Inventaris
waarneming

Franse voorburcht + Artillerietoren

archeologisch element
ID
155427
URI
https://id.erfgoed.net/waarnemingen/155427
Provincie
West-Vlaanderen
Gemeente
Kortrijk
Deelgemeente
Kortrijk
Locatie
Begijnhofstraat (Kortrijk)
Nauwkeurigheid zone
Tot op 150m
Oppervlakte zone
261m²
Bewaringstoestand
Bewaard
Links
-

Beschrijving

De burcht bezat een tweeledige indeling: de hoofdburcht (CAI 155703) en de voorbucht. Deze locatie staat in relatie met CAI 75087

Een opgraving in 1997 aan de zuidzijde van de Onze-Lieve-Vrouwekerk. Het onderzoek van 1997 begon op 29 juni en ging door tot 10 oktober en bestond uit proefsleuven. De sleuven bevestigden de eerdere vondst van een 4-5de-eeuws Romeins badhuis. In 1998 ging deze opgraving verder.


Auteurs: Lambrecht, Matthias; Lapon, Lieselot
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

13de-eeuwse bouwelementen

Datering: 13de eeuw
Typologie: bouwelementen
Materiaal: Doornikse kalksteen
Gebeurtenis:
  • Noodopgravingen Franse voorburcht + Artillerietoren
    • Bron: DESPRIET P. 1997: Opgravingen 1997 Archeologische stichting voor Zuid-West-Vlaanderen, Opgravingen, 19, Kortrijk.
      Literatuur ()
    • Een verzameling van alle afgewerkte rapporten van de Archeologische Stichting voor Zuid-West-Vlaanderen in 1997 geschreven door Philippe Despriet.

Artillerietoren

Datering: 13de eeuw, 14de eeuw
Typologie: munitiedepots, puinlagen, verdedigingswerken, waterreservoirs
Gebeurtenis:

Beschrijving:
Een waterciternetoren als onderdeel van de voorburcht van de Franse dwangburcht (1301-1302) werd na 1359 omgebouwd voor de opslag van geschut, wapens en stedelijke munitie (artillerietoren)
de waterciterne, die eronder lag, werd met puin volgestort

Waterciterne: ca. 1250: In 1996 toonden de opgravingen aan dat er zich onder de huidige Artillerietoren een oudere van 1300-1302 bevond; daarin was een grote drinkwaterciterne gebouwd. Tijdens de late 17de eeuw wijzigde men de functie van de citerne door het plaatsen van een waterput en het opvullen met puin van de overblijvende ruimte.

Ceramische vondsten

Datering: Karolingische periode, Laat-Romeinse tijd, late middeleeuwen, Midden-Romeinse tijd, nieuwe tijd, nieuwste tijd, volle middeleeuwen
Typologie: bouwelementen, recreatieve objecten, vaatwerk, vondstenconcentraties
Materiaal: aardewerk, pijpaarde, porselein, steengoed
Gebeurtenis:

Beschrijving:
Er waren:
- Laat-Romeins aardewerk: tegulae, dakpannen, gebruiksaardewerk en Arraswaar.
- Aardewerk in afvalput: van 12de tot 19de eeuw.
- Tingeglazuurde tegels: tussen 1280 en 1350 (productie waarschijnlijk Sint-Omaars)
- Reducerend gebakken scherf met radstempelversiering (Karolingische periode)
- Roodbeschilderde waar 9de eeuw-1297
- Andenneceramiek 9de eeuw-1297
- Radgestempeld grijs aardewerk 9de eeuw-1297
- Hoogversierde kruiken 9de eeuw-1297
- Proto-steengoed 9de eeuw-1297
- 929 fragmenten van Laat-Romeinse tegulae en 16 imbrices als deel van het badhuis.
- 97 scherven van 2-3-4de eeuws aardewerk: 14 fragmenten terra sigillata, arraswaar, terra nigra en twee scherven uit het Eifel of Maasgebied
- Zes scherven Andenneceramiek, acht scherven rood beschilderd aardewerk, grijs reducerend gebakkend aardewerk en hoogversierd aardewerk allemaal te dateren in de 13de en 14de eeuw
- 13de-19de-eeuws ceramische vondsten: 1535 scherven rood, oxyderend gebakken aardewerk ; Eén scherf hoogversierd ; 740 grijs, reducerend gebakken scherven ; 30 slibversierd en loodgeglazuurde scherven ; Vier scherven in slib en krastechniek ; 164 scherven Faience en Majolica ; Drie stukken Chinees porselein ; Achttien scherven Siegburg steengoed ; 21 scherven Langerwehe steengoed ; 143 scherven Raeren steengoed ; 52 scherven Bouffioulx steengoed ; 3 scherven onbekend steengoed ; 21 pijp stelen en drie pijp koppen tot slot ook één stuk Patacon van witte pijpaarde. ; 106 vloertegels ; Slibversierd rood aardewerk. ; witbakkend aardewerk.

Glas vondsten

Datering: 19de eeuw, late middeleeuwen, nieuwe tijd
Typologie: sieraden, vaatwerk
Materiaal: glas
Gebeurtenis:

Beschrijving:
Er waren:
- 112 scherven Waldglasflessen
- 313 scherven Vensterglas
- Acht scherven Kristalglas
- Twee scherven Loodglas
- Zestien kralen uit glaspasta

Grafveld

Datering: late middeleeuwen, nieuwe tijd
Typologie: begraafplaatsen, inhumatiegraven
Materiaal: bot (menselijk)
Gebeurtenis:
  • Noodopgravingen Franse voorburcht + Artillerietoren
    • Bron: DESPRIET P. 1997: Opgravingen 1997 Archeologische stichting voor Zuid-West-Vlaanderen, Opgravingen, 19, Kortrijk.
      Literatuur ()
    • Een verzameling van alle afgewerkte rapporten van de Archeologische Stichting voor Zuid-West-Vlaanderen in 1997 geschreven door Philippe Despriet.

Beschrijving:
Er was een grafveld te dateren tussen 1203-1784 met 134 graven.

Gravenkapel

Datering: 14de eeuw
Typologie: bouwmaterialen, vloeren
Materiaal: aardewerk, Doornikse kalksteen, kalksteen, zandsteen
Gebeurtenis:

Beschrijving:
Er waren
- Slibversierde vloertegels ten dele afkomstig uit de Gravenkapel (CAI 75087) van 1370-1373
- baksteen, Doornikse kalksteen, krijthoudende kalksteen van Pas-de-Calais en zandsteen gebruikt als bouwmateriaal.

Grondsporen

Datering: late middeleeuwen
Typologie: bruggen, burchten, grachten (verdedigingselementen), neerhoven, poorten (verdedigingselementen), torens
Gebeurtenis:

Beschrijving:
een versterkt neerhof van de hoofdburcht, tussen deze twee burchten bevond zich een gracht van 22m tot 37m breed
de voorburcht werd voorzien van een waterciternetoren, een machtige sluizenbeheersende oostpoort, een waterspaarbekken met keermuur, brug en sluizen
voorburcht (meer westwaarts ligt de hoofdburcht die in aanbouw of voltooid was in 1297): had een waterbeheersende functie

gevonden tussen 1934 en 1994:
zuidelijke helft van een poortgebouw met de aanzet van een oostelijke brug en een waterkeermuur

gevonden in 2006:
een in plattegrond vooruitspringende ronde toren, aangezet tegen de noordoostelijke hoek van het poortgebouw en een brugpijler

Metaal vondsten

Datering: 10de eeuw, Laat-Romeinse tijd, late middeleeuwen, volle middeleeuwen
Typologie: ambachtelijke objecten, bevestigingselementen, funeraire, rituele en religieuze objecten, kleding en -accessoires, losse vondsten, munten, sieraden, wapens en munitie, werktuigen
Materiaal: brons, ijzer, koper, lood, metaal, zilver
Gebeurtenis:

Beschrijving:
In het puin van de watercisterne:
- Twee kanonballen
- Ijzeren truweel en ijzeren breekhamer
- Pelgrimsinsigne
- Denarius uit de muntwerkplaats van Rijsel (1180-1220)
10de eeuw-1297
- Bronzen gelijkarmige fibula (Karolingische periode)
- Zes Bronzen munten uit de 4de eeuw
- Drie munten uit de 16de-17de eeuw.
- 15de-eeuwse koperen Schotse Penny

54 niet gedateerde metaalvondsten:
- 25 muntjes
- Twee slakken van brons
- Drie plaatjes
- Vijf draadjes
- Eén Scapulier
- Drie ringvormige stukken
- Eén ring
- Eén staafje
- Drie gespen
- Eén knop in reliëf
- Eén vingerhoedje
- Eén zeszijdige koker
- Eén nagel
- Twee vingerringen
- Eén kruisje
- 20 daklood stukken
- 6 varia vondsten
- Twee ( Romeinse ) munten

Organische vondsten

Datering: 16de eeuw, late middeleeuwen
Typologie: bouwelementen, losse vondsten
Materiaal: hout
Gebeurtenis:

Beschrijving:
In het puin van de watercisterne:
- Houten duig van een ton
- Laatgotische balk uit de 16de eeuw.
- Balkvormig blokje
- Trapvormig kapiteel

Romeins badhuis

Datering: Laat-Romeinse tijd
Typologie: badhuizen (Romeinse tijd), bouwmaterialen
Materiaal: Doornikse kalksteen, ijzerzandsteen, kalksteen
Gebeurtenis:
  • Noodopgravingen Franse voorburcht + Artillerietoren
    • Bron: DESPRIET P. 1997: Opgravingen 1997 Archeologische stichting voor Zuid-West-Vlaanderen, Opgravingen, 19, Kortrijk.
      Literatuur ()
    • Een verzameling van alle afgewerkte rapporten van de Archeologische Stichting voor Zuid-West-Vlaanderen in 1997 geschreven door Philippe Despriet.

Beschrijving:
Er werden 11022 fragmenten van bouwmaterialen aangetroffen. De muren van het badhuis bestonden uit Doornikse kalksteen, gres uit Bethune en omgeving, veldkeien uit de eigen regio, ijzerhoudende zandsteen van de Vlaamse heuvels, veldsteen uit het midden van West-Vlaanderen en witte, krijthoudende kalksteen uit Franse departementen van Nord en Pas-de-Calais.

Relaties

  • Is deel van
    Historische stadskern van Kortrijk

  • Omvat
    Parochiekerk Onze-Lieve-Vrouwe met kapel der Graven-van-Vlaanderen

  • Is gerelateerd aan
    Artillerietoren van de Franse voorburcht

Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Franse voorburcht + Artillerietoren [online], https://id.erfgoed.net/waarnemingen/155427 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.