiaal geregistreerd. In totaal werden ongeveer 24.000 vuurstenen artefacten opgegraven. Naast nog een aantal blokken uit andere gesteenten, vormen zij de enige bron van informatie over deze Federmesser nederzetting. Zaken uit vergankelijk materiaal zoals been, hout,… bleven immers niet bewaard in de zandige bodem.

Al het stenen materiaal, zowel de werktuigen als de afslagen en de afvalproducten, werden nauwkeurig in kaart gebracht. Na de opgravingen werden alle gegevens grondig geanalyseerd in het Laboratorium voor Prehistorie te Leuven. Men trachtte zoveel mogelijk te weten te komen over de leefwereld binnen de nederzetting door verschillende onderzoeksmethodes te combineren.

Via de onderzoekstechniek van het refitten, de microscopische analyse van de gebruikssporen en het zelf experimenteren met vuursteen, kon heel wat worden geleerd over het verwerken en gebruiken van het materiaal uit Rekem.

Ten opzichte van het laatpaleolithicum bleken de produktietechnieken vereenvoudigd en ook de kwaliteit van de vuursteen is zeer verschillend. Blijkbaar stelden de Federmesser groepen zich tevreden met de vuursteen die ze ter plaatse vonden en maakten ze op een flexibele manier efficiënte werktuigen. Vele stukken, behalve de spitsen, werden ook herbruikt door ze terug aan te scherpen.

De kleine spitsen met afgestompte boord, de zogenaamde 'Federmesser', werden gebruikt als pijlpunt en weerhaak. Zij werden hiervoor gedeeltelijk vastgezet in rieten schachten met behulp van hars. Op één van de spitsen die teruggevonden werd, plakten nog resten van hars. Via radiokoolstofdateringen kon dit hars gedateerd worden op ongeveer  13.500 jaar geleden.

De stekers bewezen hun dienst bij het bewerken van been en gewei. Hun levensloop van vervaardiging, gebruik, heraanscherping en afdanking, speelde zich meestal af binnen een beperkt gebied in het kamp. Sporadisch dienden de stekers ook om huiden te bewerken, maar voor deze aangelegenheid werden meestal de schrabbers gebruikt. Deze laatsten werden in een schacht gebruikt en wanneer ze te kort werden of een onregelmatig schrabhoofd kregen na het aanscherpen werden ze gewoon afgedankt.

De andere stenen voorwerpen uit kwartsiet, zandsteen en kwarts gebruikte men onder andere om oker op te vermalen, om stenen te bekloppen, om pijlschachten te gladden, sommigen deden ook dienst als kookstenen. Maar vaak waren de stenen blokken eerder een onderdeel van constructies, zoals woningen en haarden. Zo kan men ervan uitgaan, op basis van de cirkelvormige concentraties van dergelijke blokken, dat de mensen toen in ronde tenten of hutten woonden.

Nu de functies van de Federmesser werktuigen gekend waren, kon men de spreiding van het materiaal op de site beter gaan interpreteren. Zo konden de woon- en werkgedeeltes in het westen onderscheiden worden van de kapateliers in het oosten. Binnen deze gedeeltes lagen ook nog duidelijke activiteitzones. Op de kapplaatsen kon men zelfs exact de plaats bepalen waar de steenkapper gezeten had, door een vergelijking te maken met de afvalspreiding van eigen kap-experimenten.

Bepaalde plaatsen waren voorbehouden aan specifieke verwerkings- en onderhoudsactiviteiten, zoals het schachten van pijlen, het aanmaken van pijlpunten, het slachten, de voedselbereiding, het bewerken van huiden,… . Deze activiteiten speelden zich vaak af rondom een haard.